Fake news w pigułce

Wielokrotne wykorzystywanie przerobionych zdjęć na portalach społecznościowych jest częstą praktyką. Dążąc do jak największej liczby odbiorców, zarówno użytkownicy, jak i fanpage na Facebooku odświeżają co pewien czas zdjęcia znanych osób z dodanymi tekstami, które już wcześniej przyciągały uwagę. Są publikowane w innych okolicznościach jako aktualny komentarz. Nie jest podawana odbiorcom informacja, że jest to wtórne wykorzystywanie archiwalnych treści, a nierzadko sugeruje się, że prezentowane treści są autentyczne.

Taką taktykę, by przyciągnąć uwagę, zastosował fanpage PISlam, który 4 lipca opublikował post składający się ze zrzutu tweeta z 3 lipca użytkownika portalu, w którym dzieli się on zdjęciem prezesa partii PiS Jarosława Kaczyńskiego na tle flagi Polski, na której umieszczony jest napis „PROWADŹ NAS I BĄĆ NASZYM STEREM”. Całość jest opatrzona komentarzem użytkownika Twittera: „Jebąć PIS!”.

Źródło: www.facebook.com

Komentarze zostawione pod postem sugerują, że użytkownicy nie zwrócili uwagi na manipulację fotografią poprzez dodanie wymyślonego tekstu: „To tylko potwierdza jaka ciemnota nami rządzi”.

Identycznie przerobione zdjęcie było wykorzystywane już 6 września 2020 roku przez stronę Racjonalna Polska. 

Skąd pochodzi oryginalne zdjęcie?

Sama fotografia pochodzi z 27 maja 2020. Wykonał ją fotograf Polskiej Agencji Prasowej Mateusz Marek podczas wygłaszania oświadczenia dla mediów przez prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego, na spotkaniu dotyczącym terminu wyborów prezydenckich.

Źródło: www.fotobaza.pap.pl

Wykorzystywana fotografia została obrócona w lustrzanym odbiciu oraz dodano do niej tekst.

Duże poruszenie wywołało udostępnienie na Twitterze zmienionej fotografii przez posła Koalicji Obywatelskiej Bartłomieja Sienkiewicza, byłego ministra spraw wewnętrznych.

Źródło: www.twitter.com

Redaktor Samuel Pereira zwrócił uwagę posłowi na udostępnienie zmodyfikowanego zdjęcia z nieprawdziwymi słowami. Przyczyniło się to do usunięcia przez Sienkiewicza tweeta i poinformowaniu o tym odbiorców.

Podobno zdjęcie jakie zacytowałem jest fejkiem. Na wszelki wypadek kasuje wpis. Nadal uważam, że rządy PiS chcą zmienić Polaków w kretyno- analfabetów. Dowodem nie jest zdjęcie ale min. Czarnek.

— Bartłomiej Sienkiewicz (@BartSienkiewicz) July 3, 2021

Tło dezinformacji

Post ze zdjęciem Jarosława Kaczyńskiego i dodanym tekstem z błędem ortograficznym był komentarzem do 6 Kongresu Prawa i Sprawiedliwości, który rozpoczął się 3 lipca 2021 roku. Podczas zjazdu przedstawicieli-członków partii dokonano wyboru prezesa PiS. 

Został nim ponownie Jarosław Kaczyński, na którego oddano 1 245 głosów, 18 było przeciw,  a 5 osób się wstrzymało. Przybyli wysłuchali przemówienia prezesa partii, w którym podsumowywał on ostatnie 6 lat pracy. Delegaci wybrali jeszcze Radę Polityczną, Krajową Komisję Rewizyjną i Koleżeński Sąd Dyscyplinarny. Dokonano kilka zmian statutowych i przyjęto uchwałę dotyczącą nepotyzmu: 

Rzeczniczka Prawa i Sprawiedliwości Anita Czerwińska poinformowała, że zgodnie z uchwałą współmałżonkowie, dzieci, rodzeństwo oraz rodzice posłów i senatorów PiS nie mogą zasiadać w radach nadzorczych spółek Skarbu Państwa. W punkcie drugim delegaci postanowili, że zakazuje się zatrudniania w spółkach Skarbu Państwa członków najbliższej rodziny posłów i senatorów PiS, ich współmałżonków, dzieci, rodzeństwa oraz rodziców – jak podaje PAP.

Podsumowanie

Udostępnione zdjęcie Jarosława Kaczyńskiego z napisem, w którym mieści się przykuwający uwagę błąd ortograficzny, miało być komentarzem do odbywającego się 6 Kongresu PiS. Przerobione zdjęcie było publikowane już we wrześniu 2020, a pochodzi z maja 2020 roku. Niestety, wiele osób przyjęło zdjęcie i jego treść za prawdziwe, w błąd został wprowadzony nawet poseł Sienkiewicz. Zawsze warto przypomnieć sobie podstawowe zasady Jak nie dać się nabrać? – zachęcamy do czytania na naszym portalu.