Kontekst wypowiedzi

23 lipca Prokuratura Regionalna w Białymstoku na wniosek Prokuratury Generalnej wystąpiła do Marszałka Sejmu o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prezesa Najwyższej Izby Kontroli Mariana Banasia. Jak możemy przeczytać w komunikacie prasowym:

Zdaniem Mariana Banasia działania prokuratury mają charakter czysto polityczny i ich celem jest pozbawienie niezależności organu kontrolnego od władzy wykonawczej poprzez zastąpienie go na stanowisku prezesa osobą uległą wobec władzy.

Do wydarzeń związanych z potencjalnym uchyleniem immunitetu odniosła się Urszula Pasławska w audycji „24 Pytania – Rozmowa Poranka” w Polskim Radu. Posłanka wyraźnie podkreśliła, że PSL nie zamierza rozwiązywać problemów władzy, które zostały przez nią same stworzone i tym samym ugrupowanie opozycyjne nie zamierza popierać uchylenia immunitetu. Jak zauważyła prowadząca rozmowę redaktor Eliza Olczyk, nie byłaby to sytuacja bez precedensu, ponieważ immunitetu pozbawiony został poprzedni prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski. W odpowiedzi Urszula Pasławska stwierdziła, że to prawda, że Krzysztof Kwiatkowski znajdował się w takiej sytuacji przez 3 lata. Wiceprezes PSL wyraźnie podkreśliła, że nie są to jednak sytuacje, które można ze sobą porównać. Posłanka przede wszystkim wskazała tutaj na działalność służb, które wywierają presję na rodzinę Mariana Banasia.

Immunitet Krzysztofa Kwiatkowskiego

Podstawowe regulacje w zakresie immunitetu prezesa NIK zostały umieszczone w Konstytucji. Zgodnie z art. 206:

Sprawa uchylenia immunitetu Krzysztofowi Kwiatkowskiemu jest związana ze śledztwem prowadzonym przez katowicką prokuraturę, które zostało wszczęte w listopadzie 2013 roku. Przede wszystkim śledczy dopatrzyli się potencjalnych nieprawidłowości w konkursach na stanowiska w NIK. Sprawa przybrała ponownie na sile w 2016 roku, choć już rok wcześniej w sierpniu sam prezes Kwiatkowski dobrowolnie chciał zrzec się swojego immunitetu, o co prosił ówczesnego Marszałka Sejmu:

Tak się jednak nie stało, a kadencja Sejmu wygasła. Niespełna rok później, 23 czerwca 2016 roku, prokuratura wnioskowała do Marszałka Sejmu o uchylenie immunitetu prezesa NIK. Dotychczas było to niemożliwe (pierwszy taki wniosek został złożony 26 sierpnia 2015 roku) ze względu na przepisy, które nie pozwalały na jego rozpatrzenie (brak ustawowych regulacji przewidujących procedurę uchylenia). Sytuacja uległa zmianie po wejściu w życie 1 czerwca 2016 roku nowelizacji ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich oraz niektórych innych ustaw. W oświadczeniu prokuratury czytamy, że urząd zamierzał przedstawić zarzuty nadużycia władzy związany z postępowaniami konkursowymi na stanowiska dyrektorskie i wicedyrektorskie w delegaturach w Łodzi oraz Rzeszowie.

We wrześniu 2017 roku Śląski Wydział Zamiejscowy Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej w Katowicach skierował do sądu akt oskarżenia przeciwko Krzysztofowi Kwiatkowskiemu oraz byłemu posłowi na Sejm RP – Janowi B. i Pawłowi A. – kontrolerowi w rzeszowskiej delegaturze NIK. Kwiatkowskiemu zarzucono popełnienie 4 przestępstw nadużycia władzy w związku z postępowaniami konkursowymi. Ówczesny prezes NIK nie przyznawał się do zarzucanych mu czynów, jednocześnie złożył wyjaśnienia w formie oświadczenia, które objęło wszystkie z przedstawionych mu zarzutów.

Przebieg niezakończonego do dzisiaj procesu Krzysztofa Kwiatkowskiego można dalej śledzić w mediach. Według doniesień dowody na popełnione przestępstwa przez byłego prezesa NIK znajdują się w rozmowach podsłuchiwanych przez służby specjalne. Natomiast zgodnie z wypowiedzią Krzysztofa Kwiatkowskiego dla TVN 24 z września 2019 roku prokuratura nie chce ujawnić przed sądem nagrań stanowiących główne źródło zarzutów, mimo wydanego nakazu sądowego w tej sprawie.

Warto zaznaczyć, że pomimo uchylenia immunitetu w 2016 roku Krzysztof Kwiatkowski przez kolejne 3 lata nadal sprawował funkcję prezesa NIK. 19 sierpnia 2019 roku złożył rezygnację z pełnionej funkcji, kilka dni przed upływem kadencji (28 sierpnia). Swoją decyzję uzasadnił uczestnictwem w wyborach do parlamentu. Obecnie Krzysztof Kwiatkowski jest bezpartyjnym Senatorem RP.

Artykuł powstał w ramach projektu „Fakty w debacie publicznej”, realizowanego z dotacji programu „Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy”, finansowanego z Funduszy EOG.