Fake news w pigułce

W sieci można się natknąć na pseudo-porady medyczne, które nie są potwierdzone przez wyniki badań naukowych. Jedną z takich informacji jest ta, że pieprz cayenne jest środkiem, który potrafi zatrzymać atak serca w ciągu jednej minuty. Jest to mit, którego korzenie sięgają kilkudziesięciu lat.

Podobne porady udostępniane są w mediach społecznościowych. Fałszywa teza o właściwościach pieprzu cayenne wróciła ostatnio na profilu Wybieram Zdrowie. We wpisie udostępniono artykuł z przepisem na specyfik na bazie tej przyprawy, który ma być skutecznym środkiem w razie ataku. „Wielu uratowanych po ataku serca pacjentów przyznaje, że  miało zastosowaną tę metodę” – jak możemy przeczytać.

Źródło: www.facebook.com

Post zyskał sporą popularność: udostępniło go dalej ponad 800 użytkowników. Spowodował on również dyskusję, a wśród ponad 200 komentarzy można było przeczytać inne rzekomo skuteczne sposoby w takiej sytuacji, np.: „Strofantyna zatrzymuje atak serca w kilka sekund”, „Może komuś się przyda.W razie ataku serca, nakłuć dość energicznie wykałaczką bruzde między ustami a nosem. Podsluchalam profesora medycyny”. Znalazły się również głosy antyszczepionkowe: „Po szprycy nic nie pomoze.Ataki serca udary zawaly to normalny etap ostatniej prostej”.

Dezinformacja o rzekomych właściwościach pieprzu cayenne wraca

Post udostępnia link do artykułu na stronie Wybieram Zdrowie. Jego treść jest bliźniaczo podobna do innego tekstu, który już analizowaliśmy na łamach Demagoga.

Zwracaliśmy uwagę na to, że informacja o pieprzu cayenne jako cudownym leku na zawał serca krąży w sieci od kilku lat, a jej korzeni można szukać o wiele wcześniej, w kręgach medycyny alternatywnej. Wskazywał na to w swoim artykule z 2016 roku Valentin Nădășan z rumuńskiego Uniwersytet Medycyny i Farmacji w Tîrgu Mureș i jednoznacznie uznał te informacje za fałszywe.

Kim są eksperci, na których powołują się autorzy podobnych treści? Promowali medycynę alternatywną

W omawianym artykule powołano się na autorytet niejakiego „dr. Richarda Schulza”, który rzekomo miał przeprowadzić badania potwierdzające skuteczność roztworu pieprzu cayenne w wodzie. Miał też być autorem podanego w tekście przepisu.

Prawdopodobnie chodzi o dr. Richarda Schulze (a nie Schulza), który nie jest doktorem medycyny konwencjonalnej. Prowadzi swój sklep z produktami ziołowymi, a w 2018 roku amerykańskie Food and Drug Administration (FDA) opublikowało adresowany do niego list ostrzegawczy. 

Jak wynika z jego biografii: „Oprócz doktoratu z zielarstwa dr Schulze uzyskał również stopnie mistrza zielarstwa i farmacji ziołowej, doktorat z medycyny naturalnej, trzy stopnie naukowe z irydologii i osiem certyfikatów z różnych stylów terapii ciała. Może się to wydawać niewiarygodne, ale posiada również tytuł instruktora jogi i trzy czarne pasy w sztukach walki”. Na stronie nie podano, na jakich uczelniach zdobył dyplomy, ale wspomniano, że uczęszczał do szkoły założonej przez innego zielarza: Johna Christophera. 

Nazwisko to pojawiło się w innym artykule nt. rzekomego działania pieprzu cayenne na atak serca. John Christopher zajmował się ziołolecznictwem i przedstawiano go jako „lekarza medycyny zielarskiej”. Na stronie poświęconej jego osobie możemy znaleźć jego przepis, który bazuje na pieprzu cayenne. Nie ma słowa o tym, że mikstura ma zadziałać w ciągu 60 sekund. Nie znajdziemy też żadnych wiarygodnych doniesień naukowych na podany temat, dlatego też nie można traktować tej informacji jako przydatnej w obliczu nagłych sytuacji.

Pieprz cayenne nie uratuje życia osobie z atakiem serca

Rekomendacje dotyczące ratowania życia pacjenta w nagłym przypadku są skierowane do ratowników medycznych. Mogą oni użyć u pacjenta wykazującego objawy zawału takich lekarstw jak: aspiryna, nitrogliceryna, azotany czy leki trombolityczne. W zaleceniach nie pojawia się pieprz cayenne.

Dlatego w przypadku ataku serca najważniejszym krokiem jest zadzwonienie na pogotowie, aby pacjent otrzymał fachową pomoc medyczną. Postawienie na domowe sposoby i zwlekanie z wykonaniem telefonu może kosztować życie.

Informacje dotyczące zawału serca, zgodne z aktualnym stanem badań, możemy znaleźć np. na stronie Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej czy amerykańskiego National Heart, Lung and Blood Institute (NIH). 

Profilaktyka chorób serca – czy jest tam miejsce dla pieprzu cayenne?

Pieprz cayenne jest pozyskiwany z odmiany papryki chili, zawierającej kapsaicynę, którą od kilku lat interesują się naukowcy. Badania na zwierzętach wykazały jej korzystny wpływ na wiele schorzeń, m.in. na miażdżycę, cukrzycę, otyłość, przerost serca czy nadciśnienie.

W przeszłości samo spożywanie papryki chili było tematem nagłówków dotyczących badań nad czynnikami ograniczającymi ryzyko zawału serca. Opisywano wtedy badania prowadzone we Włoszech, które sugerowały, że regularnie spożywane chili może zmniejszyć ryzyko wystąpienia tego schorzenia.

Jak napisali w swojej pracy naukowcy, ich badanie miało charakter obserwacji i tylko sugerowało korelację. Podobne badania opisała organizacja British Heart Foundation. Możliwe, że spożywanie papryki chili przynosi pewne korzyści w profilaktyce chorób serca, ale zaznaczono, że potrzebne są dalsze badania.

W profilaktyce ataku serca wymienia się odpowiednią dietę – z ograniczeniem tłuszczów nasyconych, soli, mięsa i potraw, które podwyższają cholesterol. 

Podsumowanie

Informacja, że pieprz cayenne jest w stanie zatrzymać atak serca w ciągu minuty, jest niepotwierdzona przez badania naukowe. Wywodzi się ona z kręgów medycyny alternatywnej i zielarstwa. Konwencjonalne terapie i znane sposoby ratowania życia mogą pomóc z o wiele większym prawdopodobieństwem.