ANALIZA W PIGUŁCE

Na Facebooku opublikowano wpis, w którym przypisuje się terapeutyczne właściwości „szklance wody”. Na przykład: „1 szklanka wody przed pójściem spać, zapobiega udarowi lub serca”. Albo: „1 szklanka wody przed kąpielą (lub prysznicem) obniża ciśnienie krwi”.

Źródło: Facebook.com, 1.08.2022

„Zalecenia” opublikowane we wpisie spotkały się z dużym odzewem użytkowników Facebooka. Na post zareagowano ponad 16 tys. razy, skomentowano go ponad 2,8 tys. razy, udostępniono ponad 42 tys. razy.

Udar mózgu i zawał serca to stany zagrażające zdrowiu i życiu

Jedna z porad, jakie pojawiają się w omawianym poście, brzmi: „1 szklanka wody przed pójściem spać, zapobiega udarowi lub serca”.

Cleveland Clinic wskazuje:

Poniżej zamieszczamy również materiał wideo, w którym specjalista Mayo Clinic wyjaśnia najważniejsze kwestie związane z udarem mózgu:

Jak można zmniejszać ryzyko udaru i zawału?

Zarówno udar mózgu, jak i zawał mięśnia sercowego są patologicznymi sytuacjami, podczas których część narządu nie zostaje prawidłowo odżywiona i dotleniona. Ponieważ zarówno mózg, jak i serce są bardzo istotnymi narządami do podtrzymywania podstawowych funkcji, kiedy zagraża im patologia, życie danej osoby jest zagrożone.

W jaki sposób można zapobiegać udarowi mózgu? Do działań profilaktycznych zalicza się m.in.:

• kontrolowanie ciśnienia krwi i/lub leczenie nadciśnienia,
• obniżenie zawartości w diecie „złego” cholesterolu i tłuszczów pochodzenia zwierzęcego,
• rezygnacja z palenia wyrobów tytoniowych,
• kontrolowanie stężenia glukozy we krwi i/lub leczenie cukrzycy,
• utrzymywanie zdrowej masy ciała,
• stosowanie zdrowej diety – bogatej w warzywa i owoce,
• regularną aktywność fizyczną,
• rezygnację ze spożycia alkoholu lub ograniczanie jego konsumpcji,
• leczenie bezdechu sennego (jednym z jego objawów jest chrapanie),
• rezygnację z narkotyków (np. kokainy, metamfetaminy, które zwiększają ryzyko udaru).

To samo dotyczy profilaktyki zawału mięśnia sercowego. Strategie zapobiegania zawałowi są bardzo zbliżone do działań zmniejszających ryzyko udaru i nie obejmują picia szklanki wody przed snem.

Szklanka wody nie jest lekiem na nadciśnienie

We wpisie pojawia się również inne zalecenie: „1 szklanka wody przed kąpielą (lub prysznicem) obniża ciśnienie krwi”. 

Dlaczego wypicie szklanki wody akurat przed kąpielą czy prysznicem miałoby działać obniżająco na ciśnienie krwi? Nie wyjaśniono tego w poście, nie powołano się również na żadne źródła, które potwierdziłyby zasadność takiego mechanizmu.

Aby zmniejszać ryzyko nadciśnienia i/lub minimalizować jego negatywne skutki, należy podejmować takie działania jak:

• utrzymywanie prawidłowej masy ciała,
• regularne kontrolowanie ciśnienia krwi,
• stosowanie się do zaleceń dietetycznych (w tym przede wszystkim ograniczanie zawartości soli),
• regularna aktywność fizyczna,
• rezygnacja z palenia,
• praktyki zmierzające do redukowania stresu.

Co należy robić przy podejrzeniu zawału serca?

Dalej we wpisie czytamy: „Jeśli kiedykolwiek obudzisz się z powodu silnego bólu w klatce piersiowej, Natychmiast połknij dwie aspiryny z odrobiną wody. Powiedz przez telefon: »zawał serca«! I że wzięłaś 2 aspiryny. Usiądź na krześle przy drzwiach wejściowych i czekaj na pomoc. SZCZEGÓLNIE!!! NIE KŁADŹ SIĘ!”.

Zalecenia dotyczące pierwszej pomocy przy podejrzeniu zawału mięśnia sercowego mogą się nieznacznie różnić (1, 2, 3). Ogólne zasady postępowania są jednak zbliżone. European Resuscitation Council rekomenduje:

„W przypadku przytomnych dorosłych z nieurazowym bólem w klatce piersiowej spowodowanym podejrzeniem zawału mięśnia sercowego:

• Uspokój poszkodowanego.
• Usadź lub połóż poszkodowanego w wygodnej pozycji.
• Zadzwoń po pomoc.
• Osoby udzielające pierwszej pomocy powinny zachęcać i pomagać poszkodowanemu w samodzielnym przyjęciu 150–300 mg aspiryny do żucia tak szybko, jak to możliwe po wystąpieniu bólu w klatce piersiowej.
• Nie należy podawać aspiryny osobom dorosłym, u których występuje ból w klatce piersiowej o niejasnej lub traumatycznej etiologii”.

Jak widać, z zaleceń European Resuscitation Council nie wynika, by pozycja leżąca była absolutnie przeciwwskazana u osoby podejrzanej o zawał mięśnia sercowego.

Nieprecyzyjne i mało wiarygodne porady dotyczące przyjmowania leków

W poście pojawia się również kilka innych uwag, które wymagają komentarza. Na przykład: „Jeśli bierzesz aspirynę codziennie, najlepiej brać ją wieczorem. – Powód: aspiryna ma 24 godziny życia. Więc: jeśli większość zawałów serca ma miejsce wczesnym poranku, aspiryna w twoim ciele będzie silniejsza”.

To, jak długo stężenie substancji czynnych wchodzących w skład leku utrzymuje się w organizmie, zależy od wielu czynników. W karcie charakterystyki produktu zawierającego 500 mg kwasu acetylosalicylowego (czyli aspiryny) czytamy:

Kiedy lek traci ważność? Gdy przekroczona jest data wskazana na opakowaniu

We wpisie zawarto też takie „rekomendacje” jak: „aspiryny mogą być trzymane przez długie lata w twojej małej aptece, ale nie za dużo, bo z wiekiem pachną jak ocet”.

Zastanów się, zanim udostępnisz informacje z niewiarygodnego źródła

Zaleceniom zamieszczonym w poście towarzyszy opis: „PRZEKAŻ DALEJ, TO MOŻE URATOWAĆ CZYJEŚ ŻYCIE!!!”. Zanim udostępni się niesprawdzoną informację pochodzącą z mediów społecznościowych, warto zatrzymać się na moment i zastanowić, czy aby na pewno źródło, z którego pochodzą dane, jest wiarygodne.

Jeżeli istnieje podejrzenie któregoś z tych stanów, należy zasięgnąć profesjonalnej pomocy medycznej (1, 2, 3). Specjaliści wdrożą odpowiednie procedury oraz leczenie.