FAKE NEWS W PIGUŁCE

W mediach społecznościowych pojawia się wiele nieprawdziwych informacji na temat sytuacji pandemicznej w różnych krajach. W Demagogu analizowaliśmy już fałszywe doniesienia dotyczące m.in. Kanady czy Australii.

Tym razem na jednym z facebookowych profili pojawił się post, który odnosił się do wydarzeń w Danii. Z jego treści wynika, że władze tego kraju zniosły wszystkie obostrzenia pandemiczne, co miało zaowocować niższymi wskaźnikami zakażeń. Dyrektor Duńskiej Agencji Kontroli Zakażeń (SSI) Henrik Ullum miał stwierdzić, że „statystyki pokazują, że zaczyna działać odporność nabyta”.

Źródło: www.facebook.com

Pod postem pojawiły się komentarze wskazujące na to, że użytkownicy byli przekonani o tym, że przyczyną spadku zakażeń w Danii było zniesienie obostrzeń. Jak możemy przeczytać: „Szkoda, że przez restrykcje w Polsce w walce z C0V – 19 umarło więcej osób, które nie mogły dostać się do specjalistów na inne choroby. O tym jest cisza, ale jeszcze będą tego konsekwencję.”. Niektórzy sugerowali wręcz, że to szczepienia powodują zakażenia: „To było oczywiste.Kagańce i szpryce nakręcają zachorowania”, „Naprawdę bo to już dawno było mówione ale najlepiej szczypawki eksperymentalne ludziom podać”.

Jak wygląda sytuacja w Danii? Liczba dziennych nowych przypadków nie spadła wyraźnie

Dania faktycznie zniosła obostrzenia (obowiązywały do 31 stycznia 2022 roku), łącznie z noszeniem maseczek (jako pierwszy kraj w Unii Europejskiej) czy używaniem obowiązkowej aplikacji, bez której nie można było wejść do wielu miejsc.

Co więcej, osoby, które były zaszczepione lub są ozdrowieńcami (i są w stanie to udokumentować), nie muszą robić testu PCR ani odbywać kwarantanny po przyjeździe do tego kraju. Prywatne firmy i instytucje kulturalne nadal mogą żądać okazania paszportu covidowego czy zakładania maseczek.

Jeśli spojrzymy na wykresy przedstawiające ilość zakażeń w Danii, okaże się, że przed zniesieniem obostrzeń zanotowano gwałtowny wzrost wskaźnika zachorowań oraz rekord w postaci 53 665 przypadków w dniu 28 stycznia 2022 roku. Po tej dacie wskaźnik ten waha się od ok. 30 tys. do  55 tys. nowych przypadków zakażeń dziennie. Nie można zatem powiedzieć, że utrzymuje się tendencja spadkowa.

Dlaczego władze zniosły obostrzenia? Chodzi o szczepienia

Informacje przekazywane we wpisie są pozbawione ważnego kontekstu, którym jest powód zniesienia obostrzeń pomimo wzrostu liczby zakażeń. Jest nim wysoki poziom wyszczepienia w tym kraju. W pełni zaszczepionych jest ponad 80 proc. obywateli, z czego ponad 62 proc. przyjęło dawkę przypominającą.

Łącznie 76,2 proc. dorosłych Duńczyków przyjęło dawkę przypominającą.

Główną motywacją władz do podjęcia decyzji o zniesieniu obostrzeń było to, że wariant Omikron powoduje lżejszy przebieg choroby, w porównaniu z poprzednimi odmianami koronawirusa SARS-CoV-2, oraz wysoki wskaźnik osób zaszczepionych. Widać to np. na wykresach dotyczących hospitalizacji i zgonów w Danii w przeliczeniu na 1 mln mieszkańców:

Na wykresach widzimy, że wraz ze znacznym wzrostem liczby zakażeń wzrosła też (nieproporcjonalne) liczba hospitalizacji, jednak prawie o połowę spadła liczba pacjentów, którzy zostali przewiezieni na oddział intensywnej terapii. Dla przykładu, aktualnie wśród 1 497 hospitalizowanych osób 31 jest na oddziale intensywnej terapii, a 14 z nich korzysta z respiratorów.

Zakażeń o wiele więcej, zgony na podobnym poziomie – porównanie z sytuacją sprzed roku

Liczba zgonów natomiast utrzymuje się na podobnym poziomie jak w przypadku poprzedniej fali zakażeń, podczas której zakażało się kilkaset osób dziennie na milion mieszkańców. Należy podkreślić, że obecnie liczba nowych dziennych zakażeń jest o wiele wyższa – to ok. 6 000-7 000 na 1 mln mieszkańców. 

W opinii duńskich władz i ekspertów był to wystarczający powód, aby znieść obostrzenia. Jak wypowiedziała się dla agencji AFP epidemiolog Lone Simonsen z Uniwersytetu w Roskilde:

We wpisie nie wspomniano o tym, przez co może to wprowadzać w błąd. Co więcej, w tekście nie jest wyjaśnione, czym właściwie jest odporność nabyta, co także jest istotne w zrozumieniu decyzji duńskiego rządu.

Czym jest odporność nabyta (inaczej „swoista”)? Słowa Henrika Ulluma nie zostały zacytowanie dokładnie!

Post powołując się na słowa Henrika Ulluma, dyrektora krajowej agencji ds. chorób zakaźnych State Serum Institute, nie zacytował dokładnie jego wypowiedzi.

Pochodzi ona z artykułu, który opisuje spadek liczby infekcji nie w całym kraju, lecz w konkretnych regionach: w Kopenhadze i sąsiadujących gminach. Ullum stwierdził, że to miejsca, gdzie wirus ma problem z rozprzestrzenianiem się ze względu na wysoką odporność społeczności. Powiedział:

Odporność swoistą (czyli niewrodzoną lub nabytą) można uzyskać w sposób:

• naturalny (poprzez przechorowanie choroby),
• sztuczny (poprzez zaszczepienie).

Ullum przyznał, że wysoki wskaźnik wyszczepienia duńskiego społeczeństwa znacząco wpłynął na wytworzenie takiej odporności przeciwko wirusowi SARS-CoV-2. Nie powiedział ani nie zasugerował, że wpływ na to miało zniesienie obostrzeń.

Podsumowanie

W Danii, w całym kraju, nie zanotowano wyraźnej tendencji spadkowej po zniesieniu obostrzeń od 1 lutego 2022 roku. Ilość zakażeń spadła w niektórych regionach, ale nie jest to efekt zniesienia obostrzeń. Władze podjęły taką decyzję ze względu na wysoki wskaźnik wyszczepienia społeczeństwa, co owocuje lżejszymi przypadkami zachorowań na COVID-19. Henrik Ullum nie powiedział ani nie zasugerował, że spadek zakażeń to wynik zniesienia obostrzeń.

Spadek liczby zakażeń to przede wszystkim efekt masowych szczepień, a w drugiej kolejności – odporności nabytej przez przechorowanie COVID-19.