Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
5 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
5 min czytania
Poczet królów Lechii? Imperium Lechitów to pseudonaukowa teoria
Czy Polska była kiedyś starożytnym imperium? Tak twierdzą zwolennicy teorii o Wielkiej Lechii. Dowodem na to ma być obraz przedstawiający „poczet królów Lechii”.
fot. Pexels / Facebook / Modyfikacje: Demagog
Poczet królów Lechii? Imperium Lechitów to pseudonaukowa teoria
Czy Polska była kiedyś starożytnym imperium? Tak twierdzą zwolennicy teorii o Wielkiej Lechii. Dowodem na to ma być obraz przedstawiający „poczet królów Lechii”.
Analiza w pigułce
- W mediach społecznościowych opublikowano post informujący, że „Kościół w Polsce od 1050 lat ukrywa […], że jesteśmy starożytnym, antycznym wielkim imperium z 18. wieku przed naszą erą!” [pisownia oryginalna]. Dołączono do niego zdjęcie przedstawiające rzekomo „poczet królów Lechii”.
- Wspomniane zdjęcie przedstawia obraz z drugiej połowy XVIII wieku wystawiony na Jasnej Górze. Jest to poczet władców Polski – zarówno tych historycznych, jak i legendarnych, tj. jak Lech, Wanda czy Popiel. Nie jest to źródło historyczne, które poświadcza ich istnienie.
- Teoria o imperium Słowian nie jest oparta na wiarygodnych dowodach [czas nagrania 12:15]. Badacze zaliczają ją do pseudonauki.
Pseudonaukowa teoria o istnieniu słowiańskiego imperium Wielkiej Lechii (czy Sarmatów) była przez nas weryfikowana wielokrotnie (1, 2, 3). Sprawdziliśmy m.in. źródła historyczne, które miały ją potwierdzać – okazały się niewiarygodne.
Tym razem jeden z naszych czytelników zgłosił nam do sprawdzenia post z pocztem władców Polski, który ma przedstawiać również „królów starożytnej Lechii”. Jak przeczytamy [pisownia oryginalna]: „Kościół w Polsce od 1050 lat ukrywa przed Polakami, że jesteśmy starożytnym, antycznym wielkim imperium z 18. wieku przed naszą erą! – a więc dużo starszym niż Cesarstwo Rzymskie…”.
Źródło: Facebook.com, 10.12.2024
Wielka Lechia, czyli co? Teoria spiskowa o antycznym imperium
Według teorii, w starożytności na terenach m.in. współczesnej Polski istniało antyczne imperium Słowian (Wielkiej Lechii lub Lechistanu). Była to rzekomo wysoko rozwinięta cywilizacja, która z powodzeniem stawiała czoła ekspansji Imperium Rzymskiego czy Aleksandra Macedońskiego [czas nagrania 2:03]. Prawdziwa historia naszego państwa miała zostać sfałszowana i utrzymywana w tajemnicy np. przez Kościół Katolicki.
Teoria ta nie jest oparta na wiarygodnych dowodach naukowych. Historycy zaliczają ją do pseudonauki. Źródła, na których się opiera, zostały obalone. Należą do nich m.in. tzw. Kronika Prokosza, pochodząca rzekomo z X wieku, a napisana prawdopodobnie na przełomie XVII i XVIII wieku. Brak wiarygodności tego źródła wykazał już Joachim Lelewel w XIX wieku.
Innym źródłem miała być opisywana przez nas wcześniej mapa Wielkiej Lechii. Z zebranych przez nas informacji wynika, że została sfałszowana na podstawie pracy amerykańskiego geografa Williama Roberta Shepherda. Oryginał znajdziemy w Atlasie Historycznym z 1911 roku. Nie ma na nim imperium Słowian czy Lechitów.
Co przedstawia obraz z władcami Polski?
W poście zamieszczono poczet władców polski, w którym uwzględniono rzekomych władców lechickich. Przy pomocy wstecznego wyszukiwania obrazem możemy znaleźć więcej informacji na temat dzieła.
Obraz wystawiony jest na Jasnej Górze – mogą go zobaczyć również zwiedzający. Powstał w drugiej połowie XVIII wieku. Przedstawia poczet władców Polski – zarówno tych historycznych, jak i legendarnych, tj. jak Lech, Wanda czy Popiel.
To postacie uważane przez historyków za legendarne, czyli takie, na których istnienie nie mamy wiarygodnych dowodów. Obraz nie jest wystarczającym źródłem historycznym, aby poświadczyć ich istnienie. Nie jest też wystarczającym dowodem, aby uznać istnienie słowiańskiego imperium za fakt.
Poczet rzekomych władców lechickich odtworzył historyk. Dlaczego?
Historyk Artur Wójcik podjął się próby odtworzenia pocztu rzekomych władców Lechii. Jego celem było umieszczenie opracowania na wystawie „Wielka Lechia – wielka ściema” w Muzeum Postania Państwa Polskiego w Gnieźnie. Opowiadała ona o Wielkiej Lechii, jednoznacznie przedstawiając ją jako teorię pseudonaukową. Podstawą do stworzenia pocztu były pseudonaukowe przekazy z różnych źródeł, których treść nierzadko była trudna do pogodzenia [czas nagrania 2:43].
Więcej na ten temat opowiedzieliśmy w odcinku Podcastu Demagoga, w którym odwiedziliśmy wystawę „Wielka Lechia – wielka ściema”. Po wystawie oprowadzali nas jej kuratorzy: historyczka i archeolożka Ewelina Siemianowska z Muzeum Powstania Państwa Polskiego w Gnieźnie oraz wspomniany już historyk Artur Wójcik z Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wielka Lechia może być elementem rosyjskiej dezinformacji
W omawianym poście teoria o Wielkiej Lechii przedstawia Polaków jak naród oszukany, któremu odebrano godną podziwu historię. W inny sprawdzanych przez nas fałszywych przekazach teoria o Wielkiej Lechii była łączona z innymi wątkami: podkreślającymi rzekomą wyższość rasową czy kulturową Słowian, czy przestrzegającymi przed „złym Zachodem”, który wciąga Słowian (Polaków, Ukraińców i Rosjan) w bratobójczą wojnę.
Według ekspertów Cyber Policy NASK wątek „Wielkiej Lechii” czy „turbosłowian” wpisuje się w jedną z rosyjskich matryc oddziaływania dezinformacyjnego, czyli tematów, wokół których najczęściej tworzone są fake newsy (s. 9). Do innych należą m.in. teorie spiskowe, słowianofilia, suwerenność państwa czy Ukraina.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
