FAKE NEWS W PIGUŁCE

Temat szczepionek nieustannie pozostaje w centrum zainteresowania autorów dezinformacji. W maju 2023 roku na Facebooku opublikowano posty (1, 2), z których dowiadujemy się, że minister zdrowia „otworzył dziś Centrum Utylizacji Szczepionek na Covid-19”. 

Dołączono do nich zdjęcie, na którym Adam Niedzielski przecina wstęgę, co sugeruje uroczyste otwarcie takiej placówki. „To kolejny, wielki sukces Ministra, dzięki któremu pozbędziemy sie niepotrzebnych preparatów o wartości 9 mld PLN, które sam zamówił” – czytamy w postach.

Źródło: www.facebook.com

Wcześniej wpis o identycznej treści został opublikowany na Twitterze.

Komentarze internautów świadczą o tym, że uznali oni informacje zawarte we wpisach (1, 2) za zgodne z prawdą. „Nie ma problemu, przecież to nie jego kasa!! A że to kolejny gwóźdź do trumny tego kraju?? Kogo to obchodzi w lepszym sorcie??” – napisał jeden z użytkowników Facebooka. „Marnotrastwo pieniędzy. Mamy przecież jeszcze masę covidian, którzy gotowi są je zutylizować w czynie społecznym. Wystarczy tylko trochę postraszyć kolejną falą i zarekomendować szóstą dawkę” – stwierdził z kolei komentujący na Twitterze.

Uroczyste otwarcie nie odbyło się, bo Centrum Utylizacji Szczepionek nie istnieje

Adam Niedzielski nie otworzył uroczyście żadnego Centrum Utylizacji Szczepionek przeciw COVID-19. Taka placówka nie istnieje – nie ma o niej śladu na stronach rządowych, nie informowały o niej żadne wiarygodne media ani Polska Agencja Prasowa.

To piękny dzień! W #swiatowydzienzdrowia odbyło się uroczyste otwarcie nowo wyremontowanej Kliniki Wrodzonych Wad Metabolizmu i Pediatrii IMiD. pic.twitter.com/rPl1XuaFBX

— Instytut Matki i Dziecka (@imid_warszawa) April 7, 2023

Ile szczepionek pozostaje w magazynach, a ile zutylizowano?

W lutym 2023 roku posłanka Małgorzata Pępek złożyła interpelację w sprawie zalegających szczepionek przeciw COVID-19. Zwróciła się ona do Ministerstwa Zdrowia z pytaniami m.in. o liczbę szczepionek zalegających w Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych (RARS), o ich wartość, a także o to, ile sztuk do tej pory zutylizowano i jaki koszt poniosło państwo.

Odpowiedzi udzielił wiceminister zdrowia Waldemar Kraska w marcu 2023 roku. Wówczas w magazynach RARS znajdowało się ponad 28 mln sztuk szczepionek przeciw COVID-19, a miesięczne koszty ich przechowywania wynosiły 774 tys. zł.

W postach (1, 2) podano, że dzięki Centrum Utylizacji Szczepionek „pozbędziemy sie niepotrzebnych preparatów o wartości 9 mld PLN”. Jak przekazał jednak wiceminister zdrowia, „w zakresie wartości szczepionek, informacja nie może być podana, gdyż dostęp do umów został ograniczony przez Komisję Europejską jako materiał wysoce sensytywny”.

Powody utylizacji szczepionek

Z kolei w odpowiedzi na interpelację posłanki Katarzyny Osos ze stycznia 2021 roku Ministerstwo Zdrowia wyjaśnia, że „pomimo dokładania wszelkich starań, by nie dochodziło do utylizowania szczepionek, całkowite wyeliminowanie tego rodzaju sytuacji nie jest możliwe”.

Jak podkreślono w odpowiedzi, „utylizacja szczepionek dokonywana jest przez punkty szczepień”, nie przez Centrum Utylizacji Szczepionek. 

Podsumowanie – uwaga na prześmiewcze treści

Wpisy (1, 2) mają na celu w ironiczny sposób wyśmiać ministra zdrowia i działalność kierowanego przez niego resortu. Tego typu treści powinny wzbudzać naszą czujność. Warto sprawdzić wiadomość u źródła (w tym przypadku – na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia), a także wykorzystać wsteczne wyszukiwanie obrazem, które pozwala na sprawdzenie, czy zdjęcie użyte w poście pojawiło się wcześniej w sieci.