FAKE NEWS W PIGUŁCE

W sieci nie brakuje historii o istnieniu rzekomo niezwykle tanich i wysoce skutecznych leków przeciwko wielu chorobom, w tym np. nowotworom. W mediach społecznościowych krążą przekazy, które starają się przekonywać o istnieniu takowych środków w przypadku COVID-19. Przejawy krytyki takich doniesień zwykle kończą się zarzutami, że rządy i lekarze „ukrywają niewygodną prawdę”. Przykładem tego jest post, w którym napisano, że skutecznymi lekami na COVID-19 są hydroksychlorochina, iwermektyna i amantadyna. Grafika informowała przy tym, że: „Okłamują nas! Nie pozwalają leczyć lekarzom nas leczyć”.

Źródło: www.facebook.com

Co o skuteczności hydroksychlorochiny, iwermektyny i amantadyny mówi nauka? Brak dowodów na ich zastosowanie w leczeniu COVID-19

W przypadku hydroksychlorochiny, iwermektyny i amantadyny nie ma danych, które wskazywałyby na to, że są to leki przeciw COVID-19. Badania wskazują, że hydroksychlorochina czy iwermektyna nie mają wpływu lub jest on zbyt marginalny w leczeniu, a amantadyna wciąż jest testowana w trakcie prowadzonych badań klinicznych i nie wiadomo, czy w ogóle działa w przypadku COVID-19.

W związku z tym nie powinny być to środki stosowane przeciw tej chorobie. Ich przyjmowanie z przekonaniem o rzekomo wysokiej skuteczności może opóźnić decyzję pacjenta o szukaniu pomocy u specjalisty lub zaszkodzić ze względu na nieodpowiednie zastosowanie, a tym samym narazić na utratę zdrowia i życia. 

Hydroksychlorochina. Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) na początku pandemii wydawała awaryjne zezwolenie na stosowanie hydroksychlorochiny i chlorochiny w leczeniu COVID-19 w USA, jednak gdy badania na dużych grupach wykazały, że leki „nie przynoszą korzyści w zakresie zmniejszenia prawdopodobieństwa śmierci lub przyspieszenia powrotu do zdrowia”, w czerwcu 2020 roku zezwolenie wycofano. Agencja FDA odradza stosowanie hydroksychlorochiny poza wskazaniami, poza szpitalem, a także poza badaniami klinicznymi nad leczeniem COVID-19. W Polsce Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTM) wskazuje, że:

Iwermektyna. Europejska Agencja Leków (EMA) odradza stosowanie iwermektyny poza badaniami klinicznymi. W ocenie organizacji obecne badania są niewystarczające, by mówić o skutecznym zastosowaniu tego leku u chorych na COVID-19. W badaniach zauważono, że lek może hamować SARS-CoV-2, ale tylko w dawkach, które znacznie przekraczały dopuszczalne normy. W przypadku iwermektyny Agencja Żywności i Leków (FDA) podaje, że nie powinno stosować się jej w leczeniu COVID-19, ponieważ badania nie wykazują wpływu na leczenie, choć niektóre testy w tym zakresie wciąż trwają. Samodzielne stosowanie iwermektyny może narazić zdrowie i życie pacjenta (zwłaszcza jeżeli dawka leku zostanie podana w nieodpowiedniej ilości). Z kolei w Polsce, w ocenie ekspertów z AOTM: „Nie zaleca się rutynowego stosowania iwermektyny w leczeniu COVID-19; jej użycie powinno być ograniczone do eksperymentów badawczych”. Ponadto agencja zauważa, że:

Amantadyna. Zdaniem Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji „nie zaleca się rutynowego stosowania amantadyny u pacjentów z COVID-19, ograniczając jej użycie do badania klinicznego”. Rzecznik Praw Pacjenta w Polsce odradza stosowanie amantadyny ze względu na to, że nie jest to zgodne z aktualną wiedzą medyczną. W przypadku amantadyny badania kliniczne wciąż trwają i nie udowodniono jeszcze skuteczności tego leku. Obecnie nie wiadomo, czy działa, a jeżeli w ogóle, to najpewniej nie będzie to środek skuteczny w leczeniu ciężkich przypadków COVID-19. Więcej na temat leku znajdziesz w innych tekstach, jak i również w jednej z najnowszych analiz, w której przyglądaliśmy się badaniu, które rzekomo miało „udowodnić” lecznicze właściwości amantadyny, czego w praktyce nie czyniło.

Niedopuszczenie wymienionych leków do stosowania we wskazaniu leczenia COVID-19 wynika z tego, że aby lek został uznany za skuteczny, musi przejść szereg badań, w tym badania kliniczne na ludziach, które potwierdzą, że lek działa. Bez takich badań nigdy nie dowiemy się, czy lek jest skuteczny.

Czym są badania kliniczne i dlaczego są potrzebne w badaniach nad lekami?

W ocenie wszystkich leków trzeba pamiętać o tym, czym są badania kliniczne. Leki i szczepienia muszą przejść przez szereg testów, w których sprawdzone zostaną bezpieczeństwo i skuteczność leku, a także inne czynniki, w tym np. odpowiednie dawkowanie. Zanim lek rozpocznie fazę testów klinicznych, musi przejść badania laboratoryjnie, w tym np. na wyhodowanych laboratoryjnie komórach oraz zwierzętach. Jeżeli testy w tej fazie się powiodą, rozpoczyna się trzyfazowe badanie kliniczne na ludziach, w wyniku którego ocenia się m.in. skuteczność i bezpieczeństwo preparatu.

W przypadku COVID-19 nie ma wskazań do stosowania leków, takich jak: hydroksychlorochina, iwermektyna i amantadyna. Obecnie na terenie Unii Europejskiej zatwierdzono stosowanie trzech leków przeciw COVID-19. Są to: Regkirona (regdanvimab), Ronapreve (casirivimab/imdevimab) i Veklury (remdesivir), które różnią się skutecznością i sposobem wykorzystania. Więcej na ten temat można znaleźć na stronie Europejskiej Agencji Leków (EMA).

Podsumowanie

Nie ma dowodów na to, by hydroksychlorochina, iwermektyna i amantadyna były odpowiednie w leczeniu COVID-19, w związku z czym  nie powinny być stosowane poza wskazaniami. Z wiarygodnymi informacjami na temat leków na COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, a także Europejskiej Agencji Leków.

Nie musisz działać jak automat i udostępniać informacji bez sprawdzenia. Najwyższy czas wyłączyć automatyczny tryb i przełączyć się na myślenie.

Zobacz, co przygotowali dla Ciebie nasi ambasadorzy: Kasia Gandor, Martin Stankiewicz, Ola i Piotr Stanisławscy (Crazy Nauka), Marcin Napiórkowski oraz Joanna Gutral.