Czym jest język regionalny?

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych za język regionalny uważa się język, który jest tradycyjnie używany na terytorium naszego państwa przez jego obywateli, którzy stanowią mniejszą liczebnie grupę od reszty ludności. Ponadto język regionalny różni się od języka oficjalnego państwa. Nie obejmuje on jednak ani dialektów, ani języków imigrantów.

Dotąd jedynym językiem regionalnym uznawanym prawnie w Polsce pozostaje język kaszubski (art. 19 ust. 2).

Uznanie języka regionalnego pozwala na realizację prawa do jego nauki na zasadach przewidzianych dla języków mniejszości (art. 17). Oznacza to np. możliwość zdawania matury z języka kaszubskiego. Dodatkowo władze lokalne są zobowiązane wspierać działalność zmierzającą do zachowania i ochrony języka (art. 20).

Język śląski drugim językiem regionalnym w Polsce?

25 stycznia 2024 roku grupa posłów Koalicji Obywatelskiej złożyła w Sejmie projekt nowelizacji ustawy o mniejszościach regionalnych i etnicznych oraz o języku regionalnym

W uzasadnieniu projektu ustawy czytamy, że dotyczy on nadania statusu języka regionalnego etnolektowi śląskiemu. Ponadto przewiduje on dodanie dwóch przedstawicieli społeczności posługującej się językiem śląskim do składu Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych (s. 9).

Nie był to pierwszy raz, kiedy podjęto próbę przyznania statusu języka regionalnego językowi śląskiemu. Od 2010 roku pięciokrotnie kierowano do Sejmu projekty ustaw w tej sprawie, jednak dotąd nie przyniosły skutku (1,2,3,4,5).

Ustawę zablokował prezydent

Projekt posłów KO zyskał poparcie większości sejmowej. Poza KO za ustawą głosowały Polska 2050, PSL i Lewica. Senat nie zgłosił poprawek do ustawy. Została więc przekazana do prezydenta. Ten jednak skorzystał z prawa weta.

Prezydent, bazując na opiniach ekspertów, zwłaszcza językoznawców, którzy uznają gwary śląskie za część języka polskiego, a dialekt śląski za jeden z jego dialektów, stwierdził, że nie spełniono przesłanki ustawowej. Zdaniem prezydenta wyklucza to nadanie etnolektowi śląskiemu statusu języka regionalnego. O argumentach za i przeciw uznaniu śląskiego za język pisaliśmy w osobnej analizie.

Do odrzucenia prawa weta potrzeba 276 posłów. To więcej niż posiada obecnie rządząca koalicja (242).

Koalicja rządząca podjęła działania, które zmierzały do wypełnienia obietnicy. Przyjęta ustawa została jednak zawetowana. Dlatego tę obietnicę oceniamy na zamrożoną.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

Wpłacam