Fake news w pigułce

15 sierpnia 2023 roku w Warszawie odbyła się defilada wojskowa. W trakcie wydarzenia zaprezentowano wiele maszyn polskiej armii, a w sieci rozbrzmiała dyskusja na temat politycznego i przedwyborczego wymiaru przemarszu. Jedno z ujęć z uroczystości zostało wykorzystane do satyrycznej przeróbki, która sugerowała, że śmigłowce ułożyły się we wzór ośmiu gwiazdek – czyli symbol tych, którzy sprzeciwiają się rządom partii Prawo i Sprawiedliwość.

Na Facebooku m.in. Robert Biedroń pisał o „specjalnej dedykacji od żołnierzy”. Wielu innych użytkowników w różnych mediach społecznościowych powielało tę treść (1, 2, 3). W niektórych przypadkach akcentowano, że to tylko satyra, a w innych w ogóle o tym nie wspomniano, co mogło sprawić, że niektórzy uwierzyli w celowe działanie pilotów na niebie.

Źródło: www.facebook.com

Ile było śmigłowców na oryginalnym ujęciu z programu TVN24?

Prawdziwe ujęcie z telewizji TVN24 nie przedstawiało ośmiu śmigłowców, a jedynie cztery. By to sprawdzić, zajrzeliśmy do oryginalnej transmisji programu, który emitowano o godzinie 14:56 (widocznej na zdjęciu) 15 sierpnia 2023 roku. Podana godzina odzwierciedlała czas, w którym faktycznie przelatywały śmigłowce, a belka z napisem „parada lotnicza w święto wojska” nie uległa modyfikacji.

Na innych ujęciach TVN24 z tego samego zdarzenia również nie można było zobaczyć tak wielu śmigłowców jednocześnie na niebie, w związku z czym piloci nie wykonali niecodziennego żartu przeciwko obecnej władzy.

To po prostu zdjęcie przerobione w celach satyrycznych – jeżeli mamy wątpliwości, zawsze warto sprawdzić pełny kontekst.