Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Czego dotyczyło referendum akcesyjne w 2003 roku?
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Czego dotyczyło referendum akcesyjne w 2003 roku?
Nie było referendum w sprawie przystąpienia do Unii Europejskiej. To jest kolejne kłamstwo. Było referendum w sprawie przystąpienia do Wspólnot Europejskich, wtedy Unia Europejska formalnie nie istniała. Dopiero Traktat Lizboński mówi, że powstaje Unia Europejska.
- Unia Europejska została utworzona na mocy Traktatu z Maastricht, który wszedł w życie 1 listopada 1993 roku.
- W referendum akcesyjnym w 2003 roku zadane zostało pytanie: „Czy wyraża Pani/Pan zgodę na przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej?”, a 77 proc. Polaków opowiedziało się za tą decyzją.
- Traktat z Lizbony, który wszedł w życie 1 grudnia 2009 roku, przekształcił UE w jednolitą organizację międzynarodową, czego skutkiem było wyposażeniem UE w zdolność prawną w zakresie powierzonych jej kompetencji.
- Referendum z 2003 roku dotyczyło przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, która istniała wtedy już od co najmniej 10 lat, opierając się na trzech filarach wspólnej polityki prowadzonej przez państwa członkowskie. Na tej podstawie oceniamy wypowiedź Berkowicza jako fałsz.
Kontekst wypowiedzi
Konrad Berkowicz był 6 października gościem porannej rozmowy w katolickim radiu „Siódma 9”. Jeden z tematów dyskusji dotyczył Unii Europejskiej, a dokładnie stosunku Konfederacji do struktur unijnych.
Polityk stwierdził, że jest przeciwko „dyktatowi Brukseli” oraz unijnej biurokracji. Z drugiej strony poseł Konfederacji podkreślił, że opowiada się za swobodnym przepływem towarów oraz za swobodą podróżowania. W jego opinii, aby korzystać z tych przywilejów, nie trzeba wcale przynależeć do UE. Jako przykłady państw funkcjonujących w ten sposób wymienił Liechtenstein, Norwegię, Szwajcarię, oraz Islandię, które należą do strefy Schengen, choć nie są członkami UE.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że o ile swoboda przekraczania granic jest związana ze strefą Schengen, tak bezcłowy obrót towarów wynika z przynależności do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, do którego należą Liechtenstein, Norwegia oraz Islandia, bez Szwajcarii.
W Poranku „Siódma 9” poruszono także kwestię stosunku polskiej opinii publicznej do UE. Prowadząca rozmowę przytoczyła wyniki badań, z których wynika, że członkostwo w UE popiera 80–90 proc. Polaków (szerzej na ten temat pisaliśmy w jednej z naszych publikacji). W kontrze Konrad Berkowicz przyznał, że zna sondaże, w których to poparcie jest mniejsze, a także uznał, że Polacy są oszukiwani za pomocą fałszywych informacji. Jak sam zaznaczył, w referendum akcesyjnym Polacy mieli rzekomo opowiedzieć się za członkostwem we Wspólnotach Europejskich, a nie Unii Europejskiej. Wynika to z faktu, że – zdaniem Berkowicza – Unia Europejska miała ponoć powstać dopiero na mocy Traktatu Lizbońskiego, czyli od 1 grudnia 2009 roku.
Kiedy powstała Unia Europejska?
W holenderskiej miejscowości Maastricht 7 lutego 1992 roku europejscy przywódcy podpisali Traktat o Unii Europejskiej, który wszedł życie 1 listopada 1993 roku. Jego fundamentalnym założeniem było powołanie do życia Unii Europejskiej opartej na trzech filarach. Funkcjonujące jak dotychczas wspólnoty, czyli Europejska Wspólnota Węgla i Stali, Europejska Wspólnota Gospodarcza (przemianowana na Wspólnotę Europejską) oraz Europejska Wspólnota Energii Atomowej, utworzyły pierwszy filar UE. Drugi filar dotyczył wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, zaś trzeci – współpracy w dziedzinie sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. W związku z powyższym Unia Europejska powstała formalnie już pod koniec 1993 roku. Polacy biorący udział w referendum akcesyjnym 7–8 czerwca 2003 roku odpowiadali więc na następujące pytanie:
„Czy wyraża Pani/Pan zgodę na przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej?”.
W referendum wzięło udział blisko 59 proc. osób uprawnionych do głosowania. Za przystąpieniem do UE opowiedziało się ponad 77 proc. głosujących. Tym samym naród wyraził zgodę na ratyfikację Traktatu z Aten, który został zawarty przez Polskę w kwietniu 2003 roku. W konsekwencji Polska stała się członkiem UE 1 maja 2004 roku. Oprócz Polski w tamtych czasach do struktur unijnych przystąpiły również: Czechy, Estonia, Cypr, Łotwa, Litwa, Węgry, Malta, Słowenia i Słowacja.
Z kolei na mocy wspomnianego przez Konrada Berkowicza Traktatu z Lizbony Unia Europejska została przekształcona w jednolitą organizację międzynarodową. Decyzją rządzących usunięto unijne trzy filary, co wiązało się z likwidacją Wspólnot Europejskich: EWWiS oraz EWG. Od 1 grudnia 2009 roku Unia Europejska oraz Europejska Wspólnota Energii Atomowej stały się odrębnymi organizacjami, które jednak ściśle ze sobą współpracują.
Co istotne, Traktat z Lizbony wyposażył UE w pełną osobowość prawną. Wiąże się to m.in. z możliwością zawierania przez UE umów międzynarodowych np. z państwami. Jako przykład może posłużyć obowiązująca od 1 lutego 2019 roku umowa handlowa między UE a Japonią.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter