Ustalenia zespołu badającego prace podkomisji smoleńskiej

Ministerstwo Obrony Narodowej 24 października zaprezentowało raport zespołu badającego prace podkomisji smoleńskiej. Resort ocenił prace podkomisji jako nierzetelne. 

Zdaniem MON jej członkowie nie mieli kwalifikacji do badania wypadków lotniczych, a opinie ekspertów zostały przemilczane lub przeinaczone. Do prokuratury trafiło zawiadomienie w sprawie ewentualnej zdrady dyplomatycznej, której miał się dopuścić Antoni Macierewicz – przewodniczący podkomisji.

Burzliwa dyskusja w TVP. „Żadnego pisma nie wysłaliście”

O ustaleniach zespołu badającego prace podkomisji smoleńskiej dyskutowano na antenie TVP. Redaktor Kamila Biedrzycka zwróciła się z pytaniem do doradcy prezydenta Łukasza Rzepeckiego, dlaczego Antoni Macierewicz nie odniósł się do stawianych mu zarzutów. Rzepecki stwierdził, że o to powinna zapytać samego Macierewicza, ponieważ on sam nie ma oraz nie miał z nim żadnych związków.

Z kolei Tobiasz Bocheński, europoseł z ramienia PiS, stwierdził, że ten temat jest podnoszony wyłącznie w celu rozpalania emocji. Stwierdził też, że katastrofa smoleńska jest „ogromną raną szczególnie na prawicy”. W tym momencie zaprotestowali niezależny senator Krzysztof Kwiatkowski oraz Barbara Oliwiecka z Polski 2050, którzy zgodnie stwierdzili, że tej tragedii nie powinno się w ten sposób kategoryzować ani zawłaszczać. 

Do dyskusji włączyła się redaktor Biedrzycka, która w reakcji na krytyczne słowa Bocheńskiego na temat działań rządu Donald Tuska, a potem Ewy Kopacz, stwierdziła, że mimo obietnic PiS wraku samolotu nie udało sprowadzić się do Polski. Następnie Oliwiecka dodała, że rząd PiS nie wysłał żadnego pisma w celu odzyskania wraku tupolewa [czas nagrania: 49:28]. Nie jest to prawda.

Za rządów PiS wysłano przynajmniej 3 noty w sprawie zwrotu wraku TU-154M

W maju 2019 roku Ministerstwo Spraw Zagranicznych poinformowało, w odpowiedzi na pytanie posła Krzysztofa Brejzy, że do tej pory do Rosji wysłano 12 not w sprawie zwrotu wraku: 11 z nich przekazano za rządów PO-PSL, a 1 – za czasów PiS.

Niewykluczone, że wspomniana w tej informacji nota z 4 października to ta sama, którą wcześniej MSZ datował na 10 kwietnia. Mogło dojść do pomyłki w odczytaniu lub w zapisie daty (10.04.2018 zamieniono na 04.10.2018).

Nie tylko noty dyplomatyczne. Co robiono w sprawie odzyskania wraku?

W kwietniu 2019 roku, w odpowiedzi na interpelację Marcina Kierwińskiego, MSZ przekazało informacje, z których wynika, że w trakcie rządów PiS kwestie zwrotu wraku samolotu Tu-154M poruszono co najmniej podczas 20 spotkań na różnym szczeblu dyplomatycznym.

Natomiast za rządów PO-PSL kwestia zwrotu wraku pojawiła się w trakcie 11 spotkań dyplomatycznych.

Dodatkowo o zwrot wraku upomniała się podkomisja smoleńska. W piśmie wystosowanym do strony rosyjskiej w 2022 roku wezwano do:

Polska podnosiła sprawę odzyskania wraku również na szczeblu międzynarodowym

W roku 2018 polskie placówki dyplomatyczne podjęły wysiłki w celu zdobycia międzynarodowego poparcia w sprawie odzyskania wraku. Stanowisko Polski znalazło odzwierciedlenie w rezolucji 2246 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z października 2018 roku.

W rezolucji uznano, że przedłużające się przetrzymywanie wraku na terytorium Rosji jest nadużyciem prawa (pkt. 8). Władze w Moskwie wezwano do niezwłocznego przekazania wraku Warszawie, co do tej pory nie nastąpiło (pkt. 10.1).

Z kolei na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ w kwietniu 2023 roku Krzysztof Szczerski apelował (s. 21-22): 

Rosyjski ambasador prowadzący spotkanie Rady zbył temat, informując, że odpowiedź na wezwanie Polski zostanie udzielona przy innej okazji (s. 23).