W mediach społecznościowych krąży kompilacja dwóch filmów dotyczących negatywnych odczynów poszczepiennych po przyjęciu szczepionki przeciw COVID-19. Z treści wideo wynika, że szczepionki to narzędzie służące do depopulacji. Osoby, które wypowiadają się w nagraniu, bazują jednak na niewiarygodnych źródłach i zniekształcają fakty. 

Film cieszył się dużą popularnością w środowiskach antyszczepionkowych i koronasceptycznych. Udostępniany był przede wszystkim na profilach prywatnych.

Źródło: www.facebook.com

Ogromna liczba nieprawdziwych treści na temat szczepionek przeciw COVID-19 dostępnych w internecie przyczynia się do tego, że wiele osób nie tylko uwierzyło w fałszywie doniesienia, ale i stale utwierdza się w swoich mylnych przekonaniach. Świadczą o tym komentarze pod nagraniem: „Na siłę wymordują ludzi taki plan rządów świata”, „Jeżeli tak wiele ludzi wie, ze ta szczepionka bardziej nam zaszkodzi niż pomoże to dlaczego nikt tego nie zatrzyma!”. 

Pierwszy film. Nierzetelny ekspert i nieprawdziwe informacje na temat przebiegu badań nad szczepionkami

W pierwszej części nagrania widocznych jest kilka osób rozmawiających przy stole w studiu. Jest to fragment programu niemieckojęzycznej stacji Servus TV. Wystąpił w nim Sucharit Bhakdi, znany w Niemczech propagator sprzecznych z wiedzą naukową tez o tym, że COVID-19 to zwykła grypa, z którą nie trzeba walczyć za pomocą obecnych obostrzeń. Mężczyzna kwestionuje także zasadność szczepionek. Uniwersytet Jana Gutenberga w Moguncji, na którym Bhakdi pracował w przeszłości, odciął się od promowanych przez niego twierdzeń. Inne nagranie zawierające nieprawdziwe informacje rozpowszechniane przez Niemca zostało przeanalizowane przez niemiecki portal fact-checkingowy Correctiv. 

Na nagraniu rozpowszechnianym w Polsce mężczyzna wymienia cztery zagrożenia związane z nowymi szczepionkami przeciw COVID-19. Jego zdaniem szczepionki mRNA: powodują poważne efekty uboczne, nie wiadomo jak wpłyną na osoby starsze i chore, mogą spowodować infekcje koronawirusem, a także – mogą wywołać reakcję autoimmunologiczną powodującą bezpłodność. Wszystkie zaprezentowane przez niego treści opierają się jednak na niepełnych i zmanipulowanych przekazach. 

Poważne efekty uboczne szczepionek przeciw COVID-19? Wszystkie szczepionki (jak i każdy lek czy wyrób medyczny) potencjalnie mogą wywołać łagodne lub poważne skutki uboczne. Skala tego zjawiska jest jednak marginalna, a korzyści, jakie mogą przynieść szczepienia, znacznie przewyższają ryzyko. W przypadku szczepionek mRNA przeciw COVID-19 najczęściej występującymi efektami ubocznymi są: ból w miejscu wstrzyknięcia, zmęczenie, ból głowy, ból mięśni, dreszcze, ból stawów i gorączka o krótkotrwałym charakterze niezagrażającym życiu. Najpoważniejszych zdarzeń niepożądanych doświadczają osoby, które doznały rzadko występującej reakcji anafilaktycznej. Centers for Disease Control and Prevention podało, że w Stanach Zjednoczonych reakcje anafilaktyczne zdarzają się po podaniu 11,1 dawek na 1 000 000. 

Nieznany wpływ szczepionek na osoby stare i chore? Zarówno Pfizer/BioNTech, jak i Moderna włączyły do badań klinicznych nad szczepionkami ochotników powyżej 55. roku życia. Same choroby współistniejące nie są jeszcze przeciwwskazaniem do przyjęcia szczepionki, ale zaleca się, by osoby o niepewnym stanie zdrowia skonsultowały się z lekarzem w celu rozwiania ewentualnych wątpliwości. Ludzie starsi i z chorobami współistniejącymi są docelowo grupą, która w pierwszej kolejności powinna przyjąć szczepienia ze względu na ryzyko ciężkiego lub śmiertelnego przebiegu choroby. W wielu krajach, w tym państwach Unii Europejskiej, szczepienia przeciw COVID-19 zostały już rozpoczęte i nie zaobserwowano, by szczepionki stanowiły zagrożenie dla wymienionych grup. Według Polskiego Towarzystwa Reumatologii i Krajowego Konsultanta w dziedzinie reumatologii szczepionki mRNA można stosować bezpiecznie nawet u osób z chorobami autoimmunologicznymi i zapalnymi stawów.

Szczepionki przeciw COVID-19 spowodują infekcję? Szczepionki mRNA nie mogą wywoływać zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 ani żadnym innym patogenem. Wynika to z faktu, że szczepionki nie zawierają żywego wirusa. Zawarty w nich jest jedynie fragment kodu genetycznego wirusa, który nie ma możliwości wywołania zakażenia u pacjenta – ani po pierwszej dawce, ani po drugiej. Na ten temat powstaje coraz więcej fake newsów, jeden z nich został przez nas zweryfikowany w analizie pt. „Nie, dwoje lekarzy nie zaraziło się przez szczepionkę przeciw COVID-19”. 

Reakcje autoimmunologiczne wpływające na płodność? Podawanie szczepionki u kobiet w ciąży zostanie ocenione przez Pfizera i BioNTech w badaniach zaplanowanych na pierwszy kwartał 2021 roku. Ciężarne na ogół nie są włączane do badań nad różnymi szczepionkami, ale Pfizer zobowiązał się do przeprowadzenia również tego typu testów. Aktualnie nie ma dowodów na to, by szczepionki przeciw COVID-19 zagrażały ciąży. Szeroko rozpowszechnione błędne powiązanie szczepionki z dużym zagrożeniem dla ciąży i płodu poprzez autoimmunizację opierało się na skorelowaniu wspólnego fragmentu kodu genetycznego białka łożyskowego o nazwie syncytyna-1 z kodem białka zawartego w szczepionce, przeciwko któremu ma wykształcić się reakcja immunologiczna. Podobieństwa te są jednak zbyt małe, by organizm spowodował reakcję autoimmunologiczną zagrażającą łożysku. Jak wskazał dr hab. Piotr Rzymski na łamach portalu Nauka w Polsce, w czasie badań klinicznych niektóre kobiety zaszły nawet w ciążę.

Drugi film. Narracja spiskowa wokół miliardera Billa Gatesa i szczepionek

Druga część nagrania to wideo pochodzące z rozpowszechniającego teorie spiskowe portalu kla.tv. Z tej części dowiadujemy się, że szczepionki DNA i mRNA zmodyfikują genetycznie ludzkie organizmy na wzór genetycznie modyfikowanej żywności i przyczynią się do uszczerbku na zdrowiu oraz zgonów wielu ludzi. Widoczna w filmie prezenterka wyjaśnia, że za całą operacją stoi najprawdopodobniej Bill Gates, który – według dziennikarki – w przeszłości miał mówić otwarcie o zaplanowaniu pandemii i depopulacji. Treść filmu nie opiera się jednak na faktach. Celem jego twórców jest wzbudzenie strachu przed nowymi rozwiązaniami technologicznymi.

Informacje, z którymi mamy do czynienia w nagraniu, weryfikowaliśmy we wrześniu w analizie pt. „Nie, Bill Gates nie powiedział, że szczepionka na COVID-19 wymorduje wiele ludzi”. Wykazaliśmy w niej, że miliarder wcale nie przyznał się do rzekomych planów depopulacji poprzez szczepienia, a szczepionki DNA i mRNA nie mogą modyfikować ludzkiego genomu, ponieważ nie integrują się z jądrem komórkowym. Od tamtego czasu podobną tematyką zajmowaliśmy się wielokrotnie, m.in. w analizie „Szczepionka mRNA przeciw COVID-19 nie modyfikuje ludzkiego DNA”.

Podsumowanie

Film powstały w wyniku połączenia dwóch innych nagrań ma na celu zaprezentowanie szczepionki jako czynnika depopulacji modyfikującego ludzkie geny. Nie zawiera jednak żadnych wiarygodnych z punktu widzenia naukowego źródeł. Przy weryfikacji niesprawdzonych informacji na temat szczepień warto posiłkować się nieprzetworzonymi źródłami i opiniami uznanych ekspertów. Pozwala to uniknąć błędów w interpretacji sytuacji epidemicznej. Wyczerpujących i wiarygodnych naukowo treści na temat szczepionek przeciw COVID-19 (i szczepionek w ogóle) można szukać na stronie Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny. Pomocne są również anglojęzyczne źródła, takie jak strony CDC, ECDC oraz WHO.