Od z pozoru niewinnych przeróbek tekstów czy też grafik w społeczeństwie zaczynają krzewić się fałszywe informacje i wyobrażenia na temat pandemii. Na facebookowym profilu StolikWolności.pl, którego fałszywe przekazy na temat szczepień przeciw COVID-19 weryfikowaliśmy w przeszłości, pojawił się wpis ze zdjęciem przedstawiającym przerobiony plakat promocyjny szczepień przeciw COVID-19. Z treści wynikało, że – zgodnie z przekonaniem kogoś, kto odpowiadał za przyklejenie nowych zapisów – to nie COVID-19 stanowi zagrożenie, lecz otyłość. Na tej podstawie założono błędnie, że szczepienie nie jest potrzebne i można zastąpić je odchudzaniem, a to zatrzymałoby kolejne fale zakażeń i zgonów.

Źródło: www.facebook.com

Pomysł przedstawiony przy użyciu przerobionego plakatu został potraktowany dość entuzjastycznie przez internautów niechętnych szczepieniom, który polubili wpis ponad 360 razy. W komentarzach pojawiły się wypowiedzi krytykujące mężczyznę, który pojawił się na plakacie: „pisałam właśnie, żeby się odchudził i wzmocnił odporność, nie będzie potrzebował szprycy”, „Tak zaprzedał głupi i zdemoralizowany swoją twarz na promocję eksperymentu medycznego w czasach rozwoju psychopatyzacji” – pisali użytkownicy platformy.

Czym jest otyłość i jak wpływa ona na przebieg choroby COVID-19? To prawda, że osoby otyłe są w grupie ryzyka

Nadwagę i otyłość – zgodnie z przekazem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) – definiuje się jako „nieprawidłowe lub nadmierne nagromadzenie tłuszczu, które stanowi zagrożenie dla zdrowia”. W najprostszym ujęciu nadwaga dotyczy osób o wskaźniku masy ciała powyżej 25 (BMI), a otyłość – powyżej 30 (BMI). W 2016 roku na całym świecie 1,9 mld dorosłych osób miało nadwagę, a 650 mln spośród nich cierpiało na otyłość. Gdyby powstało państwo, w którym zamieszkałyby wyłącznie osoby otyłe, byłoby ono na trzecim miejscu pod względem liczby ludności.

Problem otyłości określa się mianem epidemii, a nawet pandemii, z którą walka jest szczególnie trudna ze względu na mnogość czynników biologicznych, psychologicznych i lokalnych czynników środowiskowych – jak wskazano na łamach The Lancet Gastroenterology & Hepatology. Nadwaga i otyłość mogą prowadzić do wielu innych stanów chorobowych, w tym chorób układu krążenia i cukrzycy. Tylko w 2017 roku z powodu nadwagi i otyłości zmarły ponad 4 mln osób.

W czasie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 zauważono, że osoby otyłe są narażone na cięższy przebieg COVID-19. Wyniki zaprezentowane w marcu 2021 roku przez Centers for Control and Diseases Prevention (CDC) wskazały, że w okresie od marca do grudnia 2020 r. spośród 71 tys. osób hospitalizowanych z powodu COVID-19 aż 28,3 proc. miało nadwagę, a 50,8 proc. otyłość (to nie wyklucza, że także inne czynniki mogły doprowadzić do ciężkiego stanu). Inne badania prowadziły do podobnych wniosków – otyłość jest jednym z czynników ryzyka w przypadku zachorowania na COVID-19.

Czy odchudzanie może zastąpić potrzebę szczepień przeciw COVID-19? Redukcja wagi nie jest alternatywą dla szczepień!

Promowanie walki z otyłością jest jak najbardziej uzasadnione, jednak nie powinno odbywać się to przy użyciu nieuczciwych technik informacyjnych ośmieszających kampanię szczepień przeciw COVID-19, czego przykładem jest analizowana grafika. To oczywiste, że zredukowanie liczby osób cierpiących na otyłość może minimalizować ryzyko zgonu, i to nie tylko z powodu COVID-19, ale i z powodu innych chorób. Z tego powodu od lat podejmowane są różne działania edukacyjne zmierzające do redukcji wagi. Takie działania prowadzi na przykład The World Obesity Federation.

Nie można ignorować aktualnych problemów. To tak jakbyśmy stwierdzili, że odchudzenie 42,4 proc. Amerykanów, którzy zaliczają się do grupy osób otyłych, jest prostsze niż wprowadzenie skutecznych programów szczepień. Wiele osób nie zrzuci wagi w ciągu pandemii z różnych przyczyn, dlatego też przyjęcie szczepień przeciw COVID-19 przez osoby otyłe, a także otyłe odchudzające się, jest bardzo zalecane. 

Redukowanie wagi może być procesem długotrwałym, a do tego nie w każdym przypadku możliwym, dlatego nie może być jedynym środkiem ograniczenia liczby zgonów w dobie pandemii. Nie każda osoba jest w stanie zredukować wagę na drodze odpowiedniej diety, niektórzy mogą cierpieć na otyłość z powodu innych chorób, które do niej prowadzą, lub z powodu przyjmowanych leków (np. niektórych leków sterydowych). Takich osób nie można pozostawić na pastwę losu, mówiąc im „nie szczep się, walcz otyłością”, kiedy w praktyce jedno wcale nie wyklucza drugiego. Nikomu nie powinno się odbierać szansy na życie poprzez manipulowanie jego opinią na temat szczepień. 

Z wymienionych wyżej powodów nie zatrzymamy kolejnych fal zakażeń poprzez walkę z otyłością. Pamiętajmy również o tym, że na COVID-19 umierają nie tylko osoby z nadwagą czy otyłe. Na całym świecie pandemia pochłonęła do tej pory 4,9 mln ofiar.

Podsumowanie

Szczepień przeciw COVID-19 nie można zastąpić walką z otyłością, ponieważ nie są to rozwiązania, które stanowią dla siebie alternatywę, lecz mogą się wzajemnie uzupełniać. Z wiarygodnymi informacjami na temat szczepionek przeciw COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność” opracowanej przez inicjatywę Nauka przeciw pandemii.