Kontekst wypowiedzi

Pod koniec sierpnia w Olsztynie rozpoczął się Campus Polska, czyli ogólnopolski zjazd dla młodych Polaków, zorganizowany przez Rafała Trzaskowskiego i polityków Platformy Obywatelskiej. Podczas zjazdu odbywają się liczne spotkania dotyczące gospodarki, środowiska, demokracji i polityki. W jednym z paneli udział wziął Tomasz Grodzki, który rozmawiał ze Sławomirem Nitrasem na temat polskiej służby zdrowia. Przytoczył on dane na temat duńskiej służby zdrowia, która jego zdaniem funkcjonuje lepiej niż nasza – zaznaczył, że jest tam jedynie 16 szpitali, więc gdybyśmy przenieśli takie rozwiązania na polski grunt, to moglibyśmy sobie dobrze poradzić, utrzymując jedynie 130 szpitali.

Warto zaznaczyć, że informacja o małej ilości szpitali w Danii przewijała się już wcześniej w mediach, np. w artykule Dziennika Gazety Prawnej. Polska Agencja Prasowa poinformowała dzień po panelu Grodzkiego, że do słów marszałka odniósł się Adrian Zandberg, który zaznaczył, że bilans duńskich reform nie jest jednoznacznie pozytywny, ponieważ obecna polityka w tym państwie porusza temat rozwoju lokalnej ochrony zdrowia.

Reforma służby zdrowia w Danii

Liczba szpitali publicznych z oddziałami SOR została zredukowana z 40 do 21. Pewna ilość szpitali została zamknięta, a pozostałe zostały zrestrukturyzowane w inne ośrodki, tzw. centra medyczne.

Każda gmina ma prawo prowadzić swoje centra medyczne, które zajmują się dostarczaniem usług medycznych od różnych świadczeniodawców. Są one zróżnicowane pod względem struktury i funkcji, jednak ich głównym zadaniem jest zapewnianie podstawowej i rutynowej opieki zdrowotnej obywatelom. Mogą one skupić się na pacjentach z chronicznymi chorobami, które wymagają regularnych wizyt, a także oferować rehabilitację. W centrach tych nie muszą pracować lekarze. Przyjęte rozwiązanie pozwala gminom na prowadzenie lepszej polityki zdrowotnej w obszarze prewencji i promocji zdrowia.

Zwróciliśmy się do ambasady Danii z zapytaniem o funkcjonowanie służby zdrowia w tym państwie. W odpowiedzi skierowano nas do raportu „The Danish Super Hospital Programme”, z którego możemy dowiedzieć się o przyjętym przez to państwo projekcie bazowania duńskiej służby zdrowia na 16 „superszpitalach”. Ale nie wszystkie z nich są już wybudowane.

Według artykułu opublikowanego w 2018 roku w czasopiśmie naukowym „Health Policy” reforma odniosła duże sukcesy – produktywność szpitali zaczęła wzrastać o 2 proc. w skali każdego roku, a budżet służby zdrowia pozostał na stabilnym poziomie. Jednakże autorzy artykułu zwracają uwagę na pewne problemy duńskiej reformy, przede wszystkim na fakt, że mieszkańcy z bardziej odległych obszarów mogą czuć się „pozostawieni sami sobie”, a lekarze pracujący w nowych ośrodkach są pod większą presją.

Według statystyk opublikowanych przez „Healthcare Denmark” możemy zaobserwować efekty reformy z 2007 roku. Średnia długość pobytu w szpitalu spadła z 6 dni w 2000 roku do 2,7 dni w 2020 roku, w czasie gdy liczba łóżek spadła z 20 592 do 13 000. Liczba wizyt ambulatoryjnych wzrosła z 4 405 tys. do 10 700 tys., a liczba wypisów ze szpitala wzrosła o prawie 400 tys.

Ile jest szpitali w Danii?

Jak wspomnieliśmy powyżej, jednym z efektów reform z 2007 roku był spadek liczby centralnych szpitali z oddziałem SOR z 40 do 21 w 2016 roku, a w 2020 roku ich liczba miała wynieść już 20. Oprócz tego w Danii realizowany jest projekt budowy 16 dużych innowacyjnych szpitali mających zajmować się specjalistyczną opieką zdrowotną.

Oznacza to, że słowa Grodzkiego mogłyby być prawdą, ponieważ faktycznie dużych centralnych szpitali w Danii jest mało. Jednakże oprócz nich istnieje także sieć szpitali wspierających, a ponadto każda gmina ma prawo prowadzić na swoim terenie tzw. centra zdrowia. Na stronach każdego z 5 regionów Danii możemy znaleźć listę szpitali funkcjonujących na ich terenie. Dzięki temu możemy dowiedzieć się, że:

• w Regionie Stołecznym znajdziemy łącznie 11 jednostek szpitalnych, w tym szpital psychiatryczny oraz ratunkowy; oprócz tego władze regionu budują 6 nowych szpitali oraz przebudowują 7 istniejących;
• w regionie Sjaelland znajdziemy łącznie 9 jednostek szpitalnych, w tym jeden szpital psychiatryczny;
• w regionie Południowej Danii funkcjonuje łącznie 5 jednostek szpitalnych, w tym jeden szpital psychiatryczny;
• w Jutlandii Środkowej funkcjonuje łącznie 6 jednostek szpitalnych;
• w Jutlandii Północnej funkcjonują łącznie 3 jednostki szpitalne, w tym jeden psychiatryczny. Jednostki w tym regionie zapewniają leczenie w kilku różnych lokacjach, np. pod Aalborg University Hospital podlegają obiekty z 8 ośrodków;
• ponadto w Danii funkcjonuje niezależna sieć prywatnych szpitali i lekarzy świadczących swoje usługi, jednakże odpowiadają one jedynie za mniej niż 5 proc. łóżek szpitalnych w Danii.

Szpitale w Polsce

Według raportu „Polska w liczbach 2020” wydanego przez Główny Urząd Statystyczny w Polsce w 2018 roku funkcjonowało łącznie 949 szpitali, w których znajdowało się 47,3 łóżka na każde 10 tys. Polaków. Ponadto w tym roku działało w Polsce łącznie 21 881 przychodni, a także 4 820 praktyk lekarzy i dentystów. W bazie danych GUS możemy znaleźć informację, że w 2019 roku w Polsce było już mniej szpitali, a mianowicie 890. Dane za rok 2020 nie są jeszcze dostępne.

Dane na temat mieszkańców Polski znajdziemy w regularnie wydawanych przez GUS Rocznikach Statystycznych. Według raportu ze stanem na marzec 2021 roku było nas ok. 38,5 mln na podstawie spisów, natomiast na podstawie bilansów w Polsce pod koniec 2020 roku mieszkało 38 265 013 osób.

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) publikuje regularnie raport „Health at a Glance: Europe”, w którym analizuje sytuację służby zdrowia w państwach europejskich. Dzięki najnowszemu raportowi z 2020 roku możemy porównać ze sobą sytuację w Polsce i Danii pod względem liczby łóżek dla pacjentów. W roku 2000 w Polsce dysponowaliśmy ok. 6,68 łóżka na 1 000 obywateli, zaś według danych za rok 2018 liczba ta spadła do 6,54. Tymczasem w Danii w 2000 roku było 4,29 łóżka na każde 1 000 mieszkańców, zaś 18 lat później było to już tylko 2,43. Średnia dla państw Unii Europejskiej wynosiła w 2018 roku 4,96 łóżka.