W żadnym z kroków procedury budżetowej nie jest wymagana jednomyślność państw członkowskich.

W Traktacie o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej określona jest procedura ustalania budżetu Unii Europejskiej. Etapy i terminy, których należy przestrzegać w procedurze budżetowej, określono w art. 314 TFUE. Pomocniczo w procedurze stosuje się także art. 36–52 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 oraz porozumienie międzyinstytucjonalne (PMI) pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami zatwierdzone dnia 19 listopada 2013 r. przez Parlament i dnia 2 grudnia 2013 r. przez Radę w następstwie porozumienia politycznego zawartego przez przewodniczących Parlamentu, Rady i Komisji w dniu 27 czerwca 2013 r. Z odpowiednim wyprzedzeniem przed rozpoczęciem procedury budżetowej instytucje uzgadniają jednak co roku „praktyczny” harmonogram w oparciu o dotychczasową praktykę.

W całym procesie udział bierze Komisja, Rada i Parlament Europejski:

1. Parlament i Rada wydają wytyczne dotyczące priorytetów budżetowych. Komisja sporządza projekt budżetu i przekazuje go Radzie i Parlamentowi najpóźniej dnia 1 września (w myśl art. 314 ust. 2 TFUE, natomiast zgodnie z harmonogramem „praktycznym” – do końca kwietnia lub początku maja). Na późniejszym etapie Komisja może wprowadzić zmiany w projekcie budżetu, by uwzględnić ewentualne zmiany sytuacji, musi to jednak zrobić przed powołaniem komitetu pojednawczego.
2. Rada kwalifikowaną większością przyjmuje stanowisko w sprawie projektu budżetu i przekazuje je Parlamentowi najpóźniej dnia 1 października (w myśl art. 314 ust. 3 TFUE, ale zgodnie z harmonogramem „praktycznym” – do końca lipca). Rada musi szczegółowo poinformować Parlament o powodach, dla których przyjęła dane stanowisko.
3. Parlament ma 42 dni na zajęcie stanowiska. W tym czasie może zatwierdzić stanowisko Rady absolutną większością lub odmówić podjęcia decyzji – w takim przypadku budżet uważa się za ostatecznie przyjęty; Parlament może również przyjąć poprawki większością głosów posłów wchodzących w jego skład – wówczas zmieniony projekt zostaje odesłany do Rady i Komisji. Przewodniczący Parlamentu w porozumieniu z przewodniczącym Rady musi wtedy niezwłocznie zwołać komitet pojednawczy.
4. Od chwili zwołania komitet pojednawczy (w którego skład wchodzą przedstawiciele członków Rady oraz taka sama liczba przedstawicieli Parlamentu) ma 21 dni na uzgodnienie wspólnego tekstu. W tym celu musi podjąć decyzję kwalifikowaną większością głosów członków Rady lub ich przedstawicieli oraz większością głosów przedstawicieli Parlamentu. Komisja uczestniczy w pracach komitetu pojednawczego i podejmuje wszelkie inicjatywy niezbędne do zbliżenia stanowisk Parlamentu i Rady. Jeżeli komitet pojednawczy nie uzgodni wspólnego tekstu w terminie 21 dni, Komisja musi przedstawić nowy projekt budżetu. Natomiast jeżeli w przewidzianym terminie komitet pojednawczy opracuje wspólny tekst, Parlament i Rada mają na jego zatwierdzenie 14 dni od daty jego uzgodnienia. W przypadku pomyślnego zakończenia procedury przewodniczący Parlamentu ogłasza, że budżet został ostatecznie przyjęty. W razie nieosiągnięcia porozumienia do początku roku budżetowego wprowadza się system środków tymczasowych podzielonych na dwanaście miesięcznych transz, który obowiązuje do czasu osiągnięcia porozumienia. W takiej sytuacji w każdym miesiącu można wydać kwotę nieprzekraczającą jednej dwunastej środków przyznanych w danym rozdziale budżetu w poprzednim roku budżetowym. Kwota ta nie może jednak przekraczać jednej dwunastej środków przewidzianych w tym samym rozdziale w projekcie budżetu. Niemniej jednak na mocy art. 315 TFUE Rada, na wniosek Komisji, może zezwolić na dokonywanie wydatków przekraczających jedną dwunastą środków z danego rozdziału (zgodnie z art. 16 przepisów finansowych), chyba że Parlament zdecyduje w ciągu 30 dni o ograniczeniu wydatków, na które zezwoli Rada.
5. W przypadku nieuniknionych, wyjątkowych lub nieprzewidzianych okoliczności (zgodnie z art. 41 przepisów finansowych) Komisja może przedstawić wniosek dotyczący projektu budżetu korygującego zmieniającego przyjęty już budżet na rok bieżący. Do budżetu korygującego mają zastosowanie takie same zasady, jak do budżetu ogólnego.

Procedura została także przedstawiona w formie graficznej.