Strona główna Fake News Wygenerowana archeologia – sprawdzamy fałszywe obrazy z odkryć w Egipcie

Wygenerowana archeologia – sprawdzamy fałszywe obrazy z odkryć w Egipcie

Czy w Egipcie odnaleziono starożytne figury kosmitów? Zobacz, jak sztuczna inteligencja bywa wykorzystywana do tworzenia fałszywych historii na temat odkryć archeologicznych i innych wydarzeń z przeszłości.

screen z facebooka, w tle wygenerowani kosmici

fot. Facebook / Modyfikacje: Demagog

Wygenerowana archeologia – sprawdzamy fałszywe obrazy z odkryć w Egipcie

Czy w Egipcie odnaleziono starożytne figury kosmitów? Zobacz, jak sztuczna inteligencja bywa wykorzystywana do tworzenia fałszywych historii na temat odkryć archeologicznych i innych wydarzeń z przeszłości.

ANALIZA w pigułce

  • Na Facebooku opublikowano wpisy (1, 2), które miały przedstawiać odkryte przez archeologów starożytne egipskie ruiny. Z opisów wynikało, że odkryto w nich posągi kosmitów, co stanowiłoby dowód na istnienie obcych cywilizacji.
  • Przedstawiony obraz został wygenerowany przy użyciu sztucznej inteligencji, co potwierdziła nasza analiza obrazu, dodatkowo poparta wynikami z narzędzia AI Classifier od TheHive.
  • W sieci można znaleźć również inne nietypowe doniesienia o odkryciach z przeszłości oparte na podobnym schemacie. W przeszłości opisywaliśmy przypadki fikcyjnych opowieści o ludziach – gigantach, wielkich psach czy koniach, rzekomo uwiecznionych na fotografiach w dawnych czasach.

Programy do generowania grafik bywają wykorzystywane do tworzenia nieprawdziwych treści na temat historycznych wydarzeń. Potwierdzeniem tego zjawiska są wpisy na Facebooku (1, 2) opisujące rzekomo odkryte przez archeologów starożytne egipskie ruiny. W opisie postów (1, 2) stwierdzono, że [pisownia oryginalna]: „do najbardziej intrygujących znalezisk należy kilka humanoidalnych posągów z wydłużonymi głowami i dużymi oczami, które są uderzająco podobne do przedstawień kosmitów we współczesnej kulturze popularnej”.

Z treści dowiadujemy się też, że ponoć [pisownia oryginalna]: „to niezwykłe znalezisko zszokowało społeczność naukową i zawładnęło wyobraźnią świata, sugerując, że starożytny Egipt mógł mieć kontakt z istotami spoza naszej planety”. 

[ALT: Na zrzucie ekranu widać wpis zawierający zdjęcie rzekomo odnalezionych posągów, które przedstawiają kosmitów. Post zyskał 15 tys. reakcji, 2281 komentarzy i 2,6 tys. udostępnień.]

Źródło: Facebook, 10.11.2024

Na jeden z wpisów zareagowało 15 tys. osób. Wśród komentarzy można znaleźć wypowiedzi internautów, którzy uwierzyli w autentyczność informacji. Jak pisał jeden z użytkowników: [pisownia oryginalna]: „Wcale nie jestem zdziwiona, oczywiście że nie jesteśmy tu sami. Nawet w Biblii wspomniano o olbrzymach”, inny deklarował [pisownia oryginalna]: „Ja bynajmniej od lat jestem tego zdania ze od wieków jestesmy z nimi powiązani do tej pory tylko niektórzy ludzie nie chcą albo nie mogą sobie tego uzmysłowić”. 

Jednocześnie wielu komentujących wiedziało lub podejrzewało, że przedstawione zdjęcie nie jest prawdziwe. Wskazywali na wzrastającą popularność sztucznej inteligencji i na fakt, że w żadnych innych źródłach nie dało się potwierdzić informacji o rzekomym odkryciu.

Czy w Egipcie rzeczywiście dokonano nietypowego odkrycia?

Pierwsze, co powinno wzbudzić czujność, to fakt, że w renomowanych mediach ani w źródłach naukowych nie opublikowano żadnych wiadomości na temat opisywanego odkrycia starożytnych ruin i posągów o podanych kształtach. Gdyby rzeczywiście je odnaleziono, ten temat zapewne byłby szeroko komentowany przez dziennikarzy i naukowców z całego świata.

Kolejną rzeczą, która przykuwa uwagę, jest to, że przedstawiony obraz starożytnych ruin zawiera pewne nieścisłości. Zarówno sylwetki rzeźb, jak i archeologów nie rzucają cienia na podłoże. Ponadto niektóre elementy mają zdeformowane kształty (np. łopata). Wszystko to sugeruje, że obraz ruin może być wygenerowany przez sztuczną inteligencję lub zmanipulowany w inny cyfrowy sposób. W stwierdzeniu tego faktu pomocne są darmowe narzędzia do weryfikacji wygenerowanych obrazów. 

Należy do nich m.in. AI Classifier od TheHive, którego użyliśmy w tym przypadku. Pomógł on nam dodatkowo ocenić, jakie jest prawdopodobieństwo, że obraz został wygenerowany – warto posługiwać się takimi narzędziami w przypadku wątpliwości.

[ALT: Na zrzucie ekranu widać wynik testu obrazu dołączonego do analizowanych wpisów, który został przeprowadzony za pomocą narzędzia AI Classifier od TheHive.]

Fot. Facebook/TheHive

Jak za pomocą sztucznej inteligencji kreowane teorie spiskowe?

Obrazy ruin stworzone przy użyciu sztucznej inteligencji to nie pierwszy taki przypadek – programy do generowania obrazów są wykorzystywane do szerzenia wielu innych teorii spiskowych na temat odkryć archeologicznych i wydarzeń z przeszłości. W przeszłości opisywaliśmy przypadki fikcyjnych opowieści o ludziach – gigantach, wielkich psach czy koniach, rzekomo uwiecznionych na fotografiach w dawnych czasach.

[ALT: Na zrzucie ekranu widać przykłady wpisów, które za pomocą wygenerowanych obrazów przedstawiających m.in. gigantów szerzą teorie spiskowe dotyczące tuszowania historii.]

Fot. X i TikTok

Niektórzy stylizują wygenerowane obrazy na stare fotografie – np. poprzez użycie czarno-białej kolorystyki. Rozpowszechnianie takich treści może promować teorie spiskowepodważać dotychczasową wiedzę historyczną. Ze względu na powszechność takich treści zawsze warto zachować ostrożność i dokładnie sprawdzać pochodzenie obrazów w sieci. 

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Masz prawo do prawdy!

Przekaż 1,5% dla Demagoga

Wspieram