Stan realizacji obietnicy aktualny na dzień 28 września 2023 roku.

Narodowa Strategia Onkologiczna uchwalona jeszcze przed wyborami

W programie wyborczym Prawa i Sprawiedliwości z 2019 roku (s. 74) partia obiecała zmiany w leczeniu nowotworów. Jedna z obietnic mówiła o utworzeniu długoletniego planu działań – Narodowej Strategii Onkologicznej oraz Narodowego Instytutu Onkologii. Dodatkowo zapowiedziana została rozbudowa Krajowej Sieci Onkologicznej.

Narodowa Strategia Onkologiczna została powołana do życia ustawą z 26 kwietnia 2019 roku. Program zaplanowano na lata 2020–2030. W uchwale Rady Ministrów z 4 lutego 2020 roku przewidziano górne limity finansowania programu:

• 250 mln zł w 2020 roku,
• 450 mln zł rocznie w latach 2021–2023,
• 500 mln zł rocznie w latach 2024–2030. 

Wydatki w ramach Narodowej Strategii Onkologicznej

Ze sprawozdań rocznych wynika, że największe wydatki, czyli 414 252 214 zł, poniesiono dotychczas w 2021 roku. Wydatki zrealizowane przez ostatnie trzy lata w ramach Narodowej Strategii Onkologicznej przedstawiliśmy na poniższym wykresie:

W 2022 roku nie wykorzystano 120 mln zł, które zaplanowano na wydatki związane ze szczepieniami przeciw HPV. W sprawozdaniu za rok 2022 czytamy, że spadek wydatków spowodowany był przedłużającym się procesem legislacyjnym. Ministerstwo Zdrowia nie zdążyło sfinansować planowanego zakupu szczepionek.

Centrum Onkologii staje się Narodowym Instytutem Onkologii

Centrum Onkologii istnieje już od 1932 roku i od samego początku za swoją patronkę ma Marię Skłodowską-Curie. Jednak w 2019 roku został uruchomiony długoletni program inwestycyjny, który w efekcie doprowadził do zmiany nazwy na Narodowy Instytut Onkologii oraz przyznania instytucji statusu państwowego instytutu badawczego.

Pierwotnie program został przewidziany na lata 2019–2024. Na stronie instytutu można jednak znaleźć informację, że perspektywa inwestycyjna została wydłużona do roku 2028. Wartość wszystkich inwestycji oszacowano na 875 mln zł.

Głównym celem strategicznym programu jest:

Rozbudowa Krajowej Sieci Onkologicznej

Ze wszystkich trzech inicjatyw najpóźniej powstała Krajowa Sieć Onkologiczna. Od grudnia 2018 roku funkcjonowała jako program pilotażowy, pierwotnie w województwach dolnośląskim i świętokrzyskim (par. 4). W 2019 roku program został rozszerzony na województwa podlaskie i pomorskie, a 9 marca 2023 ustawa o Krajowej Sieci Onkologicznej rozciągnęła funkcjonowanie programu na cały kraj.

Na mocy ustawy Krajową Sieć Onkologiczną będą tworzyły Specjalne Ośrodki Leczenia Onkologicznego (SOLO), które do 31 marca 2024 roku zostaną podzielone przez NFZ na 3 kategorie. Podział ten będzie obowiązywał przez 2 lata i będzie przeprowadzany cyklicznie. Głównym założeniem programu jest umożliwienie leczenia onkologicznego możliwie jak najbliżej miejsca zamieszkania pacjenta.

Podsumowanie

Narodowa Strategia Onkologiczna powstała na mocy ustawy z 26 kwietnia 2019 roku. Na stronie Ministerstwa Zdrowia dostępne są sprawozdania z działalności programu.

W 2019 roku Centrum Onkologii otrzymało status państwowego instytutu badawczego i zmieniło nazwę na Narodowy Instytut Onkologiczny. Jednocześnie został uruchomiony wieloletni program inwestycji. 

W 2023 roku funkcjonujący od 2018 roku program pilotażowy został rozszerzony na cały kraj. Najpóźniej do 31 marca 2024 roku placówki zostaną pogrupowane w 3 specjalne kategorie, co ułatwi pacjentom diagnozę i leczenie jak najbliżej miejsca zamieszkania.

Wszystkie 3 inicjatywy zapowiedziane w programie Prawa i Sprawiedliwości weszły w życie. Dlatego, zgodnie z naszą metodologią, obietnicę uznajemy za zrealizowaną.