Stan realizacji obietnicy aktualny na dzień 28 września 2023 roku.

Ku ochronie nowej domeny operacyjnej

Zgodnie z doktryną NATO istnieje pięć domen operacyjnych: powietrze, ziemia, morze, cyberprzestrzeń i przestrzeń kosmiczna. Każda z tych domen może stać się polem do prowadzenia wojny. Prawo i Sprawiedliwość zwróciło uwagę na ten fakt w swoim programie z 2019 roku, zapowiadając wzmocnienie ochrony cyberprzestrzeni.

Już wtedy PiS mógł pochwalić się przyjętą w 2017 roku Strategią Cyberbezpieczeństwa RP. Czy – jak twierdzili autorzy programu – była to pierwsza taka strategia w historii Polski? Warto w tym kontekście przypomnieć podobny pod względem objętości dokument przyjęty w czasach prezydentury Bronisława Komorowskiego – Doktrynę Cyberbezpieczeństwa RP.

Z pewnością jednak w czasach PO-PSL nie istniała instytucja na wzór Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni. O włączeniu działań w cyberprzestrzeni w wojskowe planowanie operacyjne pisano już we wspomnianej strategii z 2017 roku. Jednak dopiero w 2019 roku partia obiecała stworzyć w tym celu zupełnie nowy rodzaj sił zbrojnych.

WOC zostały powołane i działają

Na stronie Wojska Polskiego widzimy oddzielną podstronę poświęconą WOC. Z okazji Święta Wojska Polskiego na stopień generała dywizji został mianowany Karol Molenda – dowódca komponentu WOC. Oddzielne obchody święta odbyły się w siedzibie WOC w Legionowie. Powstała nawet oznaka rozpoznawcza tych wojsk:

Wzór oznaki rozpoznawczej dowództwa komponentu wojsk obrony cyberprzestrzeni na mundur wyjściowy. Źródło: Decyzja Nr 2/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 12 stycznia 2023 r.

Warto przy tym zaznaczyć – to, co nazywane jest obecne Wojskami Obrony Cyberprzestrzeni, nie jest formalnie, jak zapowiadał PiS, oddzielnym rodzajem Sił Zbrojnych RP. Rodzajów mamy aktualnie pięć (art. 15), ale nie odpowiadają one ściśle natowskim domenom operacyjnym. Te rodzaje to: Wojska Lądowe, Siły Powietrzne, Marynarka Wojenna, Wojska Obrony Terytorialnej i Wojska Specjalne.

Prof. dr hab. Artur Gruszczak, kierownik Katedry Bezpieczeństwa Narodowego UJ, komentując dla Demagoga aktualny status WOC, stwierdził: – Ten stosunkowo nowy element SZ RP jest w fazie budowy swoich zdolności i jeszcze wiele musi uczynić, aby osiągnąć formalny status „specjalistycznego komponentu”. Zdaniem prof. Gruszczaka  w obecnym momencie nadanie WOC statusu rodzaju Sił Zbrojnych nie wpłynęłoby na praktykę ich działań.

Czym są WOC?

W marcu 2019 roku minister obrony narodowej zmienił nazwę istniejącego od 2013 roku Narodowego Centrum Kryptologii na Narodowe Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni. 23 sierpnia 2022 roku doszło do kolejnej zmiany nazwy – NCBC został ostatecznie Dowództwem Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni. Ministerstwo Obrony Narodowej ogłosiło powstanie DKWOC już w lutym 2022 roku.

Stworzenie DKWOC i wpisanie WOC do ustawy nie wystarczy do stworzenia działających oddziałów. Pełną zdolność operacyjną nowe wojska mają osiągnąć do końca 2024 roku. Nie oznacza to, że WOC nie realizuje jeszcze żadnych działań.

Czym zajmuje się WOC?

W marcu 2019 roku minister obrony narodowej zmienił nazwę istniejącego od 2013 roku Narodowego Centrum Kryptologii na Narodowe Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni. 23 sierpnia 2022 roku doszło do kolejnej zmiany nazwy – NCBC zostało Dowództwem Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni. Ministerstwo Obrony Narodowej ogłosiło powstanie DKWOC już w lutym 2022 roku.

Ostatnie lata pokazały, jak ważne dla bezpieczeństwa narodowego jest zabezpieczanie cyberprzestrzeni. Przykładem może być kampania Ghostwriter – trwające od ponad roku zorganizowane ataki na skrzynki pocztowe polskich obywateli. Celem ataków stała się też cyberprzestrzeń Ukrainy – Rosja próbowała zablokować jej system bankowy i podmienić strony rządowe.

Wojska Obrony Cyberprzestrzeni wciąż się rozwijają

WOC, jak podał ppłk Lipczyński, tworzy obecnie 6 tys. żołnierzy i pracowników MON. Rekrutacja do nowego komponentu Sił Zbrojnych RP wciąż trwa. Pod nadzorem ministra obrony narodowej i patronatem Wojskowej Akademii Technicznej od 2019 roku działa Wojskowe Ogólnokształcące Liceum Informatyczne. Inną kuźnią dla WOC jest Zespół Działań Cyberprzestrzennych, działający w ramach Wojsk Obrony Terytorialnej.

To prawda, że WOC zostało powołane do życia i wykonuje swoje pierwsze zadania. Jednocześnie pełną zdolność osiągnie dopiero w końcu 2024 roku. Co więcej, wbrew obietnicy, WOC nie zostało nowym rodzajem Sił Zbrojnych, a NCBC nie funkcjonuje jako oddzielny byt. Dlatego tę obietnicę uznajemy za częściowo zrealizowaną.