FAKE NEWS W PIGUŁCE

16 lipca 2023 roku na Facebooku, na publicznym profilu Justyny Sochy – prezeski zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Wiedzy o Szczepieniach „STOP NOP” – zostało opublikowane nagranie, w którym podano błędne informacje na temat obowiązkowych szczepień dla dzieci. W nagraniu powiązano szczepienie nieletnich i obowiązkowe szczepienia dzieci z uchwaloną przez Sejm tzw. ustawą Kamilka, której celem jest walka z przemocą wobec dzieci.

Źródło: www.facebook.com

W sekcji komentarzy pod nagraniem pojawiły się wypowiedzi, które wskazują, że niektórzy internauci uwierzyli w przedstawione informacje. „Nie mialam watpliowosci ze sprawa Kamilka tak bardzo byla naglosniona dla konkretnych celow” – czytamy w jednym z komentarzy. W innym napisano: „Źle się stało, że procedowanie tej przerażającej ustawy umknęło suwerenom. Co teraz można zrobić, by to cofnąć”.

Ustawa Kamilka nie dotyczy szczepień. Wyjaśniamy – pomieszano różne projekty

W filmie przekonywano, że w związku z wprowadzeniem ustawy Kamilka „dzieci będą mogły być odbierane na podstawie kwestionariusza, formularza, który zostanie opublikowany jako załącznik do rozporządzenia”, a załączniki „nie są nawet konsultowane publicznie” (czas nagrania 00:23).

Na nagraniu widzimy napis sugerujący, że ustawa to „ogromne zagrożenie dla polskich dzieci”. Wskazano, że ma to związek z informacją Dariusza Poznańskiego, dyrektora Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia. Jak słyszymy: „Dlaczego uważam, że to jest niebezpieczne? Dlatego, że w tym samym czasie […] pan Dariusz Poznański wysyła do rządu projekt ustawy o elektronicznych kartach szczepień, o elektronicznej smyczy” (czas nagrania 00:46).

13 lipca 2023 roku Sejm przyjął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw. To tzw. ustawa Kamilka. To nie zamyka procesu legislacyjnego – podjęty przez Sejm projekt nie jest prawem (27 lipca Senat zgłosił do ustawy 16 poprawek). Wstępnie przyjęte przez posłów regulacje w żaden sposób nie dotyczą obowiązku szczepień, o czym można się przekonać osobiście, czytając tekst ustawy. 

Z kolei Dariusz Poznański zapowiedział skuteczniejsze karanie mandatami rodziców, którzy nie realizują obowiązku szczepień swoich dzieci, a nie odbieranie im dzieci w razie przemocy domowej. Jego wypowiedź i pomysł w ogóle nie dotyczyły ustawy Kamilka. 

O co chodzi z „ustawą Kamilka”? Jakie jest uzasadnienie projektu?

12 maja 2023 roku, kilka dni po śmierci 8-letniego Kamila z Częstochowy, który został skatowany przez ojczyma, grupa posłów złożyła w Sejmie projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw. Przywoływane regulacje dotyczą przemocy domowej, a nie obowiązku szczepień. W uzasadnieniu projektu czytamy, że:

Propozycje obejmują m.in. wprowadzenie standardów ochrony małoletnich we wszystkich placówkach pracujących z dziećmi, a także regulują jasne ścieżki postępowania na wypadek podejrzenia krzywdzenia dziecka, tj. przemocy domowej. Omówienie najważniejszych zmian można znaleźć w artykułach prasowych (m.in. tutaj), z pełnym tekstem przyjętej przez posłów propozycji można zapoznać się na stronie Sejmu.

Nagranie powiela nieprawdziwe informacje na temat procedur legislacyjnych

W nagraniu słyszymy, że „dzieci będą mogły być odbierane na podstawie kwestionariusza, formularza, który zostanie opublikowany jako załącznik do rozporządzenia. Załączniki do rozporządzenia nie są nawet konsultowane publicznie” (czas nagrania 00:23). 

Jak wskazaliśmy wyżej, proponowane regulacje nie mają nic wspólnego ze szczepieniami. Co się tyczy samego kwestionariusza, według przyjętej przez Sejm propozycji jego wzór zostanie określony w drodze rozporządzenia (str. 8). Te są konsultowane, o czym można się przekonać z opisu procedury rozporządzeń ministra na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Przyjęty przez Sejm projekt reguluje dodatkowo, że kwestionariusz zostanie „przygotowany we współpracy z prawnikami, psychologami, lekarzami” (str. 30). 

Rząd chce uszczelnić obowiązek szczepień. Czy to ma związek z ustawą Kamilka?

W nagraniu słyszymy, czy „naprawdę polscy rodzice chcą oddać swoje dzieci państwu” (czas nagrania 1:29). Warto przypomnieć, że zmiany proponowane przez Ministerstwo Zdrowia (które nie mają nic wspólnego z tzw. ustawą Kamilka) w żaden sposób nie zmieniają istniejącego już obecnie obowiązku szczepień (mają jedynie ułatwić jego egzekwowanie).

Jak poinformował Dariusz Poznański, dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia, rząd pracuje nad rozwiązaniami, które mają odpowiedzieć na problem wzrostu liczby osób, które uchylają się w Polsce od szczepień obowiązkowych. Według przytoczonych przez niego danych z 2022 roku procent wyszczepienia dwulatków przeciwko następującym chorobom wynosi: przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi – 94 proc., polio – 94,1 proc., WZW typu B – 97,3 proc., gruźlicy – 97,7 proc., odrze – 90,9 proc.

Według informacji przekazanej TVN24 przez Główny Inspektorat Sanitarny, w 2022 roku państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni wystosowali do osób uchylających się od szczepienia dzieci 6399 upomnień. Regulacje, nad którymi pracuje ministerstwo, obejmują m.in. uproszczenia postępowania egzekucyjnego wobec rodziców niewywiązujących się z obowiązku szczepień ochronnych. Rząd planuje także wprowadzenie obowiązku elektronicznej karty szczepień (obecnie jest fakultatywna). Propozycja nie zawiera pomysłu odbierania przez państwo niezaszczepionych dzieci. 

Jakie jest poparcie społeczne dla obowiązkowych szczepień dzieci?

W materiale podano, że dzieci są przymuszane „do niechcianych zabiegów medycznych bez żadnej odpowiedzialności za ich skutki” (czas nagrania 4:03). Przywołano, że „75 proc. polskiego społeczeństwa nie popiera sankcji za odmowę zgody na szczepienia, a mimo to forsują to, co jest niezgodne z wolą narodu” (czas nagrania 3:33). 

Badanie, na które powołano się w nagraniu, nie jest reprezentatywne dla całego społeczeństwa. Zostało przeprowadzone na osobach w wieku od 15 do 39 roku życia i nie sposób na ich podstawie wnioskować o „całości polskiego społeczeństwa”.

W pracy wykazano, że 25,3 proc. ankietowanych (ale nie całego polskiego społeczeństwa) popiera sankcje za odmowę obowiązkowego szczepienia. Obowiązkowe szczepienia nie są „niechcianym zabiegiem medycznym”. W tym samym badaniu wskazano, że obowiązek szczepień popiera ponad 51 proc. ankietowanych w wieku od 15 do 39 lat. 

Przykład skuteczności szczepień – ograniczenie liczby zachorowań na polio o 99 proc.

Warto przypomnieć, że na przykład przed wprowadzeniem szczepień przeciwko ​​poliomyelitis (polio) choroba Heinego-Medina rocznie powodowała tysiące zgonów oraz kilkanaście tysięcy przypadków trwałego inwalidztwa u dzieci w wieku szkolnym na świecie. 

Szczepienia ochronne są dokładnie badane i bezpieczne dla dzieci

W nagraniu pojawiły się informacje, że szczepionki są zabiegiem medycznym, za który nikt nie ponosi odpowiedzialności, co może sugerować, że są niebezpieczne. Słyszymy: „przymuszano dzieciaki do niechcianych zabiegów medycznych bez żadnej odpowiedzialności za ich skutki” (czas nagrania 4:03). 

Zanim szczepionki trafią na rynek, są poddawane rygorystycznym testom w celu zapewnienia bezpieczeństwa działania i zminimalizowania ryzyka wystąpienia niepożądanych odczynów poszczepiennych. Nim szczepionka zostanie wprowadzona na rynek, przechodzi laboratoryjne badania przedkliniczne, w tym badania na zwierzętach. 

Wyniki są przedmiotem oceny w procesie rejestracji szczepionki w Europejskiej Agencji Leków (EMA) lub Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URLP). To nie kończy etapu badań. Po zarejestrowaniu szczepionki nadal prowadzone są badania porejestracyjne obejmujące uzupełniające badania kliniczne IV fazy. Na tym etapie badane są duże populacje, co umożliwia wychwycić najrzadziej występujące, ciężkie NOP lub te występujące w odległym czasie po szczepieniu.