FAKE NEWS W PIGUŁCE:

Na początku kwietnia ukraińskim siłom bezpieczeństwa udało się odzyskać kontrolę nad miastem Bucza, znajdującym się na północ od Kijowa. Wraz z przybyciem do miasta żołnierzy i reporterów zaczęły pojawiać się nagrania przedstawiające zbrodnie dokonane przez rosyjskie wojska na ludności cywilnej. 

Reporterzy agencji AFP donieśli, że na ulicach zauważyli co najmniej 20 ciał, z których jedno miało dłonie skrępowane za plecami. W rozmowie z agencją AFP mer Buczy przekazał, że w mieście znajduje się wiele ciał, a do tej pory udało im się pochować 280 osób. 

Wkrótce potem w sieci pojawiła się spora liczba dezinformujących przekazów podważających prawdziwość wydarzeń w Buczy. Różnego rodzaju profile na Facebooku i kanały na YouTubie zaczęły powielać narrację o tym, że tak naprawdę cała akcja została zaplanowana przez Ukraińców,  a ofiarami padali tak naprawdę Rosjanie. W jeszcze innych przekazach głoszono, że na nagraniach widać ruszające się zwłoki, co rzekomo oznaczałoby, że zdarzenie jest inscenizowane przez ukraińską stronę.

Źródło: www.facebook.com

Strona rosyjska nazywa doniesienia o zbrodniach w Buczy „prowokacją”. Ile w tym prawdy?

Na zarzuty dotyczące zbrodni na cywilach odpowiedziało rosyjskie ministerstwo spraw zagranicznych. Na Twitterze znalazła się lista postulatów, zgodnie z którymi rosyjskie wojska wycofały się z Buczy 30 marca. Zdaniem ministerstwa w czasie, kiedy rosyjskie wojska znajdowały się w Buczy, żaden z mieszkańców nie ucierpiał.

Zdaniem strony rosyjskiej doniesienia o zbrodniach miały zacząć pojawiać się dopiero czwartego dnia po wejściu do miasta ukraińskich sił bezpieczeństwa. Całość została określona „ustawioną prowokacją” i „oszustwem”.

⚡ Official Statement by @mod_russia ⚡

All the photos and videos published by the Kiev regime in Bucha are just another provocation.

Facts 👉 https://t.co/L91uGBs4r5

❗ This confirms conclusively this is another #hoax by the Kiev regime for the Western media. pic.twitter.com/VO3umSNwkE

— MFA Russia 🇷🇺 (@mfa_russia) April 3, 2022

Podobną narrację promuje także Dimitrij Pieskow, rzecznik prasowy prezydenta Federacji Rosyjskiej. Jak powiedział agencji prasowej TASS, rosyjskie ministerstwo obrony uznało nagrania za sfałszowane. Jak dodaje Pieskow, zarzutom łączącym Rosjan ze zbrodniami „nie sprzyjają fakty i kolejność wydarzeń”. 

To nie pierwszy raz, kiedy w trakcie toczącej się wojny Rosjanie uznają zbrodnie na cywilach za mistyfikację. Wcześniej podobna sytuacja odnosiła się do zbombardowania szpitala w Mariupolu.

Chronologia wydarzeń przeczy wersji przedstawianej przez Rosjan

Rosyjskie MSW przekonuje, że materiały dotyczące zbrodni w Buczy zaczęły pojawiać się w sieci już po wycofaniu się rosyjskich wojsk. W podobnym tonie opublikowany został również post zawierający nagranie przedstawiające mera Buczy Anatolija Fedoruka. Jak głosi opis, w nagranym przez Fedoruka 31 marca wideo nie ma ani słowa o ofiarach zbrodni. Tłumaczono, że pierwsze materiały wskazujące na masakrę cywili zaczęły pojawiać się kilka dni później.

Chronologii wydarzeń związanych ze zbrodnią w Buczy przyjrzeli się reporterzy współpracujący z portalem Bellingcat. Zwrócili oni uwagę, że wbrew rosyjskiej narracji wojska okupujące Buczę mogły wycofać się dopiero 1 kwietnia, a nie 30 marca, jak twierdzili w swoich przekazach Rosjanie. Świadczy o tym materiał opublikowany przez jeden z rosyjskich serwisów rankiem 1 kwietnia, relacjonujący walkę rosyjskich żołnierzy o utrzymanie miasta.

Wideo przywołane w poście nie jest jedynym, które mer Buczy publikował w czasie wojny. Na tym nagraniu, opublikowanym 28 lutego, relacjonuje sytuację w zdewastowanym mieście.

https://www.youtube.com/watch?v=8sC5LHe5W80

Zdjęcia satelitarne potwierdzają, że zwłoki na ulicach były już w trakcie rosyjskiej okupacji

Nowych dowodów łączących rosyjskie wojska ze zbrodnią w Buczy dostarczyła analiza zdjęć satelitarnych, opublikowana przez New York Times. Porównując zdjęcia jednej z ulic w mieście, udało się ustalić, że 11 ciał leżało na niej co najmniej od 11 marca, czyli od czasu, kiedy miasto było pod wyłączną kontrolą Rosjan.

Analiza NYT stoi w sprzeczności z twierdzeniami Rosjan, którzy zapewniali, że w czasie ich pobytu w mieście ludności cywilnej nie działa się żadna krzywda.

And we're done here. Bodies appeared on the Yablonska street around March 11.

Fuck Russia. pic.twitter.com/qACwKZXAt7

— Force Mineur (@ForceMineur) April 4, 2022

https://twitter.com/malachybrowne/status/1511066858790785032

Zdaniem NYT przyczyny śmierci osób widocznych na zdjęciach są niejasne. Część z nich miała leżeć obok czegoś, co wygląda jak krater uderzeniowy. Niektóre znajdowały się przy zepsutych autach. Trzy z nich leżały w pobliżu rowerów. U kilku zmarłych zauważono ręce związane za pomocą materiału.

New drone imagery shows Russian forces firing on a cyclists in Bucha, on Yablunska Street at 50.54148, 30.228898, where multiple corpses have been filmed and photographed https://t.co/1GPF9NJjcB pic.twitter.com/CBR3DnMyyq

— Bellingcat (@bellingcat) April 5, 2022

Analiza zdjęć satelitarnych wokół mężczyzn pozwoliła stwierdzić, że materiał został nakręcony przed 11 marca, czyli w czasie okupacji Buczy przez Rosjan.

Satellite imagery from March 11th, via @planet, shows the building next to where the man was shot was destroyed at that date, indicating the drone video was filmed before that date. pic.twitter.com/QfzRJfqi6J

— Bellingcat (@bellingcat) April 5, 2022

Biały materiał na rękach cywili? To oznakowanie wprowadzone przez rosyjskie wojska

Jeden z postów na Facebooku sugerował, że tak naprawdę na ulicach Buczy leżeli Rosjanie, a nie Ukraińcy. Dowodem na to miały być białe opaski, które zgodnie z informacjami zawartymi we wpisie były charakterystyczne tylko dla Rosjan.

Redakcja Reuters na prośbę o komentarz w sprawie tych doniesień nie otrzymała odpowiedzi od Kremla ani od rosyjskiego ministerstwa obrony.

Brutalne traktowanie ludności cywilnej przez Rosjan potwierdzają także relacje innego ze świadków. Jak powiedział serwisowi Vot-Tak Władysław Kozłowski, mieszkający w Buczy w czasie okupacji, Rosjanie szukali osób związanych z wojną w Donbasie:

Ruszające się zwłoki na ulicy? To zwykłe złudzenie optyczne, a nie inscenizacja!

Jeden z profili na Facebooku opublikował post zawierający tezy na temat sfałszowania nagrań, które przedstawiają zmarłych w Buczy. Na wideo rzekomo widać, jak jedna z ofiar unosi rękę, z kolei inna po przejechaniu samochodem ma podnosić się z ziemi. Podobna narracja promowana jest przez rosyjskich polityków.

#Ukraine is producing fakes to compromise Russian army? What fakes? 🙉🙈🙊 Forget this video where a “corpse” suddenly waves his hand! 🤷🏻‍♂️ It’s all Russian propaganda! Next time they will simply find better actors! #Bucha https://t.co/Bbqlyh6HxS

— Dmitry Polyanskiy 🇺🇳 (@Dpol_un) April 3, 2022

Analizą tych twierdzeń zajął się Shayan Sardarizadeh, brytyjski reporter współpracujący z BBC Monitoring. Jak opisał na swoim Twitterze to, co zostało uznane za ruszającą się rękę, w rzeczywistości jest odbiciem światła spowodowanym przez kroplę wody na szybie samochodu.

3) First is the claim a dead civilian's arm is moving, showing them to be alive.

Slow down the video, as @AuroraIntel has, and you can clearly see there's either a spot or a raindrop on the screen, looking as if the body's moving in low-res clips. https://t.co/OgVov8oX9t

— Shayan Sardarizadeh (@Shayan86) April 3, 2022

Z kolei złudzenie, że zwłoki „wstają” jest spowodowane zakrzywieniem obrazu przez lusterko wsteczne samochodu. Można zauważyć, że inne obiekty wokół ciała również ulegają zniekształceniu.

4) Then there's the claim about the body moving in the wing mirror.

A slowed down version shows the buildings in the background being distorted by the wing mirror. Add social media compression and the video gives the impression the body is moving.pic.twitter.com/IZ0xtVPYzG

— Shayan Sardarizadeh (@Shayan86) April 3, 2022

Podsumowanie

W sieci pojawiło się wiele informacji, które próbują zrzucić odpowiedzialność za zbrodnie w Buczy z Rosjan na Ukraińców. Jednakże relacje świadków sugerują, że w mieście miały miejsce celowe ataki rosyjskich wojsk na ludność cywilną. Analiza materiału dokonana przez dziennikarzy i specjalistów od OSINT-u wykazała, że widoczne w materiałach filmowych zwłoki znajdowały się w mieście w trakcie rosyjskiej okupacji, co przeczy wersji zdarzeń przedstawionej przez Rosjan. Opublikowane nagrania w żaden sposób nie potwierdzają, że w Buczy doszło do „inscenizacji”.