USA: Zamach na Donalda Trumpa

Podczas wiecu wyborczego Donalda Trumpa, kandydata partii republikańskiej na prezydenta Stanów Zjednoczonych, doszło do zamachu na jego życie. Kula trafiła go w ucho. Śmierć poniósł jeden z uczestników wydarzenia, a kolejne dwie osoby zostały ranne.

Temat zamachu na Trumpa był omawiany w polskich mediach. O sprawie wypowiedzieli się politycy goszczący w programie „Woronicza 17” na antenie TVP Info [czas nagrania: 07:27]. 

Była europosłanka Róża Thun z  partii Polska 2050 powiązała to wydarzenie z rosnącą polaryzacją polityczną oraz z dostępem obywateli USA do broni. Dla porównania przywołała też statystyki na temat broni w Polsce. W przeszłości weryfikowaliśmy wypowiedź posła Michała Urbaniaka, który opisał sytuację w obydwu krajach.

40 tys. pozwoleń w 2023 roku

W 2023 roku wydano 40 867 pozwoleń na broń. Potwierdzają to statystyki policyjne. Na poniższym wykresie przedstawiamy liczbę pozwoleń na broń wydanych w ostatnich 10 latach. Widać, że ich liczba rośnie. Tylko między rokiem 2021 a 2023 doszło do dwukrotnego wzrostu wydanych pozwoleń.

W ubiegłym roku niemal połowa decyzji dotyczyła pozwolenia na broń w celach kolekcjonerskich (17 tys.). Na drugim miejscu znalazły się pozwolenia na broń wykorzystywaną w celach sportowych (12,3 tys.), a na trzecim – broń do ochrony osobistej (6,2 tys.). 

W poprzednich latach (2020–2022) najczęściej wydawano zezwolenia na broń kolejno: kolekcjonerską, sportową i łowiecką. Dopiero od 2023 roku odnotowano wzrost popularności broni do ochrony osobistej (ze 154 zezwoleń wydanych rok wcześniej do liczby 6,2 tys.). Na końcu analizy wyjaśniamy, co mogło przyczynić się do tego wzrostu.

Ponad 800 tys. zarejestrowanych sztuk broni

Zgodnie ze statystykami policyjnymi w 2023 roku zezwolenie na broń posiadały 323 983 osoby w Polsce. Najczęściej było to pozwolenie na broń w celach łowieckich (137,4 tys. osób, ok. 42 proc. wszystkich osób z pozwoleniem).

W 2023 roku posiadacze broni mieli łącznie 843 755 zarejestrowanych egzemplarzy broni. Najczęściej była to broń łowiecka (388,5 tys., ok. 46 proc.), broń kolekcjonerska (213,6 tys.) i sportowa (192 tys.). Dostępne dane z ostatnich lat przedstawiamy na poniższym wykresie.

Jedna osoba może posiadać więcej niż jedną sztukę broni

Róża Thun stwierdziła [czas nagrania: 07:26], że obecnie ponad 800 tys. Polaków posiada broń. Statystyki policyjne tego nie potwierdzają. Wiemy, że w Polsce jest 324 tys. osób, w których rękach jest łącznie 843,8 tys. sztuk broni. 

W art. 12 ustawy o broni i amunicji czytamy, że „pozwolenie na broń wydawane jest w drodze decyzji administracyjnej, w której określa się cel, w jakim zostało wydane oraz rodzaj i liczbę egzemplarzy broni”. 

Po otrzymaniu takiego pozwolenia należy wystąpić o tzw. promesę, czyli zaświadczenie uprawniającego do nabycia broni. Dopiero z nim można kupić określoną liczbę egzemplarzy. Taka broń musi następnie zostać zarejestrowana w ciągu 5 dni (art. 13 ustawy).

Od 2023 roku łatwiej o broń dla funkcjonariuszy

W połowie 2023 roku weszła w życie ustawa o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych. Wprowadziła ona zmianę, która zapewniła funkcjonariuszom różnych służb możliwość uzyskania pozwolenia na broń do celów ochrony osobistej.

Do uzasadnionych przyczyn ubiegania się o pozwolenie dodano „chęć wzmocnienia potencjału obronnego Rzeczypospolitej Polskiej” (art. 10 ust 3a). 

O pozwolenie z tego tytułu mogą się ubiegać funkcjonariusze Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Celno-Skarbowej, Służby Więziennej, funkcjonariusze innej państwowej formacji uzbrojonej oraz żołnierze zawodowi Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli posiada przydzieloną mu broń służbową. Z tej drogi mogą skorzystać także osoby pełniące terytorialną służbę wojskową przez co najmniej dwa lata.