Wypowiedź Marleny Maląg uznajemy za prawdziwą, ponieważ po wprowadzeniu programu „Rodzina 500 plus” odnotowano wzrost wskaźnika dzietności.

Początki programu 500+

Jedną z obietnic wyborczych Prawa i Sprawiedliwości w kampanii przed wyborami parlamentarnymi w 2015 roku było wprowadzenie dodatku miesięcznego w wysokości 500 zł na każde drugie, trzecie i kolejne dziecko w rodzinie. Po zwycięstwie w wyborach rządzący zaczęli realizować obietnicę: projekt ustawy wpłynął do Sejmu 1 lutego 2016 roku i jeszcze w tym samym miesiącu został uchwalony przez obie izby oraz podpisany przez prezydenta. Ustawa weszła w życie 1 kwietnia 2016 roku.

Autorzy programu „Rodzina 500 plus”, tłumacząc konieczność jego wprowadzenia, powoływali się na trzy kwestie: poprawę warunków finansowych rodzin z dziećmi, walkę ubóstwem wśród najmłodszych i rodzin wielodzietnych oraz wreszcie niski współczynnik dzietności.

Czym jest współczynnik dzietności?

Współczynnik dzietności (z ang. total fertility rate) określa przeciętną liczbę dzieci, które urodziłaby kobieta w ciągu całego okresu rozrodczego (15-49 lat), przy założeniu że w poszczególnych fazach tego okresu rodziłaby z intensywnością obserwowaną wśród kobiet w badanym roku. W demografii uznaje się, że jeżeli TFR waha się w przedziale 2,1-2,15, można mówić o tzw. prostej zastępowalności pokoleń. Oznacza to, że w takiej sytuacji każda kobieta w wieku rozrodczym rodzi średnio nieco więcej niż dwójkę dzieci. Stan taki jest pożądany, aby móc zapewnić w przyszłości optymalną wielkość siły roboczej, a co za tym idzie nie obciążać zbytnio systemu emerytalnego.

Współczynnik dzietności w Polsce

W roku 2015, przed wprowadzeniem programu „Rodzina 500 plus”, współczynnik dzietności wynosił 1,289. Rok później według wyliczeń GUS odnotowano wzrost do poziomu 1,357. By móc ocenić realne skutki programu, należy spojrzeć na lata 2017 i 2018. Wówczas TFR wyniósł odpowiednio 1,453 i 1,435. Widzimy więc, że w roku 2018 odnotowano lekki spadek, lecz wartość ta jest większa niż przed wejściem w życie programu.

Co wpływa na TFR?

Dane GUS wskazują, że w latach 2015-2017 liczba urodzeń zwiększała się z roku na rok:

• 2015 – 369,3,
• 2016 – 382,3,
• 2017 – 402,0.

W roku 2018 odnotowaliśmy jednak spadek do poziomu 388,2 tys. urodzeń, co odbiło się także na wskaźniku dzietności. Z kolei w latach 2015-2018 liczba kobiet w wieku rozrodczym zmniejszała się z roku na rok:

• 2015 – 9 187 319,
• 2016 – 9 128 622,
• 2017 – 9 065 613,
• 2018 – 9 000 299.

Prognoza na przyszłość

W roku 2014 GUS opublikował prognozę ludności na lata 2014-2050. Prognozowane wartości TFR w latach 2015-2018 były nieco niższe niż w rzeczywistości, lecz nadal wskazywały trendy wzrostowy.

Według ekspertów z dziedziny demografii wskaźnik dzietności w następnych latach ma systematycznie wzrastać. Zgodnie z szacunkowymi wyliczeniami ma on osiągnąć w roku 2030 poziom 1,679. Z kolei na rok 2050 TFR jest prognozowany na 1,852.