W Internecie można spotkać wiele fałszywych informacji zawierających rzekome wypowiedzi osób publicznych. Przypisywane im słowa są zmanipulowane lub nawet całkowicie zmyślone. Nierzadko informacje te dotyczą osób duchownych, często papieża lub biskupów. O takich sytuacjach pisaliśmy m.in. w analizach: „Przypisany papieżowi Franciszkowi cytat jest fałszywy”, „Abp Michalik nie powiedział, że za gwałty odpowiedzialne są kobiety, a za pedofilię dzieci”, „Biskup chce zabijania osób LGBT? Nie, to fałszywa informacja”.

16 sierpnia w grupie STREFA WOLNA OD KLERU prywatny użytkownik opublikował post zawierający zdjęcie przedstawiające grupę biskupów oraz kilka cytatów wraz z ich autorami. Papież Franciszek miał powiedzieć, że: „Państwo musi być świeckie. Państwa wyznaniowe źle kończą”. Z kolei Benedykt XVI: „Wiary nie można narzucać, gdyż jest ona darem wolności”. Natomiast dla kontrastu w przypadku Polski abp Józef Michalik powiedział rzekomo: „Polska demokracja powinna być oparta na katolickim prawie Bożym”; kardynał Stanisław Dziwisz, że: „Zasady kościelne obowiązują wszystkich”. Biskup Wiesław Mering: „Prawo Kościoła rzymskokatolickiego jest ważniejsze od prawa Państwa polskiego”. A po rozwinięciu grafiki pojawiały się też słowa biskupa Jerzego Stroby: „Wolność wypowiedzi na temat biskupów zagraża Kościołowi”.

Źródło: www.facebook.com

Osoby komentujące post zdawały się wierzyć w przedstawioną im informację, krytykując i niekiedy obrażając duchownych w komentarzach: „Polska Talibanem stoi – powrót nie tylko do średniowiecza, ale te dziady w sukienkach i kolorowych pelerynach to jeszcze epoka kamienia łupanego”, „Konfiskata majątków kościelnych, kastracja każdego sukienkowe go i do pracy fizycznej za michę. Taka kara za 2021 lat terroru kościelnego”, „Polska powinna wybrać własnego papieża, bo ci zagraniczni to nie wiedzą co mówią”.

Czy przedstawione w poście cytaty są prawdziwe? Tylko te papieża Franciszka i Benedykta XVI

Autentyczne są cytaty papieży Franciszka i Benedykta XVI, natomiast cytaty polskich hierarchów zostały zmanipulowane. Papież Franciszek przypisywane mu w poście słowa wypowiedział w wywiadzie dla francuskiego dziennika „La Croix” w maju 2017 roku. Wywiad jest dostępny na stronie internetowej dziennika i można go przeczytać zarówno w wersji francuskojęzycznej, jak i w wersji angielskojęzycznej (wersja zarchiwizowana). W polskim przekładzie wywiad opublikował „Tygodnik Powszechny”. O słowach papieża pisały także inne polskie media, m.in. „Gazeta Wyborcza” i „Newsweek”. Papież Franciszek, zapytany o religię w przestrzeni publicznej i pozytywną formę świeckości, odpowiedział:

Cytat Benedykta XVI także jest autentyczny. Słowa te zostały zawarte w przemówieniu opublikowanym przez Watykan na oficjalnej stronie internetowej w styczniu 2008 roku. W polskiej wersji językowej można je przeczytać na stronie internetowej Fundacji Opoka. Wystąpienie, przygotowane jako wykład inauguracyjny roku akademickiego na uniwersytecie La Sapienza w Rzymie, nie zostało przez papieża wygłoszone. Miało to związek z odwołaniem papieskie wizyty z powodu protestów, o czym pisały także polskie media, m.in. Polskie Radio czy „Wprost”. Papież, rozważający co może i powinien powiedzieć podczas wystąpienia na uniwersytecie w swoim mieście, na końcu podsumował:

Natomiast analiza rzekomych cytatów polskich hierarchów wskazuje, że zostały one zmanipulowane. Ich autor poddał słowa duchownych własnej interpretacji, przeinaczając ich sens.

Arcybiskup Józef Michalik nie powiedział, że „polska demokracja powinna być oparta na katolickim prawie Bożym”. Ten zmanipulowany cytat jest tytułem wpisu (wersja zarchiwizowana) na blogu na temat wypowiedzi abp. Michalika o nawróceniu. W grudniu 2014 roku, w liście do wiernych diecezji przemyskiej (opublikowanym przez tygodnik „Niedziela”), arcybiskup pisał właśnie o nawróceniu:

W przypadku kardynała Stanisława Dziwisza jego rzekomy cytat: „zasady kościelne obowiązują wszystkich” także jest tytułem wpisu (wersja zarchiwizowana) na blogu traktującym o jego wypowiedzi na temat in vitro, która padła na mszy świętej w kwietniu 2015 roku (o czym informował też m.in. katolicki serwis internetowy gosc.pl), ale nie cytatem:

Także rzekomy cytat bp. Wiesława Meringa „Prawo Kościoła rzymskokatolickiego jest ważniejsze od prawa Państwa polskiego” nie został przez niego nigdy wypowiedziany, a jest tytułem wpisu (wersja zarchiwizowana) na blogu, opisującym jego słowa z mszy świętej 11 kwietnia 2015 roku (co opisała Katolicka Agencja Informacyjna). W praktyce nie było to te same słowa:

Tak samo, jak trzech powyższych przypadkach, tak i rzekome wypowiedzi bp. Jerzego Stroby „Wolność wypowiedzi na temat biskupów zagraża Kościołowi” także nigdy nie padła z ust duchownego i jest tytułem wpisu na blogu: wpis o bp. Strobie (wersja zarchiwizowana). Natomiast opisywane już w samej treści wpisu wypowiedzi są autentyczne i padły podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i Konferencji Episkopatu Polski w 1995 roku, kiedy ciągle jeszcze kształtowały się relacje pomiędzy III RP a Kościołem Katolickim. Bp. Stroba w temacie krytyki kościoła powiedział:

Podsumowanie

Analiza cytatów zawartych w poście wskazuje, że autentyczne są tylko wypowiedzi papieży Franciszka i Benedykta XVI. Natomiast słowa polskich duchownych – abp. Józefa Michalika, kard. Stanisława Dziwisza, bp. Wiesława Meringa, bp. Jerzego Stroby – nigdy nie zostały przez nich wypowiedziane. Tak naprawdę są one tytułami wpisów na blogu. Zawarte w poście cytaty są więc interpretacją słów hierarchów, jakiej dokonał autor bloga. Co ciekawe, we wpisach zamieszczono źródła do autentycznych wypowiedzi duchownych, ale pomimo tego zostały one zmanipulowane poprzez zniekształcanie ich kontekstu i konfabulowanie.