Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
6 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
6 min czytania
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Czy została zmieniona kolejność szczepień na COVID-19?
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Czy została zmieniona kolejność szczepień na COVID-19?
Szczepienia, które być może ruszą 25 stycznia, nie obejmą już całej grupy seniorów, tak jak to było planowane, tylko już powyżej 70. roku życia.
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
- Pierwszy etap szczepień co do zasady obejmie seniorów powyżej 60. roku życia. Jednak w pierwszej kolejności szczepionki otrzymają najstarsi przedstawiciele tej grupy.
- Pierwszeństwo będą mieć również osoby starsze będące w trakcie leczenia wymagającego bieżącego kontaktu z placówkami ochrony zdrowia, a także pacjenci z chorobami współistniejącymi, którzy są szczególnie narażeni na ciężki przebieg COVID-19.
- Zapis mówiący o tym, komu jako pierwszemu będzie się należała szczepionka w ramach etapu pierwszego szczepień, znajdował się w treści Narodowego Programu Szczepień od samego jego początku, również na etapie projektu opublikowanego przez rząd 8 grudnia.
Narodowy Program Szczepień
8 grudnia 2020 roku rząd ogłosił projekt Narodowego Programu Szczepień na COVID-19. Jego ostateczna wersja została przyjęta uchwałą Rady Ministrów tydzień później. Składający się z ponad 30 stron dokument zawiera informacje na temat: skuteczności i bezpieczeństwa szczepionek, procesu zakupów i finansowania, dystrybucji i logistyki, zaleceń medycznych i organizacji punktów szczepień, kolejności szczepień, komunikacji i edukacji publicznej, monitorowania przebiegu programu oraz podmiotów zaangażowanych w program.
Z punktu widzenia oceny wypowiedzi Wojciecha Koniecznego kluczowy jest punkt poświęcony kolejności szczepień. Rządzący wyróżnili w tym zakresie cztery fazy:
- etap 0 – pracownicy sektora ochrony zdrowia wraz z ze studentami studiów medycznych i kadrą nauczycielską,
- etap I – pensjonariusze DPS oraz ZOL, seniorzy powyżej 60. roku życia, służby mundurowe i nauczyciele,
- etap II – osoby poniżej 60. roku życia z chorobami przewlekłymi bądź w trakcie diagnostyki, która wymaga wielokrotnego kontaktu z placówkami ochrony zdrowia oraz osoby bezpośrednio zapewniające funkcjonowanie podstawowej działalności państwa i narażone na zakażenie ze względu na częste kontakty społeczne,
- etap III – przedsiębiorcy i pracownicy sektorów zamkniętych, a także pozostała część populacji powyżej 18. roku życia.
W ramach etapu pierwszego przyjęto również pewną hierarchię, która ma determinować kolejność szczepień w grupie seniorów. Jak czytamy:
„Wśród osób powyżej 60. roku życia obserwuje się znaczny wzrost odsetka zgonów, co stanowi przesłankę do tego, by chronić tę grupę społeczną w sposób szczególny. Osoby powyżej 60. roku życia będą szczepione począwszy od osób najstarszych, z pierwszeństwem dla tych, którzy są aktywni zawodowo, są w trakcie diagnostyki i leczenia wymagającego wielokrotnego lub ciągłego kontaktu z placówkami ochrony zdrowia oraz z chorobami współistniejącymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19”.
Szczepienia w etapie pierwszym rozpoczną się zatem od osób powyżej 60. roku życia. Zastrzeżono jednak, że także w tej podgrupie będzie obowiązywać pewna kolejność: pierwszeństwo otrzymania szczepienia przysługuje osobie mającej np. 90 lat, a nie osobie mającej lat 65. Łatwiejszy dostęp do szczepionki posiadać będą również seniorzy zmagający się z chorobami, które wymagają nieustannych kontaktów z placówkami służby zdrowia.
Dyskusja na Komisji Zdrowia
5 stycznia br. Pełnomocnik Rządu do spraw Narodowego Programu Szczepień Michał Dworczyk oraz minister zdrowia Adam Niedzielski wzięli udział w sejmowej Komisji Zdrowia w celu wyjaśnienia dalszych kroków ws. szczepień na COVID-19.
Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów odniósł się w jednej ze swoich wypowiedzi do kolejności szczepień w ramach grupy pierwszej:
„Po tym, jak 15 stycznia ruszy system zapisów, od 25 stycznia rozpocząć szczepienia grupy pierwszej, ale ze względu na szczupłość szczepionek musimy przyjąć pewne ograniczenia w ramach tej grupy pierwszej.
(…)
Propozycja, mówiąc najkrócej, sprowadza się do tego, że w pierwszym rzędzie będą szczepieni seniorzy 70+ to jest grupa nieco ponad 4 mln osób. I spośród tych osób będziemy mieli szczepionki na ok. 50 proc. prawda, czyli 2,2 mln osób”.
W podobnym tonie wypowiedział się Adam Niedzielski w trakcie obrad senackiej Komisji Zdrowia (wypowiedź z 11 stycznia, a więc wygłoszona już po słowach Wojciecha Koniecznego). Minister stwierdził, że:
„Na pewno zaczniemy od grupy 80+. A następną podgrupą, jeśli można tak powiedzieć, w grupie pierwszej będzie kolejna grupa osób powyżej 70. roku życia. I tak będziemy stopniowo schodzili”.
Szef resortu zdrowia tłumaczył tę decyzję faktem, że prawdopodobieństwo zgonu z powodu COVID-19 wzrasta wraz z wiekiem. Powołując się na zdanie ekspertów, poinformował, że w grupie osób powyżej 80. roku życia śmiertelność z powodu zakażenia koronawirusem wynosi 20-25 proc.
Problematyczny stan prawny
Adam Niedzielski na komisji senackiej odniósł się również do kwestii umocowania prawnego kolejności szczepień na COVID-19. Oznajmił, że hierarchia szczepień będzie regulowana przez rozporządzanie „epidemiczne”.
Jak dotychczas (13 stycznia) żaden tego typu akt nie został opublikowany. Problem naświetlił portal Prawo.pl, który powołał się na analizę Zakładu Bioetyki i Prawa Medycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorzy zaznaczają, że uchwała Rady Ministrów regulująca kwestię szczepień na COVID-19 nie należy do źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Zgodnie art. 93 ust. 1 Konstytucji RP: „Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty”.
Należy jednak zaznaczyć, że sam proces szczepień ma podstawę prawną w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, a także w rozporządzeniu ministra zdrowia z dnia 27 lutego 2020 roku w sprawie zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2, które zostało 10 grudnia zmienione kolejnym rozporządzeniem szefa resortu zdrowia.
Podsumowanie
Zgodnie z Narodowym Programem Szczepień w pierwszej kolejności miały zostać rozpoczęte szczepienia w grupie osób od 60. roku życia (począwszy od jej najstarszych przedstawicieli). Wojciech Konieczny pomija jednak fakt, że Narodowy Program Szczepień przewidywał od samego początku, że pierwszeństwo w ramach etapu pierwszego będą miały osoby najstarsze. W związku z tym wypowiedź uznajemy za manipulację.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
