Wypowiedź Elżbiety Rafalskiej uznajemy za manipulację, ponieważ stopa bezrobocia w marcu 2020 roku w stosunku do dwóch poprzednich miesięcy spadła zaledwie o 0,1 punktu procentowego. Natomiast w porównaniu do kilku ostatnich miesięcy roku poprzedniego stopa bezrobocia wzrosła.

Z kolei zgodnie z danymi Eurostatu stopa bezrobocia w Polsce w marcu 2020 roku była największa od października 2019 roku.

Na potrzeby analizy wzięliśmy pod uwagę dane Głównego Urzędu Statystycznego i Eurostatu z ostatnich sześciu miesięcy (od października 2019 roku do marca 2020 roku – w obu przypadkach są to najnowsze dane).

Bezrobocie w Polsce według GUS

Przez ostatnie pół roku GUS odnotowywał następujące stopy bezrobocia:

• październik 2019 – 5 proc.,
• listopad 2019 – 5,1 proc.,
• grudzień 2019 – 5,2 proc.,
• styczeń 2020 – 5,5 proc.,
• luty 2020 – 5,5 proc.,
• marzec 2020 – 5,4 proc.

W liczbach bezwzględnych sytuacja prezentowała się następująco:

• październik 2019 – 840,5 tys. bezrobotnych zarejestrowanych,
• listopad 2019 – 849,6 tys.,
• grudzień 2019 – 866,4 tys.,
• styczeń 2020 – 922, 2 tys.,
• luty 2020 – 919,9 tys.,
• marzec 2020 – 909,4 tys.

Jak widać, liczba zarejestrowanych bezrobotnych w marcu była najniższa od początku roku. Od stycznia zmniejszyła się ona o niecałe 13 tys., a w stosunku do lutego – o ok. 10 tys. Nie przekłada się to jednak na wyraźny spadek procentowej stopy bezrobocia. Pomimo różnicy w liczbach bezwzględnych między – styczniem a lutym o ok. 2,5 tys. – dla obu tych miesięcy odnotowano identyczną stopę na poziomie 5,5 proc.

Oznacza to, że w stosunku do stycznia i lutego stopa bezrobocia w marcu spadła o zaledwie 0,1 punktu procentowego, co stanowi minimalną różnicę. Dodatkowo w marcu odnotowano pierwszy spadek od pół roku. Jeszcze w październiku 2019 roku stopa bezrobocia wynosiła 5 proc., co przekładało się na 840,5 tys. osób bezrobotnych. Do lutego 2020 roku wartości te regularnie rosły. W liczbach bezwzględnych liczba osób bez pracy zwiększyła się przez pół roku o prawie 70 tys.

Bezrobocie w Polsce według Eurostatu

Jako, że Eurostat nie podaje liczby bezrobotnych w wartościach bezwzględnych, prześledziliśmy jedynie stopy bezrobocia. W poszczególnych miesiącach wyglądały one następująco:

• październik 2019 – 2,98 proc.,
• listopad 2019 – 2,93 proc.,
• grudzień 2019 – 2,91 proc.,
• styczeń 2020 – 2,92 proc.,
• luty 2020 – 2,95 proc.,
• marzec 2020 – 3 proc.

Zgodnie z tym zestawieniem bezrobocie w Polsce nie tylko rosło od grudnia 2019 roku, ale również w marcu br. było najwyższe od sześciu miesięcy. Stopa bezrobocia wyższa była ostatnio we wrześniu 2019 roku, kiedy to ukształtowała się na poziomie 3,06 proc.

Skąd rozbieżności w danych?

Dane dotyczące bezrobocia, prezentowane przez GUS, pochodzą z dwóch źródeł:

• z rejestracji osób bezrobotnych w powiatowych urzędach pracy – na tej podstawie obliczana jest stopa bezrobocia rejestrowanego, obliczana z częstotliwością miesięczną na koniec okresu sprawozdawczego, czyli na koniec miesiąca,
• z reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności – BAEL (odpowiednika badania Labour Force Survey/LFS w UE), które realizowane jest w Polsce w cyklu kwartalnym. Wyniki zebrane w tym badaniu pozwalają na wyliczenie stopy bezrobocia wg BAEL publikowanej co kwartał.

Z kolei Eurostat prezentuje dane dotyczące bezrobocia w ujęciu kwartalnym oraz rocznym na podstawie badania siły roboczej (LFS). Dane te pozyskiwane są od krajowych urzędów statystycznych, czyli w przypadku Polski – od GUS. Na potrzeby statystyk miesięcznych w UE Eurostat opracowuje zharmonizowaną stopę bezrobocia, opartą o metodologię MOP. Z uwagi na brak możliwości otrzymywania miesięcznych wskaźników z BAEL, dla Polski dane szacowane są przez Eurostat w oparciu o kwartalne wyniki badania siły roboczej (LFS/BAEL) oraz miesięczne dane z bezrobocia rejestrowanego, wyrównywane sezonowo i prognozowane na kolejne okresy.

 Rozbieżność pomiędzy miesięczną wartością stopy bezrobocia na stronie Eurostatu (wyliczaną w oparciu o metodologię MOP), a danymi dotyczącymi stopy bezrobocia rejestrowanego (obliczanej miesięcznie) prezentowanymi na stronie GUS wynika więc z odmiennej metodologii zastosowanej przy gromadzeniu i opracowywaniu danych, w tym także z definicji osoby bezrobotnej.

Podsumowanie

Przyjmując za punkt wyjścia dane GUS, stopa bezrobocia w marcu 2020 roku rzeczywiście zmniejszyła się minimalnie względem lutego i stycznia, wzrosła jednak w stosunku do ostatnich miesięcy poprzedniego roku. Ze względu na to, że w wypowiedzi Elżbiety Rafalskiej spadek stopy bezrobocia przedstawiony jest jako stała tendencja, jej wypowiedź oceniamy jako manipulację.

Należy również odnotować, że zgodnie z danymi Eurostatu stopa bezrobocia w Polsce w marcu była najwyższa od pół roku.