ANALIZA w pigułce

Programy do generowania grafik bywają wykorzystywane do tworzenia nieprawdziwych treści na temat historycznych wydarzeń. Potwierdzeniem tego zjawiska są wpisy na Facebooku (1, 2) opisujące rzekomo odkryte przez archeologów starożytne egipskie ruiny. W opisie postów (1, 2) stwierdzono, że [pisownia oryginalna]: „do najbardziej intrygujących znalezisk należy kilka humanoidalnych posągów z wydłużonymi głowami i dużymi oczami, które są uderzająco podobne do przedstawień kosmitów we współczesnej kulturze popularnej”.

Z treści dowiadujemy się też, że ponoć [pisownia oryginalna]: „to niezwykłe znalezisko zszokowało społeczność naukową i zawładnęło wyobraźnią świata, sugerując, że starożytny Egipt mógł mieć kontakt z istotami spoza naszej planety”. 

Źródło: Facebook, 10.11.2024

Na jeden z wpisów zareagowało 15 tys. osób. Wśród komentarzy można znaleźć wypowiedzi internautów, którzy uwierzyli w autentyczność informacji. Jak pisał jeden z użytkowników: [pisownia oryginalna]: „Wcale nie jestem zdziwiona, oczywiście że nie jesteśmy tu sami. Nawet w Biblii wspomniano o olbrzymach”, inny deklarował [pisownia oryginalna]: „Ja bynajmniej od lat jestem tego zdania ze od wieków jestesmy z nimi powiązani do tej pory tylko niektórzy ludzie nie chcą albo nie mogą sobie tego uzmysłowić”. 

Czy w Egipcie rzeczywiście dokonano nietypowego odkrycia?

Pierwsze, co powinno wzbudzić czujność, to fakt, że w renomowanych mediach ani w źródłach naukowych nie opublikowano żadnych wiadomości na temat opisywanego odkrycia starożytnych ruin i posągów o podanych kształtach. Gdyby rzeczywiście je odnaleziono, ten temat zapewne byłby szeroko komentowany przez dziennikarzy i naukowców z całego świata.

Należy do nich m.in. AI Classifier od TheHive, którego użyliśmy w tym przypadku. Pomógł on nam dodatkowo ocenić, jakie jest prawdopodobieństwo, że obraz został wygenerowany – warto posługiwać się takimi narzędziami w przypadku wątpliwości.

Fot. Facebook/TheHive

Jak za pomocą sztucznej inteligencji są kreowane teorie spiskowe?

Obrazy ruin stworzone przy użyciu sztucznej inteligencji to nie pierwszy taki przypadek – programy do generowania obrazów są wykorzystywane do szerzenia wielu innych teorii spiskowych na temat odkryć archeologicznych i wydarzeń z przeszłości. W przeszłości opisywaliśmy przypadki fikcyjnych opowieści o ludziach – gigantach, wielkich psach czy koniach, rzekomo uwiecznionych na fotografiach w dawnych czasach.

Fot. X i TikTok

Niektórzy stylizują wygenerowane obrazy na stare fotografie – np. poprzez użycie czarno-białej kolorystyki. Rozpowszechnianie takich treści może promować teorie spiskowe i podważać dotychczasową wiedzę historyczną. Ze względu na powszechność takich treści zawsze warto zachować ostrożność i dokładnie sprawdzać pochodzenie obrazów w sieci.