Kontekst wypowiedzi

W wywiadzie udzielonym serwisowi wnp.pl Janusz Kowalski stwierdził, że w Europie nie ma państwa, które zbudowałoby elektrownię jądrową w dwanaście lat. Wypowiedź ta odnosiła się do planów wybudowania w Polsce pierwszej elektrowni napędzanej przez atom. Inwestycja ma się zakończyć w 2033 roku. Zdaniem posła taki stan rzeczy jest niemożliwy.

Atom w Polsce już w 2033 roku?

19 października 2020 roku została podpisana polsko-amerykańska umowa o współpracy w celu rozwoju polskiego programu energetyki jądrowej. Porozumienie wpisuje się w plany rządu, który 2 października ogłosił aktualizację Programu Polskiej Energetyki Jądrowej. W dokumencie zostały określone strategiczne cele i zadania, które mają być realizowane w latach 2020-2043. Do końca roku 2033 (I etap) przewidziano uruchomienie pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce. Jak mówił na początku br. minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka w wywiadzie udzielonym radiu RMF FM, największe szanse na budowę pierwszej elektrowni są w północnej części kraju:

Elektrownie jądrowe na świecie

Zgodnie z danymi World Nuclear Association w styczniu 2021 roku na świecie działały 442 reaktory. W budowie były 53 tego typu obiekty, najwięcej w:

• Chinach: 16,
• Indiach: 6,
• Korei Południowej: 4.

Planowanych jest kolejne 98 reaktorów, a dalsze 326 jest na etapie propozycji. Z państw, które planują lub rozważają budowę kolejnych reaktorów, najwięcej przypada na:

• Chiny – 39 oraz 168,
• Rosję – 21 oraz 23,
• Indie – 14 oraz 28.

Według danych Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IAE) w roku 2018 ze źródeł nuklearnych pochodziło ok. 10 proc. energii elektrycznej na świecie.

Energia atomowa w EU

Zgodnie ze statystykami Eurostatu w roku 2019 na 27 państw Unii Europejskiej w 13 działało łącznie 106 elektrowni jądrowych, które odpowiadały za 26,4 proc. energii we Wspólnocie (765 337 GWh, kilowatogodzin). Wspomniane 13 państw to: Belgia, Bułgaria, Czechy, Niemcy, Hiszpania, Francja, Węgry, Niderlandy, Rumunia, Słowenia, Słowacja, Finlandia oraz Szwecja.

Niekwestionowanym liderem zestawienia jest Francja (57 elektrowni), która wytworzyła z energii jądrowej 399 011 GWk (52,1 proc. energii nuklearnej UE). Na drugim miejscu znalazły się Niemcy (75071 GWh, czyli 9,8 proc.), dalej Szwecja (66 130 GWh, czyli 8,6 proc.) i Hiszpania (58 349 GWh, czyli 7,6 proc.). W sumie te cztery państwa wytworzył ponad 75 proc. energii elektrycznej pochodzącej z elektrowni jądrowych w UE.

Źródło: Eurostat

Czy można wybudować elektrownię w czasie krótszym niż 12 lat?

Do najnowszych reaktorów oddanych w Europie należą Cernavoda 2 w Rumunii, Temelin 1 i 2 w Czechach oraz Mochovce 2 na Słowacji. Czas powstawania każdego z tych obiektów był dłuższy niż 12 lat i wynosił 14-17 lat dla reaktorów w Czechach i na Słowacji oraz 24 lata w przypadku reaktora rumuńskiego (wliczając 10-letnią przerwę w budowie).

W przypadku przodującej w liczbie elektrowni jądrowych w UE Francji czas oddawania ostatnich czterech instalacji (Civaux 1 i 2 oraz Chooz B1 i B2) wynosił od 11 do 17 lat (od rozpoczęcia budowy do rozpoczęcia eksploatacji komercyjnej). Jednakże dla oddanego do eksploatacji w roku 1994 reaktora Goltech 2 okres ten zamknął się w 9 i pół roku. W tej samej lokalizacji reaktor (Golfech 1) został wybudowany w czasie niewiele dłuższym niż 9 lat. Nie są to jedyne przypadki.

Budowa działającego w Niemczech reaktora Neckarwestheim 2 rozpoczęła się 9 listopada 1982 roku, a do eksploatacji został on przekazany 15 kwietnia 1989 roku, czyli po niecałych 7 latach. W tej samej lokalizacji budowa pierwszego, nieczynnego już reaktora, o mocy mniejszej o połowę (Neckarwestheim 1) trwała jeszcze krócej – 4 lata i 11 miesięcy.

Najnowszym pracującym reaktorem w Wielkiej Brytanii jest Sizewell B, który został wybudowany i oddany do użytku pomiędzy lipcem 1988 a wrześniem 1995 roku, czyli w nieco ponad 7 lat. Dwa wyłączone w roku 2006 reaktory Sizewell A1 oraz Sizewell A2 wybudowano w latach 60. XX wieku w ciągu 5 lat.

W Szwecji budowa najnowszego, oddanego do eksploatacji 18 sierpnia 1985 roku reaktora Forsmark 3 rozpoczęła się 6 i pół roku wcześniej, 1 stycznia 1979 roku. Niewiele dłużej (ok. 7 lat) trwała budowa pierwszej jednostki w tej lokalizacji, Forsmark 1.

Przez 9 lat trwała budowa reaktora Trillo 1 w Hiszpanii. Prace nad obiektem rozpoczęły się 17 sierpnia 1979 roku, a zakończyły – 6 sierpnia 1988 roku.

W ostatnich latach do eksploatacji oddano również kilka reaktorów poza Europą. Wśród nich możemy wymienić:

• południowokoreański Shin Kori 4, którego budowa rozpoczęła się 19 sierpnia 2009 roku, do użytku oddano go 29 sierpnia 2019 roku,
• chiński Tianwan 5, którego budowa rozpoczęła się 27 grudnia 2015, jego eksploatacja rozpoczęła się 8 września 2020 roku,
• chiński Fuqing 5 wybudowany pomiędzy 7 maja 2015 a 30 stycznia 2021 roku.