Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Adam Niedzielski ujawnił tajemnicę lekarską? Sprawdzamy
Adam Niedzielski ujawnił tajemnicę lekarską? Sprawdzamy
Niedawno rząd wprowadził system e-recept. (…) I teraz nagle minister zdrowia ujawnia, że lekarz wystawił sobie receptę w konkretnej sprawie. Podaje to do publicznej wiadomości. To jest coś niebywałego, że ujawnia w ten sposób tajemnicę lekarską.
- Piotr Pisula – lekarz z Poznania – w materiale TVN24 powiedział, że nie mógł wystawiać recept pacjentom po operacjach kręgosłupa.
- Adam Niedzielski napisał na Twitterze, że tego dnia Pisula wystawił na siebie recepty na leki przeciwbólowe i psychotropowe. Wpis ministra wywołał oburzenie (1, 2, 3) w środowisku lekarskim.
- Naczelna Izba Lekarska stwierdziła, że doszło do złamania tajemnicy lekarskiej. Ponadto zapowiedziała skierowanie sprawy do prokuratury w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa z art. 231 Kodeksu karnego (przekroczenie uprawnień przez funkcjonariusza publicznego).
- Zachowanie tajemnicy lekarskiej nie jest obowiązkiem wyłącznie lekarza, lecz także personelu medycznego współpracującego z nim i podmiotów prowadzących działalność leczniczą i udzielających świadczeń zdrowotnych.
- Na tej podstawie wypowiedź Roberta Kropiwnickiego oceniamy jako prawdę.
- 8 sierpnia Adam Niedzielski złożył rezygnację, którą przyjął premier Morawiecki.
Zmiany dotyczące wystawiania recept
Od 3 lipca obowiązują dzienne limity przyjętych pacjentów i liczby wystawionych recept na nierefundowane leki. Lekarz w ciągu 10 godz. pracy może przyjąć do 80 pacjentów i wystawić nie więcej niż 300 recept nierefundowanych.
Z kolei 2 sierpnia weszły w życie przepisy ograniczające zdalne wystawianie recept na leki odurzające i psychotropowe. Ich przepisaniu musi towarzyszyć badanie i ocena wpływu leku na pacjenta. Może to być wizyta stacjonarna lub konsultacja zdalna.
Ta zasada nie obowiązuje w przypadku, gdy leki są przepisywane w ramach kontynuacji leczenia, a od ostatniego badania nie minęło więcej niż 3 miesiące.
Ministerstwo Zdrowia ogranicza e-recepty
Powyższe zmiany resort zdrowia tłumaczy koniecznością dbania o bezpieczeństwo pacjentów. „Możliwość uzyskania recepty bez wcześniejszego badania lub choćby wywiadu lekarskiego, stanowi poważne ryzyko dla zdrowia i życia pacjenta” – powiedział Adam Niedzielski. „Nie ograniczamy nikomu dostępu do lekarza i leków. Ograniczamy dostęp do silnie działających leków bez konsultacji z lekarzem. Mamy już niestety przypadki poważnych powikłań, a nawet zgonu, po zażyciu leków przepisanych w internecie bez wskazań” – dodał.
Lekarze zgłaszają problemy z wystawianiem recept
Po wejściu zmian w życie lekarze zaczęli zgłaszać problemy z wypisywaniem recept, pomimo spełnienia wszystkich zasad wyszczególnionych w rozporządzeniu. Utrudniony dostęp do leków mieli m.in. pacjenci onkologiczni. W imieniu medyków takie przypadki nagłośniła Naczelna Izba Lekarska (NIL). Niektórzy lekarze indywidualnie zwracali uwagę na problem w mediach. Wśród nich był lekarz Piotr Pisula, pracujący w jednym z poznańskich szpitali, który wypowiedział się w materiale TVN24 (czas nagrania 18:58).
Pisula praktycznie powiedział jedno zdanie – potwierdził, że żadnemu pacjentowi po operacji kręgosłupa przez cały dzień nie dało się wystawić recepty na leki przeciwbólowe. Jego wypowiedź spotkała się z odpowiedzią ministra zdrowia.
Adam Niedzielski reaguje i wywołuje burzę
Niedzielski na Twitterze odniósł się do tego, że lekarz nie mógł wystawić recept pacjentom. „Sprawdziliśmy. Lekarz wystawił wczoraj na siebie receptę na lek z grupy psychotropowych i przeciwbólowych. Takie to FAKTY. Jakie kłamstwa czekają nas dziś” – napisał minister.
Do tej pory wpis ministra wyświetlono 4,5 mln razy, posypały się również negatywne komentarze. Główne zarzuty? Minister ujawnił wrażliwe dane i złamał tajemnicę lekarską. Środowisko lekarskie zareagowało stanowczo.
„Inwigilacji pacjentów i łamaniu ich praw” stanowczo sprzeciwił się Ogólnopolski Związek Zawodowy Lekarzy. „Każda sytuacja nadużywania dostępu do danych objętych tajemnicą podważa zaufanie pacjenta do całego systemu opieki zdrowotnej” – oświadczyło z kolei Prezydium Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych.
Oświadczenie ministra zdrowia
W związku z licznymi głosami krytyki minister Adam Niedzielski wydał oświadczenie. Zaznaczył w nim, że działał w obronie dobrego imienia Ministerstwa Zdrowia, ale przede wszystkim w obronie interesów pacjenta.
„Przekazanie do powszechnej wiadomości informacji o wystawieniu recepty pro auctore przez lekarza miało na celu przeciwdziałanie bezprawnemu upublicznianiu nieprawdziwych danych, jakoby nie było możliwości wystawienia recepty na leki z grupy psychotropowych i przeciwbólowych” – wyjaśnił minister.
Tajemnica lekarska. Na czym polega?
Obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem nakłada na lekarza art. 40 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Przepisu nie stosuje się tylko w kilku przypadkach, m.in. gdy zachowanie tajemnicy zagraża życiu lub zdrowiu pacjenta oraz gdy on sam wyraził zgodę na jej ujawnienie.
Lekarz może poinformować o pacjencie innego uprawnionego do tego lekarza, w tym lekarza sądowego. Tajemnica obowiązuje lekarza również po śmierci pacjenta.
Czy minister zdrowia ujawnił tajemnicę lekarską?
Minister zdrowia lekarzem nie jest, a więc czy obowiązuje go zachowanie tajemnicy lekarskiej? Prawnik prof. Jacek Sobczak w swoim artykule (s. 57) naukowym wskazuje, że tajemnica lekarska obowiązuje nie tylko lekarzy, lecz także personel medyczny współpracujący z nim.
To nie koniec listy. Jak wymienia prof. Sobczak, tajemnica obejmuje także podmioty prowadzące działalność leczniczą i udzielające świadczeń zdrowotnych. Ministerstwo Zdrowia prowadzi nad nimi nadzór, a więc powinno być gwarantem przestrzegania tych przepisów. Naczelna Izba Lekarska wprost stwierdziła, że Adam Niedzielski tajemnicę naruszył.
Lekarz opowiada w mediach jakie problemy z wystawianiem recept na leki przeciwbólowe mają lekarze na jego oddziale. Minister Zdrowia niebędący lekarzem w odwecie sprawdza jakie leki i komu wystawia ten lekarz i oznajmia to na twitterze, łamiąc tajemnice lekarską!
Jak się Państwo… https://t.co/Hsz0AP1gqU
— Naczelna Izba Lekarska (@NaczelnaL) August 4, 2023
Prywatność obywatela. Chroni ją konstytucja
Co więcej, Fundacja Panoptykon w swojej opinii wskazała inne przepisy, które mógł naruszyć Adam Niedzielski. Chodzi o ustawę o ochronie danych osobowych, a konkretnie art. 107:
„Kto przetwarza dane osobowe, choć ich przetwarzanie nie jest dopuszczalne albo do ich przetwarzania nie jest uprawniony, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch”.
Prywatność każdego obywatela chroni także ustawa zasadnicza. Art. 47 konstytucji mówi, że każdy ma prawo do ochrony życia prywatnego, a art. 51 głosi, że władze publiczne nie mogą udostępniać innych informacji o obywatelach niż te niezbędne.
Lekarze zawiadomią prokuraturę
Naczelna Izba Lekarska zapowiedziała skierowanie wniosku do prokuratury w sprawie wpisów Adama Niedzielskiego. Chodzi o podejrzenie popełnienia przestępstwa z art. 231 Kodeksu karnego, czyli naruszenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariusza publicznego.
NIL ponadto oświadczył premierowi, że dalsza współpraca z Adamem Niedzielskim jest niemożliwa z uwagi na utratę zaufania.
Adam Niedzielski nie jest już ministrem
8 sierpnia na konferencji prasowej premier Mateusz Morawiecki poinformował, że Adam Niedzielski złożył rezygnację z funkcji ministra zdrowia, która została przyjęta. Na stanowisku wkrótce ma go zastąpić posłanka Katarzyna Sójka, z zawodu lekarka.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter