Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Unia Europejska nie szykowała „paszportów covidowych” przed pandemią
Wspomniany we wpisie dokument jest tylko technicznymi wytycznymi do wprowadzenia Systemu Informacji o Szczepieniach.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Unia Europejska nie szykowała „paszportów covidowych” przed pandemią
Wspomniany we wpisie dokument jest tylko technicznymi wytycznymi do wprowadzenia Systemu Informacji o Szczepieniach.
FAKE NEWS W PIGUŁCE
- Post na profilu GlosGminny.pl podaje, że Unia Europejska jeszcze przed wybuchem pandemii COVID-19 szykowała się do wprowadzenia Unijnego Certyfikatu COVID, co miałoby świadczyć o zaplanowaniu całej sytuacji.
- Dokument, mający być potwierdzeniem tezy z wpisu, jest zbiorem wytycznych dotyczących Systemów Informacji o Szczepieniach (IIS). Jest to narzędzie służące do kontroli bezpieczeństwa zdrowia publicznego w danym kraju. Nie jest on związany Unijnym Certyfikatem COVID, który powstał dopiero podczas pandemii COVID-19.
Teoria o tym, że pandemia została zaplanowana, jest częstym fake newsem pojawiającym się w mediach społecznościowych. Podobne informacje pojawiły się we wpisie na profilu GlosGminny.pl. Tekst na opublikowanej grafice brzmi: „UE przygotowywała „paszporty szczypawek” co najmniej ROK przed rozpoczęciem PLandemii. Proponowane środki zaradcze na C-19 prezentowane opinii publicznej jako improwizowane środki nadzwyczajne istniały jeszcze przed pojawieniem się modnej zarazy”. Post powołuje się na pewien dokument, w którym wcale nie zamieszczono informacji o wprowadzeniu rozwiązań tożsamych z Unijnym Certyfikatem COVID.
Na post użytkownicy Facebooka zareagowali 180 razy. Informacja została udostępniona 140 razy. Część z 26 komentarzy zgadza się z treścią grafiki i stwierdza, że pandemia COVID-19 została wcześniej zaplanowana: „ZADNA nowosc, wszystko jest przygotowane w min detalach, ktos jeszcze tego nie wie”; „Oczywiście, że to było dawno zaplanowane. Tak jak ta z 2009 która nie pykla. Jest o tym oficjalnie na stronie UE raport i wzmianka o umowach na szpryce już 2005-2007”; „Gdyby było inaczej nie blokowali by lekarstwa”.
Systemy IIS nie są tym samym co Unijne Certyfikaty COVID. Certyfikaty zostały opracowane pod wpływem pandemicznych potrzeb
Link w komentarzu pod wpisem prowadzi do opublikowanego w 2018 roku opracowania „Designing and implementing an immunisation information system”. Przygotowana przez Europejskie Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób (ECDC) publikacja jest zbiorem wytycznych dotyczących wprowadzenia Systemów Informacji o Szczepieniach (IIS).
Jak dowiadujemy się z dokumentu, tego typu systemy służą do rejestrowania i przechowywania informacji o szczepieniach mieszkańców danego obszaru. Ma to na celu ułatwienie dostępu do historii szczepień, zarówno dla zarejestrowanych, jak i osób odpowiedzialnych za przeprowadzanie szczepień. Dane zebrane w systemach są poufne i dostęp do nich mają tylko pacjenci oraz pracownicy ochrony zdrowia. Dodatkowo systemy pozwalają także na monitorowanie sytuacji epidemiologicznej dzięki powiązaniu z innymi bazami danych dotyczącymi wyników zdrowotnych. Oprócz tego IIS umożliwiają zarządzanie zapasami, zgłaszanie zdarzeń niepożądanych oraz wycofywanie partii szczepionek.
To nie jest dowód na to, że pandemia została zaplanowana. Taki przekaz stanowi częsty element fałszywych informacji udostępnianych w sieci. W rzeczywistości dokument ten powstał jako poradnik dla państw, które chcą wprowadzić podobne rozwiązanie na swoim terytorium. Nie jest to – wbrew temu, co czytamy w poście – plan wprowadzenia „paszportów covidowych”. Publikacja przedstawia rozwiązania wprowadzone w różnych krajach, takich jak Niemcy, Francja czy Stany Zjednoczone, gdzie już wcześniej powstały tego typu systemy.
Dane zbierane w ramach IIS mogą posłużyć zarówno każdemu z mieszkańców danego państwa, jak i instytucjom odpowiedzialnym za zdrowie publiczne. Na poziomie jednostki System Informacji o Szczepieniach umożliwia pracownikom ochrony zdrowia rozpoznanie, czy dana osoba była szczepiona przeciwko konkretnej chorobie. System tworzy także spersonalizowane rekomendacje szczepień, a także przygotowuje raporty.
Z kolei na poziomie danej populacji dzięki wykorzystaniu systemu możliwe jest sprawdzanie przebiegu szczepień, kontrola łańcuchów dostaw, a także monitorowanie bezpieczeństwa szczepionek i zbieranie danych na temat niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP).
W dokumencie możemy także przeczytać o potencjalnych korzyściach wynikających z wprowadzenia IIS w danym kraju, do których należą m.in.:
- zmniejszenie biurokracji poprzez automatyzację niektórych zadań.
- skrócenie czasu potrzebnego na przygotowanie indywidualnego harmonogramu szczepień,
- w przypadku wybuchu epidemii ISS umożliwia szybką reakcję i monitorowanie przebiegu szczepień, co potencjalnie zmniejszy ogniska choroby,
- zmniejszenia czasu potrzebnego na wyszukanie historii szczepień pacjenta.
Czym Systemy Informacji o Szczepieniach różnią się od Unijnego Certyfikatu COVID?
Zgodnie z informacjami na stronie Unii Europejskiej Unijny Certyfikat COVID, zwany również potocznie „paszportem covidowym”, jest elektronicznym zaświadczeniem, że dana osoba została zaszczepiona przeciwko COVID-19, uzyskała negatywny wynik testu albo przechorowała COVID-19. Certyfikat jest przede wszystkim ułatwieniem dla wszystkich podróżnych przekraczających granicę państw Unii w czasie pandemii.
Posiadaczy zaświadczenia zasadniczo nie powinny obowiązywać obostrzenia związane z podróżą do innego kraju. Unia Europejska zastrzega jednak, że dodatkowe ograniczenia mogą obowiązywać także posiadaczy certyfikatu, jeśli dane państwo uzna je za konieczne do ochrony zdrowia publicznego. W tym wypadku dany kraj musi powiadomić o tym Komisję Europejską i pozostałe państwa członkowskie, a także uzasadnić wprowadzenie dodatkowych obostrzeń.
Z kolei niektóre Systemy Informacji o Szczepieniach funkcjonowały jeszcze przed powstaniem wytycznych UE na ich temat. Przeprowadzona w 2016 roku ankieta sprawdzała funkcjonowanie systemów zbierania informacji o szczepieniach w różnych krajach europejskich. Odpowiedzi na pytania przesłało 27 państw. Dzięki temu możemy się dowiedzieć, że pierwszy tego typu system w Europie uruchomiony został już w latach 80. XX wieku w Wielkiej Brytanii. W 2005 roku IIS rozpoczął funkcjonowanie w Belgii i Holandii. Podobne rozwiązanie funkcjonuje od 1997 roku również w Stanach Zjednoczonych.
Systemy Informacji o Szczepieniach – w przeciwieństwie do Unijnego Certyfikatu COVID – działają na poziomie krajowym. Władze danego państwa mogą w ten sposób monitorować sytuację dotyczącą szczepień na ich terenie. Dzięki temu mogą podejmować lepsze decyzje strategiczne dotyczące organizacji programu szczepień, a także informować o skuteczności szczepień na podstawie zebranych danych. Dodatkowo dzięki danym zawartym w rejestrze zarówno pacjenci, jak i pracownicy ochrony zdrowia mogą szybciej uzyskać informację o historii szczepień.
Szczepienia obowiązkowe przed podróżą za granicę były wymagane jeszcze przed pandemią
Jeszcze przed wybuchem pandemii COVID-19 osoby podróżujące do niektórych krajów były zobowiązane do obowiązkowego zaszczepienia się. Zgodnie z informacjami na stronie Ministerstwa Zdrowia wybierając się do krajów tropikalnych w Afryce lub Ameryce Południowej, podróżni zobowiązani są do zaszczepienia się przeciwko żółtej febrze. Po wykonaniu szczepienia informacje te zapisywane są w Międzynarodowej Książeczce Szczepień.
Niektóre kraje mogą wymagać szczepienia na podstawie swojego własnego prawa. Wybierając się do Arabii Saudyjskiej, musimy mieć przy sobie dokument potwierdzający szczepienie przeciwko zakażeniom meningokokowym.
Ministerstwo Zdrowia ostrzega, że brak wymaganych szczepień w trakcie podróży może wiązać się z konsekwencjami:
„Uwaga! Jeśli nie będziesz miał przy sobie dowodu wykonania szczepienia, możesz narazić się na:
- odmowę pozwolenia na wjazd;
- przymusowe szczepienie na granicy;
- kwarantannę na własny koszt”.
Szczegółowy wykaz szczepień zalecanych przed podróżą do danego kraju możesz znaleźć na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Podsumowanie
Unia Europejska nie planowała wprowadzenia rozwiązań podobnych do Unijnego Certyfikatu COVID przed wybuchem pandemii. Wytyczne dotyczące Systemu Informacji o Szczepieniach zostały przygotowane dla krajów, które nie posiadają tego typu systemu. Jego wdrożenie ma na celu przede wszystkim usprawnienie działania władz lokalnych w zakresie ochrony zdrowia publicznego.
Nie musisz działać jak automat i udostępniać informacji bez sprawdzenia. Najwyższy czas wyłączyć automatyczny tryb i przełączyć się na myślenie.
Zobacz, co przygotowali dla Ciebie nasi ambasadorzy: Kasia Gandor, Martin Stankiewicz, Ola i Piotr Stanisławscy (Crazy Nauka), Marcin Napiórkowski oraz Joanna Gutral.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter