Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Agresja Rosji na Ukrainę. Ile obiektów sakralnych całkowicie zniszczono?
Agresja Rosji na Ukrainę. Ile obiektów sakralnych całkowicie zniszczono?
![]()
Minister kultury Ukrainy wyliczył (…) ok. 60 obiektów sakralnych, które legły w gruzach, wskutek tego barbarzyństwa rosyjskiego.
- Pod koniec marca Państwowa Służba Ukrainy ds. Polityki Etnicznej i Wolności Sumienia poinformowała, że w wyniku rosyjskich ataków zniszczeniu uległo 59 obiektów sakralnych. W komunikacie nie poddano, ile obiektów zostało całkowicie zniszczonych.
- Obecnie, jak wynika z danych Ministerstwa Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy, w rejestrze dóbr kultury zniszczonych w wyniku rosyjskiej inwazji znajdują się 144 obiekty sakralne.
- Ponad połowa ze wspomnianych 144 obiektów została uszkodzona w niewielkim stopniu. Z dostępnych informacji wynika, że zaledwie cztery zostały całkowicie zniszczone. W związku z tym wypowiedź Jarosława Sellina uznajemy za fałszywą.
Rabunki i zniszczenia. Ukraińskie dzieła kultury padają ofiarą wojny
Od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę pojawiają się informacje o atakowaniu obiektów kulturalnych i rabunkach dokonywanych przez najeźdźców na okupowanych terenach. Jeden z aktualniejszych przypadków dotyczy ostrzelanej na początku czerwca Ławry Świętogórskiej, największej drewnianej świątyni w Ukrainie.
Problemem są również grabieże dóbr kultury. Przykładowo pod koniec kwietnia Rada Miasta Mariupola informowała, że Rosjanie zabrali z muzeów Mariupola do czasowo okupowanego Doniecka ponad 2 tys. eksponatów, w tym Ewangelię z 1811 roku i ponad 200 unikalnych medali.
Do sprawy odniósł się wiceminister kultury Jarosław Sellin, który na antenie TVP Info potwierdził, że jego resort jest w stałym kontakcie ze swoim ukraińskim odpowiednikiem. Zapewnił też, że po zakończeniu wojna Polska będzie wspierać Ukrainę w odzyskiwaniu utraconych dzieł sztuki i pociągnięciu Rosji do odpowiedzialności.
Rejestr zniszczonych dóbr kultury
Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy stworzyło rejestr dóbr kultury zniszczonych w wyniku rosyjskiej inwazji. Zgodnie ze stanem na 17 czerwca znajdowało się w nim 397 obiektów. Wśród nich 9 to miejsca, które uległy całkowitemu zniszczeniu. Ciężkie zniszczenia dotknęły 63 obiekty.
175 obiektów zostało uszkodzonych tylko nieznacznie, a 126 w stopniu umiarkowanym. W pozostałych przypadkach status uszkodzeń jest nieznany.
Obiekty znajdujące się w rejestrze podzielone są na kategorie, m.in. pomniki, muzea, budynki zabytkowe i sakralne, teatry itp. Podana jest również data zarejestrowania straty, a także – w większości przypadków – zdjęcia i filmy pokazujące skalę zniszczeń.
Jak wskazuje ministerstwo, zgromadzone dane mogą posłużyć jako dowody w procesach przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości w Hadze lub specjalnym trybunałem powołanym do rozliczenia Rosjan za zbrodnie popełnione w Ukrainie.
Obywatele zaangażowani w zgłaszanie szkód
Lista jest tworzona na podstawie – wysyłanych za pomocą specjalnego formularza – zgłoszeń obywateli. Zgłaszający musi zaznaczyć, czy na własne oczy widział zniszczenia, czy znalazł doniesienia o nich w Internecie. Przekazane przez internautów informacje o zniszczonych obiektach dziedzictwa kulturowego weryfikuje następnie Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy.
W rejestrze znajdują się jednak również te dane, które nie zostały jeszcze potwierdzone. Obecnie przy 43 pozycjach w rejestrze figuruje adnotacja, że nadesłane informacje wymagają sprawdzenia.
Jak wyjaśnia w rozmowie z PAP dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa, dr hab. Katarzyna Zalasińska:
„Portal służy do bieżącego zgłaszania przez użytkowników zniszczeń obiektów dziedzictwa. Formularz zawierający listę pytań dotyczących opisu zniszczenia został opracowany wspólnie z Regionalnym Centrum Praw Człowieka oraz po konsultacjach z twórcami portalu Biura Prokuratora Generalnego oraz innych portali, za pomocą których zbierane są informacje dot. zbrodni wojennych w Ukrainie. Baza nie zawiera danych, które stara się z kolei zbierać Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie działające przy Narodowym Instytucie Dziedzictwa, dotyczące zbiorów zrabowanych z kolekcji muzealnych”.
Świątynie i historyczne budynki cierpią najmocniej
Prawie trzy czwarte wszystkich strat dotyczy miejsc kultu lub zabytkowych budynków (292 podmioty). Jeśli chodzi o obiekty religijne, działania wojenne doprowadziły do zniszczenia lub naruszenia 144 takich miejsc – w większości świątyń (głównie kościołów, meczetów i synagog), ale też klasztorów, krzyży czy pomników świętych.
Na szczęście większość obiektów sakralnych ucierpiała w lekkim (76) lub umiarkowanym (42) stopniu. Poważne szkody dotyczą 17 miejsc, a w przypadku 4 jest mowa o całkowitym zniszczeniu. Status pięciu obiektów jest nieznany.
Informacje na temat zniszczeń w 11 obiektach sakralnych wymagają zweryfikowania.
Informacja mówiąca o 60 zniszczonych budynkach sakralnych pochodzi z końca marca. Wówczas, jak informowała Państwowa Służba Ukrainy ds. Polityki Etnicznej i Wolności Sumienia, w wyniku rosyjskich ataków zniszczeniu uległo 59 obiektów sakralnych. Zdecydowaną większość z nich stanowiły cerkwie.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter