18 lipca 2021 roku na profilu facebookowym „Odkrywamy Zakryte” został opublikowany post z linkiem do artykułu na portalu Tajemnice Świata na temat dokumentów znanych pod nazwą „Protokoły mędrców Syjonu”, które rzekomo mają być instruktażem przejęcia władzy na świecie przez Żydów. Teoria zaprezentowana w poście została poparta sfałszowanymi dokumentami.

Źródło: www.facebook.com

„Protokoły mędrców Syjonu” zostały sfabrykowane ponad sto lat temu i miały być pretekstem do szerzenia antysemickich nastrojów. Ten kontrowersyjny tekst od lat traktowany był przez antysemitów jako ważne świadectwo spisku żydowskiego, stał się m.in. podstawą propagandy nazistów. Mimo że autentyczność tych dokumentów została już bardzo dawno zakwestionowana i obalona, to do dzisiaj nadal budzą one zainteresowanie, zwłaszcza w społecznościach i grupach antysemickich. I nadal wydawane są w wielu krajach na całym świecie. 

„Protokoły” to jedna z najpopularniejszych antysemickich teorii spiskowych

Sfałszowany pamflet, który powstał na początku XX wieku, w formie 24 wykładów, opisuje rzekome plany przejęcia przez Żydów władzy nad światem. Wykłady te miały zostać wygłoszone podczas I Światowego Kongresu Syjonistycznego, który odbył się 1897 roku w Bazylei. W „Protokołach” zawarte są dokładne wytyczne, jak zawładnąć światem i zlikwidować dotychczasowe systemy polityczne.

„Protokoły” sfabrykowane zostały prawdopodobnie przez rosyjską tajną policję Ochranę. Przygotować miał je jej współpracownik Matwiej Gołowiński w celu obarczenia Żydów odpowiedzialnością za polityczną i społeczną sytuację w rosyjskim imperium pod koniec XIX wieku.

Tekst „Protokołów” w znacznej mierze został zaczerpnięty z popularnego we Francji w XIX wieku pamfletu francuskiego satyryka Maurice’a Joly’ego pod tytułem „Rozmowy w piekle między Machiavellim i Monteskiuszem”, wydanego w 1864 roku (wersja anglojęzyczna dostępna na domenie archive.org). Satyra wymierzona była w Napoleona III. Co istotne, w tekście oryginalnym nie mowy o Żydach – Gołowiński fabrykując „Protokoły”, usunął postaci Machiavellego i Monteskiusza, a w roli spiskowców obsadził Żydów. Joly inspirował się z kolei powieścią Eugène’a Sue „Tajemnice ludu”. W tekście tym również nie pojawiają się Żydzi, a konspiratorami są jezuici.

Fragmenty pracy Joly’ego zostały włączone do powieści „Biarritz” wydanej w 1868 przez Hermanna Goedschego, antysemitę i agenta tajnej pruskiej policji. W powieści (w rozdziale „Żydowski cmentarz w Pradze i Rada Przedstawicieli Dwunastu Plemion Izraela”) pojawia się wizja tajnych zgromadzeń tajemniczej rady, która cyklicznie spotyka się na cmentarzu, aby przedyskutować plany zdobycia władzy nad światem. Książka Goedschego, przetłumaczona na język rosyjski, była już znana w Rosji pod koniec XIX wieku, a wizja żydowskiego spisku przenikała do rosyjskiego społeczeństwa.

Pierwsze publiczne wydanie „Protokołów mędrców Syjonu” (pod koniec XIX wieku były już wydawane w kręgach prywatnych) miało miejsce w 1903 roku w czasopiśmie „Russkoje Znamia” (prezentowane w odcinkach dokumenty opatrzono tytułem: „Żydowski program podboju świata”). W 1905 roku tekst ukazał się w formie książki. Data jej wydania nie była przypadkowa. Konserwatywny i nacjonalistyczny ruch Czarna Sotnia oraz Ochrana wykorzystały „Protokoły” do propagandy mającej na celu zrzucenie odpowiedzialności na społeczność żydowską za liberalizację, która nastąpiła w wyniku rosyjskiej rewolucji w 1905 roku. Tekst zyskiwał coraz większą popularność, stając się jednocześnie narzędziem do manipulowania rosyjskim społeczeństwem w trakcie fali pogromów Żydów na początku XX wieku w Rosji, w wyniku których w 660 miastach i wsiach zginęły 1622 osoby, w większości Żydzi.

Fałszywe dokumenty wzmogły falę antysemityzmu na całym świecie

„Protokoły mędrców Syjonu” podsycały nienawiść wobec Żydów w wielu krajach przez dziesiątki lat. Zostały przetłumaczone na wiele języków i stały się swoistym klasykiem literatury antysemickiej. Po rewolucji w 1917 roku „Protokoły” wykorzystywane były do gruntowania teorii na temat tego, że ruch bolszewicki miał być żydowskim spiskiem zmierzającym do światowej dominacji. W 1920 roku amerykański magnat samochodowy Henry Ford rozpoczął publikację serii artykułów opartych częściowo na „Protokołach”, na łamach swojej gazety „Dearborn Independent”. Dużą popularność „Protokoły” zyskały w Republice Weimarskiej oraz stały się narzędziem propagandy nazistów. W latach 1919–1939 partia nazistowska opublikowała co najmniej 23 wydania „Protokołów”. Hitler przez wiele lat wykorzystywał do celów propagandowych teorię spisku Żydów, którzy chcą przejąć władzę na świecie. W swoich pierwszych przemówieniach politycznych odwoływał się bezpośrednio do „Protokołów”. Tekst był też wykorzystywany do indoktrynowania uczniów w niektórych niemieckich szkołach. W 1973 roku była to jedna z najchętniej czytanych książek na Bliskim Wschodzie. W Polsce, w okresie PRL, kolejne edycje „Protokołów mędrców Syjonu” ukazały się podczas nagonki antysemickiej w 1968 roku oraz w czasie stanu wojennego w latach 1981–1983.

Popularność „Protokołów” nie słabła przez lata, mimo że już w 1921 roku na łamach brytyjskiego „The Times” jednoznacznie dowiedziono, że dokument jest fałszywy i skopiowany z francuskiej satyry politycznej, w której nie było mowy o Żydach. W XX wieku wielokrotnie kwestionowano autentyczność dokumentu. W 1935 roku za rozpowszechnianie niemieckojęzycznego wydania „Protokołów” w Bernie, w Szwajcarii, zostali ukarani przez sąd szwajcarski dwaj przywódcy nazistowscy. W USA w raporcie wydanym w 1964 roku przez senat stwierdzono, że dokument został sfabrykowany. W 1993 roku rosyjski sąd orzekł, że skrajnie prawicowa organizacja nacjonalistyczna Pamyat dopuściła się czynu antysemickiego, publikując „Protokoły”. Pomimo tego tekst nadal budzi duże zainteresowanie i jest uważany za autentyczny w środowiskach, które są wrogo nastawione wobec Żydów czy Izraela.

Podsumowanie

Historia losów sfałszowanego tekstu znanego pod nazwą „Protokoły mędrców Syjonu” pokazuje, jak ogromną siłę oddziaływania na wyobraźnię ludzi mogą mieć teorie spiskowe, kiedy trafią na podatny grunt społeczny i historyczny. Niestety ta teoria spiskowa nadal jest popularna w antysemickich kręgach, również wśród internautów. Mimo że wiele stron internetowych demaskuje „Protokoły” jako oszustwo, to jest też sporo portali i profili w mediach społecznościowych, które rozpowszechniają tę fałszywą teorię jako prawdziwą.

O innych historycznych teoriach spiskowych, które zdobyły ogromną popularność na świecie oraz w Polsce i nadal są udostępniane przez internautów, oraz o tym, skąd biorą się tego typu fałszywe twierdzenia, pisaliśmy już na łamach Demagoga.