FAKE NEWS W PIGUŁCE

Sensacyjne doniesienia dotyczące planów likwidacji gotówki pojawiają się zarówno w Polsce, jak i na świecie. Co jakiś czas w mediach społecznościowych można natrafić na materiał mówiący o tym, że rządzący planują wkrótce wycofać możliwość kupowania za papierowe pieniądze lub za bilon. 

Podobne tezy znalazły się w filmie opublikowanym na profilu Bądź na Bieżąco. Opis wideo głosi: „Rząd właśnie LIKWIDUJE Gotówkę! Jedną USTAWĄ zabiorą nam WOLNOŚĆ”. 

W materiale możemy usłyszeć o planowanych na początek 2024 roku ograniczeniach w przeprowadzaniu transakcji gotówkowych z przedsiębiorcami (czas nagrania 0:48). Mężczyzna występujący w nagraniu, używając metafory konfliktu, mówi o „bitwie przedstawicieli gotówki z armią płatności bezgotówkowych” (czas nagrania 3:05). Przekonuje jednocześnie, że posłowie w poszukiwaniu „złotego środka (…) idą cały czas w kierunku takim, żeby całkowicie gotówkę wyeliminować” (czas nagrania 3:18).

Fot. Facebook.com

Wideo zostało wyświetlone prawie 100 tys. razy. Udostępniono je ponad 600 razy. Z nieco ponad 300 komentarzy można wyczytać, że część z użytkowników Facebooka, która obejrzała nagranie, uwierzyła w tezę o planowanej likwidacji gotówki: „Swiatowe Forum Ekonomiczne bardzo wplynelo na Pana Morawieckiego… I Polacy zostali sprzedani…. Zaraz wprowadza nam pieniadz elektronczny i zostaniemy więźniami w swoim kraju…”, „Gotówkę likwidują przygotowanie ludzi do czipów”.

Likwidacja gotówki w planach rządu? To nieprawdziwe informacje

W związku z zarzutami zawartymi w opisie analizowanego filmu zwróciliśmy się z prośbą o komentarz do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. W odpowiedzi odesłanej przez Centrum Informacyjne Rządu dowiadujemy się, że: „nie ma żadnych planów likwidacji gotówki w Polsce”.

Kto zostanie objęty ograniczeniami w transakcjach gotówkowych?

Oficjalna instytucja rządowa dementuje zatem wieści o zamiarze likwidacji gotówki. Co jednak z planami wprowadzenia limitów dla transakcji gotówkowych? Te mają wejść w życie, jednak nie będą one dotyczyć wszystkich obywateli. 

Jak możemy przeczytać na stronie biznes.gov.pl, limit płatności gotówkowych dotyczy transakcji zawieranych pomiędzy przedsiębiorcami. Zgodnie z obecnie panującymi przepisami firma nie może zapłacić gotówką, gdy wartość umowy przekracza równowartość 15 tys. zł brutto. Zgodnie z Prawem przedsiębiorców limit ten od 1 stycznia 2024 roku zostanie zmniejszony do 8 tys. złotych brutto (art. 19 p. 2).

Jednak wprowadzone ograniczenia nie będą dotyczyć m.in. podmiotów innych niż przedsiębiorcy. Oznacza to, że wbrew temu, co można usłyszeć w nagraniu, sprawa odnosi się tylko do części Polaków.

Dezinformujące narracje o likwidacji gotówki w Polsce i na świecie

Analizowane nagranie wpisuje się w obecną w mediach społecznościowych narrację dotyczącą planowanej przez rząd likwidacji gotówki. Jakiś czas temu w tekście dotyczącym wypowiedzi Adara Blumsteina zwracaliśmy uwagę, że zarówno Narodowy Bank Polski (NBP), jak i Europejski Bank Centralny (EBC) analizują możliwość wprowadzenia cyfrowych pieniędzy.

Nowa technologia nie oznaczałaby jednak likwidacji gotówki. Stanowiłaby ona po prostu inną formę pieniądza. Potwierdza to także NBP w swoim raporcie (s.92). 

Innym przykładem na rzekomo nadchodzącą rzeczywistość bezgotówkową miała być Nigeria. Zdaniem Marcina Sypniewskiego, wiceprezesa partii Nowa Nadzieja, w kraju tym z dnia na dzień ludzie mieli zostać pozbawieni możliwości płacenia gotówką.

Jak się okazało, wdrożone limity wypłaty pieniędzy z bankomatów, do których odnosił się Sypniewski, zostały podniesione. Powodem ich wprowadzenia była konieczność zastąpienia starych banknotów nowymi, wyemitowanymi w połowie grudnia 2022 roku.