Fake news w pigułce

8 maja 2024 na Facebooku udostępniono informację o tym, że doszło do ataku hakerskiego, w wyniku którego zmieniono projekcję wyświetlaną na Bramie Brandenburskiej (1, 2). Jak możemy przeczytać w jednym z omawianych postów (1, 2): „Wczoraj wieczorem hakerzy włamali się do projekcji na Bramie Brandenburskiej w Berlinie i umieścili sowiecki Sztandar Zwycięstwa”.

Źródło: www.facebook.com

Jeden z postów zyskał ponad 460 reakcji. Udostępniono go ponad 30 razy i zostawiono pod nim ponad 65 komentarzy. Jak pisali użytkownicy [pisownia oryginalna]: „A nie czujecie w tym przekazu, że cała ta Unia Europejska zaczyna przypominać ZSRR?”, „Taka prawda….. szkopy kręcą lody z Rosją”. „Czy aby napewno hakerzy?”.

Czy to hakerzy? Nie, film sfałszowano

Według informacji zawartych w jednym z postów sztandar miał być wyświetlony z okazji Dnia Zwycięstwa i rocznicy kapitulacji III Rzeszy 8 maja 1945 roku (w Rosji 9 maja). 

Informacja pojawiła się również w innych językach na innych platformach (Telegram, TikTok). Sprawą zajęły się redakcje agencji Associated Press (AP) oraz serwisu factcheckingowego Provereno.

Redakcja Provereno w swoim artykule zwróciła również uwagę na to, że „litery wyświetlone są z przesunięciem”, a „uzyskanie takiego obrazu na powierzchni równoległej do ziemi za pomocą projektora oddalonego o kilkadziesiąt metrów jest niezwykle trudne. Zwykle wnętrze oświetlonej Bramy Brandenburskiej nie zmienia tak jaskrawo koloru”.

Informację o rzekomym włamie wykorzystano w antyzachodniej narracji

W jednym z omawianych postów napisano [pisownia oryginalna]: „To Rosjanie i Polacy  zdobyli Berlin.  Nie Amerykanie,  nie Brytyjczycy,  nie Francuzi,  nacje,  które obecnie rozpętują razem z Niemcami III wojnę światową szukając na  wschodzie nowego Lebensraum , nomen omen idealnie pokrywajacego się z tym hitlerowskim ( Białoruś była już  blisko ukraińskiego Majdanu)”. 

Autor posta nie argumentuje, dlaczego uważa, że kraje Zachodu dążą czy podżegają do wywołania wojny światowej. Jest to narracja, która jest wykorzystywana w antyzachodnich fałszywych przekazach, na które nie ma dowodów. Na łamach Demagoga wielokrotnie opisywaliśmy fałszywe tezy o tym, że np. Stany Zjednoczone są stroną wojny w Ukrainie (lub wręcz ją wywołały), a sama wojna ma być początkiem III wojny światowej.