Donald Tusk o planach Andrzeja Dudy na przyszłość

Premier Donald Tusk opublikował w serwisie X wpis, w którym skomentował doniesienia o tym, że Andrzej Duda został zarekomendowany na członka Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl). Stwierdził, że prezydent zajmie miejsce Mai Włoszczowskiej, byłej kolarki górskiej, medalistki olimpijskiej, a obecnie członkini MKOl.

Źli ludzie najwyraźniej wmanewrowali Pana Prezydenta w tę olimpijską awanturę. Kiedy tylko się zorientuje, że zajął miejsce medalistce olimpijskiej, od lat aktywnej w MKOl, szanowanej i kompetentnej, z pewnością podejmie właściwą decyzję.

— Donald Tusk (@donaldtusk) December 14, 2024

Osoby komentujące ten wpis (np. 1, 2, 3), zrozumiały, że według premiera wybór Andrzeja Dudy oznaczałby, że Maja Włoszczowska straci miejsce w MKOl, oraz tłumaczyły, że wcale się tak nie stanie. Dlatego postanowiliśmy sprawdzić, czy rzeczywiście Andrzej Duda mógłby zastąpić Maję Włoszczowską w MKOl. Ta wypowiedź została zgłoszona do weryfikacji przez naszych czytelników.

Członek honorowy czy rzeczywisty?

Po ogłoszeniu informacji o przedstawieniu MKOl kandydatury Andrzeja Dudy rozpoczęły się w mediach spekulacje dotyczące charakteru tej rekomendacji. 

W programie „Śniadanie Rymanowskiego” doradca prezydenta Łukasz Rzepecki powiedział, że prezydenta Dudę zgłoszono jako kandydata na członka honorowego [czas nagrania: 02:25]. Błażej Poboży, inny z doradców, poinformował na antenie TVN24, że „członkostwo rzeczywiste ma w tym wypadku wymiar honorowy”. Stwierdził on, że członkostwo nie jest związane z pobieraniem wynagrodzenia [czas nagrania 06:48].

Jak podał następnie sekretarz generalny PKOl Marek Pałus, Andrzeja Dudę przedstawiono jako kandydata na członka rzeczywistego, a nie honorowego. Tym samym zdementował wcześniejsze informacje o charakterze nominacji prezydenta. – Zasłużona osoba działająca w strukturach MKOl dopiero później może zostać zgłoszona na członka honorowego tego gremium – wyjaśnił z kolei Zenon Dagiel, członek zarządu PKOl.

W dokumencie regulującym działanie ruchu olimpijskiego, czyli w Karcie Olimpijskiej, brak jest sformułowania „członek rzeczywisty”. Można jednak uznać, że w debacie publicznej użyto go jako określenia członków, którzy nie pełnią funkcji honorowych.

Kto wchodzi w skład MKOl?

Międzynarodowy Komitet Olimpijski składa się z maksymalnie 115 osób (art. 16 ust. 1.1). Obecnie w jego skład wchodzi 111 członków. Ogólna ich liczba podzielona jest natomiast na cztery kategorie:

• członkowie, których członkostwo nie jest związane z żadną określoną funkcją lub urzędem; ich ogólna liczba nie może przekroczyć 70, a każdy kraj może mieć w ramach tej grupy jednego przedstawiciela (art. 16 ust. 1.1.1);
• aktywni zawodnicy, których liczba nie może przekroczyć 15 (art. 16 ust. 1.1.2);
• prezydenci lub osoby pełniące kierownicze role wykonawcze w międzynarodowych federacjach czy w innych organizacjach uznanych przez MKOl; ich liczba nie może przekroczyć 15 osób (art. 16 ust. 1.1.3); 
• prezydenci lub osoby pełniące kierownicze role wykonawcze w narodowych komitetach olimpijskich lub w ich stowarzyszeniach; ich liczba nie może przekroczyć 15 osób, a każdy kraj może mieć jednego przedstawiciela w tym gronie (art. 16 ust. 1.1.4).

Dodatkowo na wniosek Komitetu Wykonawczego MKOl można wybrać na stanowisko Honorowego Prezydenta byłego członka, który pełnił funkcję prezydenta tej organizacji. Na wniosek tego samego podmiotu Sesja (walne zgromadzenie członków MKOl – art. 18) może wybrać na członka honorowego osobę, która wykonywała obowiązki w sposób wyjątkowy i przestała być członkiem MKOl co najmniej 10 lat wcześniej. Możliwy jest także wybór na członków zasłużonych spośród osób organizacji, które uczyniły na jej rzecz coś szczególnie wybitnego (art. 16 ust. 4).

Jak wybierani są członkowie MKOl?

Kandydaci na członków MKOl są przedstawiani m.in. przez członków tego gremium, międzynarodowe federacje czy narodowe komitety olimpijskie (s. 37). Jak wskazują przepisy wykonawcze (s. 37), każdy podmiot przedstawiający kandydata na członka MKOl musi wskazać, w której kategorii jest on zgłaszany.

Jeżeli kandydat został zgłoszony jako aktywny zawodnik, to musi zostać wybrany wcześniej na członka Komisji Zawodniczej MKOl (s. 37). Z kolei kandydat na członka niezależnego musi być obywatelem kraju, w którym znajduje się narodowy komitet olimpijski. Musi też posiadać w nim stałe miejsce zamieszkania lub główny ośrodek podstawowej działalności (s. 38). 

Następnie Komisja ds. Wyboru Członków zbiera niezbędne informacje na temat kandydata. Może zaprosić go też na rozmowę. Weryfikuje się także status wybieralności i dopuszczalności kandydatury. O finalnym przedstawieniu kandydatury pod głosowanie decyduje Komitet Wykonawczy (s. 38–39). Członkowie są wybierani – w drodze głosowania podczas Sesji MKOl (s. 39) – na ośmioletnią kadencję (art. 16 ust. 1.7). Sesja MKOl odbywa się przynajmniej raz do roku. 

Jedyna polska przedstawicielka w MKOl

Jedyną osobą reprezentującą Polskę w tym gronie jest Maja Włoszczowska, czterokrotna olimpijka, członkini Komisji Zawodniczej MKOl od 2021 roku. Została do niej wybrana w trakcie igrzysk olimpijskich w Tokio. To w związku z tą funkcją, tego samego roku, podczas 138. Sesji MKOl wybrano ją na członkinię MKOl reprezentującą aktywnych sportowców (s. 3).

W momencie, gdy w 2028 roku ustanie jej członkostwo w Komisji Zawodniczej, olimpijka automatycznie przestanie być także członkinią MKOl (art. 16 ust. 3.6). Obecnie Maja Włoszczowska nie deklaruje jednak, jakie są jej plany na przyszłość – czy chciałaby pozostać w MKOl jako członkini niezależna, czy też nie.

Kiedy Duda może zostać wybrany?

Spośród wymienionych wcześniej rodzajów członków MKOl kandydatura Andrzeja Dudy pasuje jedynie do grupy członków niezależnych. Prezydent nie pełnił funkcji kierowniczych w międzynarodowych federacjach ani w narodowym komitecie, więc nie może zostać wybrany na przedstawiciela osób przynależnych do tych kategorii.

Zgodnie z Kartą Olimpijską każdy kraj może mieć tylko jednego członka niezależnego (art. 16 ust. 1.1.1). Polska – od śmierci Ireny Szewińskiej w 2018 roku – nie ma swojego przedstawiciela w tym gronie.

Najbliższe Sesje MKOl odbędą się w styczniu i w marcu 2025 roku. Wcześniej kandydatura Andrzeja Dudy musiałaby przejść opisaną przez nas procedurę. Jak zauważyli przedstawiciele organizacji w odpowiedzi dla portalu Onet: „Nie ma propozycji dodatkowego członka MKOl w Polsce, która mogłaby zostać rozpatrzona przez Komisję Wyborczą Członków MKOl przed Sesją MKOl w marcu, ponieważ nie są planowane żadne spotkania przed wyborem nowego Prezydenta MKOl”.

Czy wybór Dudy oznacza skrócenie kadencji Włoszczowskiej?

Ograniczenie dotyczące jednego przedstawiciela z danego kraju obowiązuje jedynie w ramach kategorii członków niezależnych (art. 16 ust. 1.1.1).

Warto jednak zaznaczyć, że obecność prezydenta w gronie członków niezależnych sprawiłaby, że żadna inna osoba z Polski, w tym Maja Włoszczowska, nie mogłaby dołączyć do tego grona. Włoszczowska w swoim oświadczeniu jednak nie przesądza ,czy ma zamiar w przyszłości ponownie kandydować do Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego.

Dlaczego w ogóle Andrzej Duda ma trafić do MKOl?

Zarząd Polskiego Komitetu Olimpijskiego przyjął 12 grudnia uchwałę rekomendującą zgłoszenie prezydenta Andrzeja Dudy na członka Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Za jej podjęciem zagłosowało 29 członków, 4 było przeciw, a 6 wstrzymało się od głosu.

Prezes PKOl Radosław Piesiewicz potwierdził zatwierdzenie tej rekomendacji. Podkreślił, że Andrzej Duda jest osobą oddaną olimpizmowi i bardzo dobrze porusza się w strukturach międzynarodowych [czas nagrania 0:55]. Dodał także, że szef MKOl Thomas Bach wspiera kandydaturę prezydenta Dudy [czas nagrania 01:18].

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

Wpłacam