Wypowiedź

31 stycznia gościem programu „Kawa na Ławę” w TVN24 była Urszula Pasławska. W dyskusji dotyczącej prawa aborcyjnego w Polsce posłanka PSL przytoczyła badania Światowej Organizacji Zdrowia oraz Instytutu Guttmachera, które mają dowodzić, że w krajach objętych restrykcyjnym prawem aborcyjnym lub jej całkowitym zakazem przeprowadza się więcej aborcji niż w państwach z zalegalizowaną aborcją.

Restrykcje aborcyjne na świecie

Na świecie występuje wiele kategorii przepisów aborcyjnych. Jeden z podziałów zaprezentowało międzynarodowe stowarzyszenie Center for Reproductive Rights. Na mapie poniżej widać zaprezentowany został podział na:

• państwa z całkowitym zakazem aborcji (26 państw),
• państwa, w których aborcja jest dozwolona jedynie w przypadku zagrożenia życia matki (39 państw),
• państwa, w których aborcja jest dozwolona przy przesłankach zdrowotnych i psychologicznych (56 państw),
• państwa, w których prawo do aborcji jest rozszerzone również o aspekty ekonomiczne i socjalne (14 państw),
• państwa, w których aborcja jest legalna bez wstępnych przesłanek – najczęściej do 12. tygodnia ciąży (67 państw).

Źródło: Center for Reproductive Rights

Interaktywna mapa przedstawiająca prawo aborcyjne we wszystkich państwach na świecie dostępna jest tutaj.

Według Center for Reproductive Rights 36 proc. kobiet w wieku rozrodczym żyje w państwach, w których aborcja jest w pełni legalna, a 5 proc. zamieszkuje państwa z całkowitym zakazem przerywania ciąży.

Badania WHO

Światowa Organizacja Zdrowia w 2020 roku opublikowała raport pt. „Preventing unsafe abortion”. Publikacja zawiera szereg faktów i danych statystycznych na temat aborcji na świecie, koncentrując się zwłaszcza na bezpieczeństwie kobiet, przyczynach i skutkach niebezpiecznych aborcji oraz zaleceniach.

Według raportu 61 proc. wszystkich nieplanowanych ciąż na świecie kończy się aborcją. W państwach Afryki, Azji oraz Ameryki Łacińskiej występuje najwięcej aborcji w przeliczeniu na tysiąc kobiet. Warto pamiętać, że są to państwa z najniższym poziomem edukacji seksualnej oraz najsłabszym dostępem do środków antykoncepcyjnych. Z tego powodu występuje w nich najwięcej nieplanowanych ciąż. Ponadto trzy czwarte aborcji przeprowadzanych w Afryce i Ameryce Łacińskiej odbywa się w niebezpiecznych dla zdrowia kobiet warunkach.

WHO zwraca uwagę na niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia kobiet związane z brakiem legalnej aborcji, która mogłaby być przeprowadzona przez wyspecjalizowanych lekarzy w higienicznych warunkach. Aby zapobiec niebezpiecznym aborcjom, organizacja proponuje:

• wprowadzenie edukacji seksualnej,
• upowszechnienie dostępu do środków antykoncepcyjnych,
• zapewnienie możliwości przeprowadzenia legalnej i bezpiecznej aborcji,
• zapewnienie opieki zdrowotnej dla kobiet z komplikacjami po aborcji.

Raport Guttmacher Institute

Również w 2020 roku swój raport dotyczący aborcji opublikował amerykański Guttmacher Institute. Jak wynika z danych zebranych przez organizację, największy odsetek przeprowadzanych aborcji, jak również nieplanowanych ciąż występuje w krajach o niskich i średnich dochodach (odpowiednio 38 proc. i 44 proc.). W krajach o wysokich dochodach odsetek ten jest dużo niższy (15 proc.), głównie ze względu na lepszy dostęp do środków antykoncepcji oraz edukacji seksualnej. Wszystkie wartości są średnimi rocznymi za lata 2015-2019. Wskaźniki aborcji i niezamierzonej ciąży to liczba tych zdarzeń w przeliczeniu na tysiąc kobiet w wieku 15-49 lat.

Źródło: Guttmacher Institute

Na kolejnym wykresie zaprezentowanym w raporcie znalazły się odsetki przeprowadzonych aborcji oraz nieplanowanych ciąż w państwach pogrupowanych według rozwiązań prawnych dotyczących kwestii aborcji. Z danych Guttmacher Institute wynika, że łącznie we wszystkich państwach, w których aborcja jest zalegalizowana, a przepisy zostały zliberalizowane, odsetek dokonywanych aborcji jest podobny do państw, w których aborcja jest dostępna w ograniczonym zakresie lub całkowicie nielegalna.

W państwach, w których aborcja jest całkowicie legalna, odsetek przerwanych ciąż wynosi 40 proc. Dokładnie taki sam odsetek występuje w krajach, w których aborcja jest całkowicie nielegalna. W państwach, w których aborcja dostępna jest w ograniczonym zakresie, do przerwania ciąży dochodzi w 36 proc. przypadków.

Autorzy zastrzegają jednak, że dane dotyczące państw ze zliberalizowanymi obostrzeniami aborcyjnymi mogą zniekształcać dane z Chin oraz Indii (głównie przez znaczną liczbę ludności w tych krajach i duży odsetek dokonywanych w nich aborcji), a sam odsetek dla pozostałych państw z legalną aborcją jest niższy.

Bezpośredni związek z liczbą aborcji mają m.in. podstawy ekonomiczne oraz (zwłaszcza) odsetek nieplanowanych ciąż. W przeważającej większości państw, które mają zaostrzone przepisy aborcyjne, warunki ekonomiczne są słabsze, a odsetek nieplanowanych ciąż – dużo wyższy (głównie przez brak edukacji seksualnej i dostępu do środków antykoncepcji). Wśród państw, w których w pełni zalegalizowano aborcję, dominują państwa rozwinięte, bogatsze, z wyższym poziomem świadomości seksualnej oraz dostępem do środków antykoncepcji. A zatem również i takie czynniki mają zatem duży wpływ na liczbę przeprowadzanych aborcji.

Źródło: Guttmacher Institute