Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
4 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
4 min czytania
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Opakowanie szczepionki przeciwko COVID-19 z 2018 roku? Fake news!
Zdjęcie pudełka preparatu AstraZeneca, które miało być dowodem na „plandemię”, to fotomontaż.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Opakowanie szczepionki przeciwko COVID-19 z 2018 roku? Fake news!
Zdjęcie pudełka preparatu AstraZeneca, które miało być dowodem na „plandemię”, to fotomontaż.
FAKE NEWS W PIGUŁCE
- W mediach społecznościowych pojawiło się zdjęcie przedstawiające opakowanie szczepionki od koncernu AstraZeneca. Zdaniem zwolenników teorii spiskowych data na opakowaniu świadczy o tym, że szczepionki wyprodukowano jeszcze przed pandemią, co miałoby dowodzić temu, że pandemia to zaplanowane oszustwo.
- Tak naprawdę zdjęcie zostało poddane cyfrowej przeróbce. Nie znajdziemy tam daty, która wskazywałaby na to, że szczepionki zostały opracowane wcześniej, stąd też nie jest to dowód na potwierdzenie teorii spiskowej o zaplanowaniu pandemii.
Popularna teoria spiskowa głosi, że pandemia COVID-19 została zaplanowana wcześniej, przez ukryte lobby, aby czerpać z niej korzyści kosztem zwykłych ludzi. Wśród argumentów, które mają poświadczać tę tezę, jest to, że szczepionki miały zostać opracowane bardzo szybko. Część zwolenników tej teorii spiskowej twierdzi, że zostały one przygotowane na długo przed pandemią, do czego odwołuje się jeden z wpisów udostępnionych na prywatnym profilu facebookowym.
Post pojawił się w mediach społecznościowych 31 lipca 2021 roku. Udostępniono w nim zrzut ekranu ze zdjęciem pudełka po szczepionce wyprodukowanej przez koncern AstraZeneca, którą miał kupić rząd grecki. Na pudełku widać rzekomą datę produkcji: 2018.07.15, czyli niecałe dwa lata przed początkiem pandemii. W treści posta napisano: „OBUDZ SIĘ,ZANIM ZASZCZEPIA CIE 3,4,5……ENTA DAWKA CZEGOS CO WYORODUKOWAKI NA KILKA LAT PRZED OGLOSZENIEM SRANDENI”.
Wiadomo jednak, że zdjęcie zostało sfabrykowane, o czym pisała już redakcja Agencji Reutera.
Źródło: www.facebook.com
Oryginalne zdjęcie pochodzi z Twittera. Nie ma tam daty, która wskazywałaby na to, że szczepionkę wyprodukowano w 2018 roku
Oryginał zdjęcia można znaleźć na Twitterze Citizen Journalist Network (IRE), gdzie zostało ono opublikowane 15 listopada 2020 roku. Na opakowaniu nie widać daty, która jest obecna na przerobionej fotografii. To pierwsza wskazówka, która powinna wzbudzić czujność internautów podczas weryfikacji zdjęcia.
Źródło: www.twitter.com
Data „2018.07.15”, sugerująca, że preparat został wyprodukowany przed pandemią koronawirusa, pojawiła się na późniejszych wersjach tego samego zdjęcia. Pod koniec lipca zdjęcie udostępniono na wielu grupach oraz prywatnych profilach na Facebooku (m.in. Stand Up For Australia- Melbourne, Existing to Living), a także w innych mediach społecznościowych. Dziwi też miejsce nadruku daty, gdyż zazwyczaj umiejscowiona jest ona na zewnętrznej stronie pudełka tak, by była widoczna bez potrzeby otwierania opakowania.
Agencja Reutera poprosiła o komentarz w tej sprawie eksperta od edycji zdjęć, dr. Thorstena Becka z Humboldt-Elsevier Advanced Data and Text Centre (HEADT Centre) w Berlinie, który potwierdził, że fotografia została sfabrykowana:
„Data na zdjęciu opakowania szczepionki AstraZeneca różni się kolorem od pozostałych czcionek – kolor czcionki jest tutaj bogatszy i nie ma odbić światła. (…) Przez co ta część opakowania wygląda dość nienaturalnie. Sekwencja numerów jest również drukowana pod niewielkim kątem w porównaniu z zagięciem opakowania, co również rodzi pytania o wiarygodność. Oba elementy mogą być podstawą do wstępnego podejrzenia o manipulację obrazem. Porównanie czcionek sugeruje również, że data była wklejona do obrazu (porównanie »1 « w 2018 r. i »10 fiolek wielodawkowych«). Jednak słaba jakość obrazu utrudnia analizę”.
dr Thorsten Beck, Humboldt-Elsevier Advanced Data and Text Centre (HEADT Centre)
Rzecznik prasowy koncernu AstraZeneca potwierdził agencji Reuters, że opakowanie szczepionki nie zostało wyprodukowane w 2018 roku. Z kolei pierwsze zachorowania na COVID-19 odnotowano w grudniu 2019 roku. Falę zachorowań na świecie określono pandemią w marcu 2020 roku. Szczepionka AstraZeneca została zatwierdzona przez brytyjską Agencję ds. Leków i Zdrowia (MHRA) w grudniu 2020 roku. Nie ma więc wiarygodnych dowodów na to, że pandemia została zaplanowana wcześniej. Na pewno takim dowodem nie jest przerobione zdjęcie, które zyskało popularność w mediach społecznościowych w lipcu 2021 roku.
Podsumowanie
Przerobione zdjęcia są częstym elementem dezinformacji w mediach społecznościowych. Służą ośmieszeniu osoby publicznej albo grupy społecznej lub, jak w tym przypadku, fabrykowaniu dowodów pod konkretną tezę. To, czy zdjęcie jest oryginalne, w wielu przypadkach można sprawdzić przy wykorzystaniu funkcji „szukaj obrazu” w wyszukiwarkach internetowych, które naprowadzają nas na pierwotne źródło zdjęcia.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
