Podczas konwencji programowej Prawa i Sprawiedliwości „Nowa arena programowa”, jaka miała miejsce 23 lutego 2019 roku, lider partii, Jarosław Kaczyński, złożył szereg deklaracji nazywanych „Nową Piątką PiS”. W mediach, owe pięć obietnic funkcjonowało również pod nazwą „Piątka Kaczyńskiego”. Jedną z obietnic było obniżenie PITu pracowniczego.

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych trafił do Sejmu 26 lipca 2019 roku.

Projekt ustawy przewiduje ponad dwukrotny wzrost wysokości kosztów pracowniczych. W ocenie autorów projektu jest to konieczne, gdyż „systematycznemu wzrostowi płacy minimalnej nie towarzyszył wzrost kosztów uzyskania przychodów dla pracowników, które są jednym z czynników wpływających na wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych płaconego przez pracowników”.

Podwyższenie pracowniczych kosztów spowoduje automatyczne podwyższenie kosztów stosowanych do niektórych przychodów z działalności wykonywanej osobiście (art. 22 ust. 9 pkt 5 usta- wy PIT), tj. z tytułu: pełnienia obowiązków społecznych lub obywatelskich, powołania do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych, umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze.

Przepisy dotyczące nowej (podwyższonej) wysokości kosztów pracowniczych mają mieć zastosowanie do przychodów uzyskanych od dnia 1 października 2019 r. Zasady ich stosowania w odniesieniu do dochodów uzyskanych w 2019 r. regulują przepisy przejściowe. W stosunku do obecnie obowiązujących przepisów ustawy PIT projekt przewiduje obniżenie najniższej stawki podatku, o której mowa w skali podatkowej, z 18% na 17%. Obniżenie stawki podatku dotyczyć będzie wszystkich podatników, którzy uzyskują dochody podlegające opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej (w tym emerytów i rencistów, a także przedsiębiorców, którzy w odniesieniu do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie wybrali podatku liniowego, czy ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych).

Obniżona stawka podatku (17%) ma mieć zastosowanie już do dochodów uzyskanych od 1 października 2019 r.

Zgodnie z Oceną Skutków Regulacji projektu, obniżenie o 1 punkt procentowy podatku PIT będzie skutkowało jednoczesnym obniżeniem dochodów sektora finansów publicznych o ponad 1,8 mld złotych w 2019 roku i po 6,3 mld złotych w latach kolejnych. Niecała połowa tej kwoty przypadnie na obniżenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Z obniżonego PITu skorzystać ma 25 mln podatników. Z kolei z podwyższenia pracowniczych kosztów uzyskania przychodów skorzystać ma, według danych zamieszczonych w OSR, 12 mln podatników. Rozwiązanie to ma obniżyć dochody sektora finansów publicznych o 0,8 mld złotych w 2019 roku i po 3,4 mld złotych w latach kolejnych. Połowa z tego przypadnie na obniżone dochody jednostek samorządu terytorialnego.

Prognozowany zysk podatnika z tytułu wprowadzenia tych rozwiązań, otrzymującego w 2020 r. wynagrodzenie za pracę w wysokości:

• 2 250 zł (minimalne wynagrodzenie za pracę w 2019 ) wyniesie rocznie 472 zł,
• 4 765 zł (prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2019 r.) wyniesie rocznie 732 zł.

Proponowane przez Prawo i Sprawiedliwość zmiany zostały skrytykowane przez związki zawodowe. OPZZ w opinii do projektu wskazuje, że „zaprojektowane zmiany podatkowe nie mają charakteru systemowego i utrwalają de facto liniowy charakter podatku dochodowego od osób fizycznych (…). Zaproponowana skala podwyższenia pracowniczych kosztów uzyskania przychodów oraz obniżenie stawki podatku z 18% do 17% są niewystarczające, aby zminimalizować negatywne konsekwencje dualizmu rynku pracy i zrekompensować pracownikom wydatki związane ze świadczeniem pracy”.

30 sierpnia Sejm uchwalił nowelizację ustawy wprowadzającą niższą, 17-procentową stawkę podatku dochodowego od osób fizycznych. Ustawa oczekuje obecnie na podpis prezydenta. Ponieważ stanem na 8 września 2019 r. ustawa w dalszym ciągu była w trakcie niezakończonego procesu legislacyjnego, uznajemy obietnicę za niezrealizowaną.