17 czerwca 2021 roku gośćmi w programie Tak jest w telewizji TVN 24 byli senatorowie Marcin Bosacki oraz Jan Maria Jackowski. Rozmowa dotyczyła kandydatury Lidii Staroń na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich w związku z nadchodzącym głosowaniem w Senacie po tym, jak kandydatka PiS uzyskała wymaganą większość głosów w Sejmie. Najpierw Marcin Bosacki podważył kompetencje Lidii Staroń, wskazując na brak wystarczającej wiedzy prawniczej. Z kolei Jan Maria Jackowski wymienił atuty kandydatki, jednocześnie przyznając rację przedmówcy i zwracając uwagę, że wszyscy RPO po 1989 roku posiadali wykształcenie prawnicze.

Ostatecznie Lidia Staroń nie uzyskała poparcia Senatu, który 18 czerwca odrzucił jej kandydaturę.

Kto może zostać rzecznikiem?

Zgodnie z Konstytucją RPO nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z godnością jego urzędu. Pozostałe wymagania zostały określone na poziomie ustawy, która stanowi, że

Ustawa nie mówi o bezwzględnym obowiązku posiadania wykształcenia prawniczego, mówi jedynie ogólnikowo o wyróżniającej wiedzy w zakresie prawa, co zresztą zauważył Marcin Bosacki.

Jakie wykształcenie mieli poprzednicy RPO?

Na stronie Rzecznika Praw Obywatelskich można przeczytać notki biograficzne dotyczące wszystkich osób sprawujących ten urząd. Każdy z byłych RPO posiadał stopień co najmniej doktora nauk prawnych.

Ewa Łętowska ukończyła Uniwersytet Warszawski na Wydziale Prawa. W latach 1963–1965 odbyła aplikację sądową. W 1968 roku uzyskała stopień naukowy doktora nauk prawnych, a 7 lat później doktora habilitowanego z zakresu prawa cywilnego. Od 1986 roku jest profesorem zwyczajnym.

Tadeusz Zieliński – absolwent Wydziału Prawa na Uniwersytecie Warszawskim. W roku 1950 uzyskał stopień naukowy doktora, w 1968 roku – doktora habilitowanego, w 1977 roku – profesora nadzwyczajnego, a w roku 1989 – profesora zwyczajnego.

Adam Zieliński – także ukończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W 1968 roku uzyskał stopień naukowy doktora nauk prawnych, w 1975 roku – doktora habilitowanego, a w 1989 roku – profesora zwyczajnego.

Andrzej Zoll – absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na kierunku prawo. Stopień naukowy doktora nauk prawnych uzyskał w 1968 roku, doktora habilitowanego w 1973 roku, w 1988 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w roku 1991 – profesora zwyczajnego.

Janusz Kochanowski ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego w 1963 roku, a stopień doktora nauk prawnych uzyskał w roku 1980.

Irena Lipowicz – absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. W 1981 roku uzyskała tytuł doktora prawa, a 11 lat później – tytuł doktora habilitowanego.

Adam Bodnar – absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył również studia LL.M. z zakresu prawa konstytucyjnego porównawczego w Central European University w Budapeszcie. W 2006 roku Uniwersytecie Warszawskim uzyskał stopień naukowy doktora nauk prawnych z zakresu prawa konstytucyjnego, a w roku 2019 otrzymał stopień doktora habilitowanego.

Kim jest Lidia Staroń?

Na stronie Senatu można zapoznać się z biogramem Lidii Staroń. Dowiadujemy się, że ukończyła studia na Wydziale Budownictwa Lądowego Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie, a z wykształcenia jest inżynierem budownictwa. Jest działaczką społeczną, która interesuje się szczególnie tematami dot. funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowych. W przeszłości założyła i stała na czele Stowarzyszenia Obrony Spółdzielców, a także podejmowała w tym zakresie inicjatywy ustawodawcze. Organizowała również akcje społeczne, takie jak: „Cała Polska rozmawia z dziećmi”, „Przestań pić, zacznij żyć”, „Mamo, zbadaj się” i „Prawny GPS” (program nauki prawa w szkołach ponadgimnazjalnych).

Obecnie zasiada w Radzie ds. Pokrzywdzonych Przestępstwem przy Ministrze Sprawiedliwości, jest ekspertem zespołu ds. zmian ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Po raz drugi jest senatorem, a wcześniej trzykrotnie zasiadała w sejmowych ławach (była wówczas członkinią Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka).