Strona główna Fake News Polscy duchowni o „utworzeniu państwa wyznaniowego”? Fake news!

Polscy duchowni o „utworzeniu państwa wyznaniowego”? Fake news!

Polscy duchowni o „utworzeniu państwa wyznaniowego”? Fake news!

Zmanipulowane cytaty polskich duchownych krążą w mediach społecznościowych.

W Internecie można spotkać wiele fałszywych informacji zawierających rzekome wypowiedzi osób publicznych. Przypisywane im słowa są zmanipulowane lub nawet całkowicie zmyślone. Nierzadko informacje te dotyczą osób duchownych, często papieża lub biskupów. O takich sytuacjach pisaliśmy m.in. w analizach: „Przypisany papieżowi Franciszkowi cytat jest fałszywy”, „Abp Michalik nie powiedział, że za gwałty odpowiedzialne są kobiety, a za pedofilię dzieci”, „Biskup chce zabijania osób LGBT? Nie, to fałszywa informacja”.

16 sierpnia w grupie STREFA WOLNA OD KLERU prywatny użytkownik opublikował post zawierający zdjęcie przedstawiające grupę biskupów oraz kilka cytatów wraz z ich autorami. Papież Franciszek miał powiedzieć, że: „Państwo musi być świeckie. Państwa wyznaniowe źle kończą”. Z kolei Benedykt XVI: „Wiary nie można narzucać, gdyż jest ona darem wolności”. Natomiast dla kontrastu w przypadku Polski abp Józef Michalik powiedział rzekomo: „Polska demokracja powinna być oparta na katolickim prawie Bożym”; kardynał Stanisław Dziwisz, że: „Zasady kościelne obowiązują wszystkich”. Biskup Wiesław Mering: „Prawo Kościoła rzymskokatolickiego jest ważniejsze od prawa Państwa polskiego”. A po rozwinięciu grafiki pojawiały się też słowa biskupa Jerzego Stroby: „Wolność wypowiedzi na temat biskupów zagraża Kościołowi”.

Zrzut ekranu posta na Facebooku. Grafika przedstawia zdjęcie grupy biskupów, ubranych w złote szaty z czerwonymi elementami i złote mitry. Na pierwszym planie siedzi trzech biskupów, w kolejnych rzędach siedzi jeszcze pięciu. W tle stoi czwórka biskupów. Obok zdjęcia zamieszczono cytaty, opisane w artykule.

Źródło: www.facebook.com

Osoby komentujące post zdawały się wierzyć w przedstawioną im informację, krytykując i niekiedy obrażając duchownych w komentarzach: „Polska Talibanem stoi – powrót nie tylko do średniowiecza, ale te dziady w sukienkach i kolorowych pelerynach to jeszcze epoka kamienia łupanego”, „Konfiskata majątków kościelnych, kastracja każdego sukienkowe go i do pracy fizycznej za michę. Taka kara za 2021 lat terroru kościelnego”, „Polska powinna wybrać własnego papieża, bo ci zagraniczni to nie wiedzą co mówią”.

Czy przedstawione w poście cytaty są prawdziwe? Tylko te papieża Franciszka i Benedykta XVI

Autentyczne są cytaty papieży Franciszka i Benedykta XVI, natomiast cytaty polskich hierarchów zostały zmanipulowane. Papież Franciszek przypisywane mu w poście słowa wypowiedział w wywiadzie dla francuskiego dziennika „La Croix” w maju 2017 roku. Wywiad jest dostępny na stronie internetowej dziennika i można go przeczytać zarówno w wersji francuskojęzycznej, jak i w wersji angielskojęzycznej (wersja zarchiwizowana). W polskim przekładzie wywiad opublikował „Tygodnik Powszechny”. O słowach papieża pisały także inne polskie media, m.in. „Gazeta Wyborcza”„Newsweek”. Papież Franciszek, zapytany o religię w przestrzeni publicznej i pozytywną formę świeckości, odpowiedział:

Państwa muszą być świeckie. Państwa wyznaniowe źle się kończą. To idzie pod prąd historii. Wierzę, że wersja świeckości, której towarzyszy solidne prawo, gwarantujące wolność religijną, oferuje ramy do dalszego rozwoju. Wszyscy jesteśmy równi jako synowie (i córki) Boga i z naszą godnością osobistą. Jednak każdy musi mieć swobodę uzewnętrzniania swojej własnej wiary. Jeśli muzułmanka chce nosić zasłonę, musi być w stanie to zrobić. Podobnie, jeśli katolik chce nosić krzyż. Ludzie muszą mieć swobodę wyznawania swojej wiary w samym sercu własnej kultury, a nie jedynie na jej marginesie”.

Papież Franciszek

Cytat Benedykta XVI także jest autentyczny. Słowa te zostały zawarte w przemówieniu opublikowanym przez Watykan na oficjalnej stronie internetowej w styczniu 2008 roku.polskiej wersji językowej można je przeczytać na stronie internetowej Fundacji Opoka. Wystąpienie, przygotowane jako wykład inauguracyjny roku akademickiego na uniwersytecie La Sapienza w Rzymie, nie zostało przez papieża wygłoszone. Miało to związek z odwołaniem papieskie wizyty z powodu protestów, o czym pisały także polskie media, m.in. Polskie Radio czy „Wprost”. Papież, rozważający co może i powinien powiedzieć podczas wystąpienia na uniwersytecie w swoim mieście, na końcu podsumował:

„Co Papież powinien zrobić lub powiedzieć na uniwersytecie? Z pewnością nie może dążyć do narzucania wiary innym w sposób autorytarny – ponieważ wiara może być dana tylko w wolności. Poza jego posługą pasterza Kościoła i na podstawie nieodłącznego charakteru tej duszpasterskiej posługi zadaniem Papieża jest chronienie wrażliwości na prawdę; zachęcanie rozumu, aby wciąż na nowo wyruszał w poszukiwaniu prawdy i dobra, w poszukiwaniu Boga; skłonienie rozumu, w trakcie tych poszukiwań, do dostrzeżenia oświecających świateł, które pojawiły się w historii wiary chrześcijańskiej, a tym samym do rozpoznania w Jezusie Chrystusie Światła, które oświeca historię i pomaga nam znaleźć drogę ku przyszłości”.

Benedykt XVI

Natomiast analiza rzekomych cytatów polskich hierarchów wskazuje, że zostały one zmanipulowane. Ich autor poddał słowa duchownych własnej interpretacji, przeinaczając ich sens.

Arcybiskup Józef Michalik nie powiedział, że „polska demokracja powinna być oparta na katolickim prawie Bożym”. Ten zmanipulowany cytat jest tytułem wpisu (wersja zarchiwizowana) na blogu na temat wypowiedzi abp. Michalika o nawróceniu. W grudniu 2014 roku, w liście do wiernych diecezji przemyskiej (opublikowanym przez tygodnik „Niedziela”), arcybiskup pisał właśnie o nawróceniu:

„A zatem, można i trzeba coś zmienić w naszym życiu na lepsze, aby tym samym zmieniło się coś w naszej rodzinie a także w naszej Ojczyźnie, bo i w tym wymiarze wiele powinno się zmieniać na lepsze. Wszyscy mamy wiele do udoskonalenia i jeśli wszyscy się nawrócimy, jeśli naprawdę zaczniemy odważnie pozbywać się złych słów, nałogów, grzechów, wreszcie i nasi sąsiedzi, posłowie i ministrowie zaczną się wstydzić braku kultury w dyskusjach z konkurentami i braku uczciwości w uchwalaniu praw. Nawrócenia, czyli powrotu do praw w pełni zgodnych z Bożym prawem, domaga się każda uczciwa demokracja i każda moralnie stabilna społeczność”. 

Abp Józef Michalik

W przypadku kardynała Stanisława Dziwisza jego rzekomy cytat: „zasady kościelne obowiązują wszystkich” także jest tytułem wpisu (wersja zarchiwizowana) na blogu traktującym o jego wypowiedzi na temat in vitro, która padła na mszy świętej w kwietniu 2015 roku (o czym informował też m.in. katolicki serwis internetowy gosc.pl), ale nie cytatem:

„Prawdziwy chrześcijanin, prawdziwy uczeń Jezusa nie będzie nigdy korzystał z niegodziwych i niemoralnych praw, nawet uchwalonych w majestacie demokratycznego państwa. Prawdy i dobra nie ustala się w głosowaniu. Obowiązują one wszystkich, niezależnie od wyznania i przynależności politycznej. Te prawa nie mogą nas zmuszać do niegodziwego postępowania”.

Kard. Stanisław Dziwisz

Także rzekomy cytat bp. Wiesława Meringa „Prawo Kościoła rzymskokatolickiego jest ważniejsze od prawa Państwa polskiego” nie został przez niego nigdy wypowiedziany, a jest tytułem wpisu (wersja zarchiwizowana) na blogu, opisującym jego słowa z mszy świętej 11 kwietnia 2015 roku (co opisała Katolicka Agencja Informacyjna). W praktyce nie było to te same słowa:

„Chrześcijanin bardziej słucha Boga. Czasem wygodniej jest milczeć niż mówić. Nigdy nie spotykam się z takimi obelgami, jak wtedy, gdy na mocy pełnionego urzędu mówię, jaka jest nauka Kościoła. Może byłoby wygodniej milczeć lub poprzeć. Ale czy byłaby to nauka Jezusa?”

Bp Wiesław Mering

Tak samo, jak trzech powyższych przypadkach, tak i rzekome wypowiedzi bp. Jerzego Stroby „Wolność wypowiedzi na temat biskupów zagraża Kościołowi” także nigdy nie padła z ust duchownego i jest tytułem wpisu na blogu: wpis o bp. Strobie (wersja zarchiwizowana). Natomiast opisywane już w samej treści wpisu wypowiedzi są autentyczne i padły podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i Konferencji Episkopatu Polski w 1995 roku, kiedy ciągle jeszcze kształtowały się relacje pomiędzy III RP a Kościołem Katolickim. Bp. Stroba w temacie krytyki kościoła powiedział:

„Zagrożenie kościoła. Przeciwko kościołowi wolno powiedzieć wszystko. I to ze strony wielu czynników. No, nie chciałbym powiedzieć, że rządu, ale na pewno i czynników rządowych. Przyjęte jest z milczeniem albo i z aprobatą”.

Bp Jerzy Stroba

Podsumowanie

Analiza cytatów zawartych w poście wskazuje, że autentyczne są tylko wypowiedzi papieży Franciszka i Benedykta XVI. Natomiast słowa polskich duchownych – abp. Józefa Michalika, kard. Stanisława Dziwisza, bp. Wiesława Meringa, bp. Jerzego Stroby – nigdy nie zostały przez nich wypowiedziane. Tak naprawdę są one tytułami wpisów na blogu. Zawarte w poście cytaty są więc interpretacją słów hierarchów, jakiej dokonał autor bloga. Co ciekawe, we wpisach zamieszczono źródła do autentycznych wypowiedzi duchownych, ale pomimo tego zostały one zmanipulowane poprzez zniekształcanie ich kontekstu i konfabulowanie.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Wpłać, ile możesz

Na naszym portalu nie znajdziesz reklam. Razem tworzymy portal demagog.org.pl

Wspieram