Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Budowa CPK jeszcze się nie zaczęła? Tusk manipuluje
Budowa CPK jeszcze się nie zaczęła? Tusk manipuluje
Debata o przerwaniu budowy CPK jest bez sensu. PiS tej budowy przecież nawet nie zaczął. Równie dobrze można dyskutować o jakości elektrycznych aut Izera.
- Centralny Port Komunikacyjny powstaje na mocy ustawy z 2018 roku. Wcześniej, w 2017 roku, podjęto w tej sprawie uchwałę. Przyjęto dwuetapowe wieloletnie plany (1, 2) na realizację inwestycji. Pierwszy obejmuje lata 2020–2023.
- Do tej pory wykonano szereg działań związanych z budową CPK. Dotyczyły one między innymi nowych linii kolejowych, które są na etapie prac przygotowawczych, to znaczy projektowania lub uzyskiwania wymaganych zgód środowiskowych (1, 2, 3, 4). W grudniu 2023 roku udało się rozpocząć prace budowlane tunelu dalekobieżnego CPK w Łodzi.
- Jeśli chodzi o sam port lotniczy, spółka pozyskała już grunty pod inwestycję, na których w 2023 roku rozpoczęto prace, m.in. odwierty i sondowania geologiczne. Informowano także o rozpoczęciu rozbiórki budynków na terenie przyszłego lotniska (1, 2, 3).
- W lipcu 2023 roku Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie wydał pozytywną decyzję środowiskową w sprawie budowy lotniska i węzła kolejowego Centralnego Portu Komunikacyjnego.
- Na projekt CPK, zarówno lotniska, jak i segmentu kolejowego, składa się wiele zadań, których realizacja trwa już od kilku lat. Samo wzniesienie budynku byłoby tylko jednym z nich. W związku z tym wypowiedź Donalda Tuska oceniamy jako manipulację.
W listopadzie 2017 roku Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie koncepcji i realizacji projektu Centralnego Punktu Komunikacyjnego. W jego ramach 37 km na zachód od Warszawy ma zostać wybudowany port lotniczy. Planuje się także stworzenie węzła przesiadkowego pomiędzy Warszawą i Łodzią, łączącego transport lotniczy, kolejowy i drogowy.
Inwestycję uzasadniano w uchwale m.in. tym, że Lotnisko Chopina nie jest w stanie sprostać wymaganiom rosnącego rynku lotniczego w RP (s. 7). Przekonywano również, że funkcjonowanie CPK może przyczynić się do wzrostu gospodarczego państwa (s. 7). Zgodnie z założeniami uchwały do 2027 roku nowy port lotniczy powinien już działać, choć w ostatnim komunikacie mówiono już o 2028 roku.
Centralny Port Lotniczy. Co zrobiono od 2017 roku?
Rok później, w maju 2018 roku, przyjęto ustawę o Centralnym Punkcie Komunikacyjnym, na mocy której powołano spółkę celową do budowy CPK. Jej kapitał zakładowy wyniósł ostatecznie 11,5 mld zł. W 2020 roku Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie programu wieloletniego dotyczącego inwestycji. Etap I obejmował lata 2020–2023 i zakładał prace przygotowawcze pod budowę CPK.
Co udało się zrobić w tym czasie? CPK to nie tylko lotnisko – jak już wiemy – ale także kolej. W latach 2020–2023 udało się podjąć szereg działań związanych z budową nowych linii, takich jak opracowanie projektów, przeprowadzenie konsultacji i podpisywanie umów na studium wykonalności (1, 2, 3, 4).
Większość linii jest na etapie prac przygotowawczych, to znaczy projektowania lub uzyskiwania wymaganych zgód środowiskowych. Pod koniec grudnia 2023 roku ruszyła za to budowa tunelu dalekobieżnego CPK w Łodzi. Jak podkreślano, to najbardziej zaawansowana inwestycja kolejowa związana z CPK.
W październiku 2023 roku informowano, że trasa CPK między Warszawą a Łodzią jest na etapie zaawansowanych prac projektowych. Pod koniec grudnia udało się uzyskać pozytywną decyzję środowiskową dotyczącą jednego z odcinków tej trasy. Co więcej, pozyskano także fundusze unijne, w tym najwyższą dotychczas dotację na CPK w wysokości 108 mln zł.
Co z nowym lotniskiem?
W sprawie samego lotniska również podjęto już szereg decyzji, a także działań. W lipcu 2023 roku udało się uzyskać pozytywną decyzję środowiskową dotyczącą budowy lotniska i węzła kolejowego Centralnego Portu Komunikacyjnego. We wrześniu spółka informowała, że zakupiła już ponad 1 tys. ha gruntów pod inwestycję.
W 2023 roku rozpoczęły się prace na terenie, na którym ma zostać wybudowany port lotniczy. Obejmowały one m.in. odwierty i sondowania geologiczne na potrzeby projektowe i budowlane. Następnie informowano o rozpoczęciu rozbiórek budynków na terenie przyszłego lotniska (1, 2, 3).
Mimo licznych działań w styczniu 2022 roku Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport, z którego wynika, że budowa lotniska do 2027 roku jest zagrożona. Wskazano w nim, że opóźnienia odnotowano już na starcie. W 2024 roku zarząd CPK opublikował raport z podsumowaniem ostatnich 6 lat projektu, a już w poprzednim komunikacie informował, że docelowym terminem będzie 2028 rok.
W odpowiedzi na krytyczne głosy we wrześniu 2023 roku w ramach kampanii „Ruszaj z nami” Andrzej Duda zapewniał, że „wbito już wiele łopat”, a „prace trwają”. – Wbrew niektórym krytycznym opiniom i powtarzanym nieprawdom, przeszliśmy od słów do czynów: z fazy planowania do projektowania i realizacji – mówił prezydent.
Tusk ostro o CPK. Mija się z faktami
W wyniku zmiany władzy dalsze losy CPK stanęły pod znakiem zapytania (1, 2, 3). Jego przyszłość ma być jednym z tematów zwołanej przez Andrzeja Dudę Rady Gabinetowej. Zaplanowano ją na 13 lutego. Ostatnio temat wrócił też za sprawą komentarza Donalda Tuska.
We wpisie na platformie X premier stwierdził, że debata o przerwaniu budowy CPK nie ma sensu, ponieważ PiS nawet jej nie zaczął. Komentarz ten wzbudził kontrowersje, a błąd w stwierdzeniu wskazywali Tuskowi pod wpisem użytkownicy portalu. Krytycznie komentowali go również politycy PiS.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter