Fake news w pigułce

Ostatnio w mediach społecznościowych możemy się natknąć na relacje ze Stanów Zjednoczonych dotyczące wydarzeń w Teksasie w kontekście jego rzekomej secesji. Przyczynkiem do tego ma być sytuacja na granicy z Meksykiem.

Do tych informacji odnosi się post na profilu MIR – Media Informacje Relacje. W pierwszej części filmu lektor relacjonuje doniesienia z Teksasu. Później przechodzi do kwestii secesji: „Warto przypomnieć, że ideę secesji stanu i oddzielenia Teksasu od reszty USA popiera bardzo wielu obywateli tego stanu […]” [czas nagrania 01:13], a następnie dodaje, że „[…] Teksas jako jedyny stan w USA zastrzegł sobie w stanowej konstytucji prawo do opuszczenia Unii” [czas nagrania 01:33].

Źródło: www.facebook.com

Dołączony do wpisu film wyświetlono ponad 17 tys. razy. Na post zareagowało ponad 690 użytkowników i zostawiono pod nim ponad 40 komentarzy. Internauci pisali: „Tak trzymać Texas .”, „Trump musi wrócić i przywrócić porządek w Usa i na świecie a bidena marionetkę globalistów należy zutylizować”, „Nachodzcy.niech siedzą u.siebie !! Pomóc . Jeżeli już.to trzeba im pomóc w ich.kraju ! Nie odrywać ich.od.korzeni .Oni nie są przystosowani do warunków jakie panują w Europie !!” [pisownia oryginalna].

Czy Teksas może odłączyć się od Stanów Zjednoczonych? To nie takie proste

W nagraniu pada informacja, że „[…] Teksas jako jedyny stan w USA zastrzegł sobie w stanowej konstytucji prawo do opuszczenia Unii. ” [czas nagrania 01:33] oraz że „[…] ideę secesji stanu i oddzielenia Teksasu od reszty USA popiera bardzo wielu obywateli tego stanu” [czas nagrania 01:13].

W konstytucji stanowej Teksasu nie ma zapisu zastrzegającego prawo do opuszczenia Stanów Zjednoczonych. Informacje omawiające kwestię ewentualnego „Texitu”, czy prawa do niego, poruszano już od lat w amerykańskich mediach, w tym lokalnych. 

W mediach społecznościowych pojawiły się na ten temat treści wprowadzające w błąd. Dla przykładu redakcja USA Today zajęła się kwestią, czy w myśl zapisów konstytucji Stanów Zjednoczonych secesja jest „legalnym prawem” Teksasu (powiedział tak Daniel Miller, prezes Texas Nationalist Movement).

Zatem zasada o braku prawa do secesji jest oparta na interpretacji konstytucji oraz precedensowych orzeczeniach Sądu. Potwierdzili to w rozmowie z redakcją USA Today eksperci, m.in. James Wilets, profesor prawa w Shepard Broad College of Law z Nova Southeastern University.

W filmie wykorzystano stare nagrania

Warto dodać, że choć w nagraniu dołączonym do posta omawiane są wydarzenia ostatnich tygodni, niektóre pojawiające w nim przebitki są starsze.

Ujęcie z ubranymi w mundury ludzi opublikowano w maju 2023 roku w serwisie internetowym meksykańskiego dziennika Milenio. Przedstawia ono członków Żandarmerii Wojskowej [czas nagrania 0:54]. W tym czasie gubernatorstwo Teksasu wysłało na granicę wyszkolone jednostki szybkiego reagowania.

Co dzieje się przy granicy z Meksykiem? 

Napięcia na linii teksańskiego gubernatorstwa (rząd stanowy) i administracji prezydenta Joe Bidena (władze federalne) w kwestii egzekwowania prawa imigracyjnego trwają od miesięcy. Warto podkreślić, że w sporze tym rządzący nie skupiają się na kwestii ewentualnej secesji Teksasu.

Pod koniec roku 2023 do Stanów Zjednoczonych przez granicę z Meksykiem przedostała się duża liczba migrantów: relacje medialne donoszą o 300 tys. osób. W całym 2023 roku zatrzymano ponad 2 mln osób, a deportowano ponad 142 tys. Aktualny Gubernator Teksasu, członek Partii Republikańskiej Greg Abbott, podpisał ustawę zezwalającą policji na aresztowanie i ubieganie się o deportację nielegalnych imigrantów (ma ona wejść w życie w marcu 2024 roku).

Wcześniej na przejściach granicznych zainstalowano drut kolczasty, który przecinali członkowie Federalnej Straży Granicznej (USBP). Według orzeczenia sądu mogą to robić w sytuacji, w której konieczna jest pomoc medyczna, (s. 57). Wszystko to wydarzyło się w kontekście krytyki działań administracji prezydenta Joe Bidena w kwestii nielegalnej imigracji.

Według urzędników z gabinetu prezydenta Bidena ​kontrola graniczna podlega jurysdykcji federalnej. Tymczasem 10 stycznia 2024 roku w Shelby Park w przygranicznym miasteczku Eagle Pass Gwardia Narodowa Teksasu przejęła kontrolę nad terenami przy rzece Rio Grande, która w tym miejscu oddziela dwa kraje. Abbott zakazał też wpuszczania tam funkcjonariuszy USBP. W dokumencie z 24 stycznia 2024 roku uznał, że Teksas broni się przed inwazją i w takiej sytuacji prawo do obrony „zastępuje wszelkie stanowiące inaczej ustawy federalne”. Stanowisko Abbotta wspierają inni republikańscy gubernatorzy. 

Ruchy opowiadające się za „Texitem”

Ruch zwolenników odłączenia Teksasu od Stanów Zjednoczonych istnieje od dekad. Dla przykładu, w latach 90. działała grupa nazywana Republiką Teksasu. Jej członkowie twierdzili, że Teksas to odrębny naród, ponieważ nigdy nie został oficjalnie przyjęty do Stanów Zjednoczonych. 

W ostatnich latach nagłaśniany jest pomysł przeprowadzenia referendum wśród mieszkańców Teksasu w celu orzeczenia, „czy stan Teksas powinien ponownie potwierdzić swój status niepodległego narodu”. W 2023 roku rozpoczęto zbieranie podpisów pod wnioskiem o referendum w kwestii ewentualnej secesji Teksasu. Wynik referendum, nawet jeśli wskazywałby na „Texit”, nie oznacza odłączenia się od Stanów Zjednoczonych.