Sachajko: Rosja winna załamaniu cen pszenicy

Rząd wprowadził przepisy zakazujące przywozu na teren Polski produktów rolnych z Ukrainy. Jak podkreślił minister rolnictwa Robert Telus, zakaz został wydany z zamiarem zadbania o interesy gospodarcze polskich rolników oraz bezpieczeństwo żywnościowe kraju.

Wprowadzenie embarga wywołało liczne komentarze, zarówno co do jego potrzeby, jak i legalności. W przekonaniu Jarosława Sachajki dyskusja ta jest wtórna wobec działań Rosji, które są pomijane w debacie publicznej.

Poseł zaznaczył, że spadek cen pszenicy jest uwarunkowany działaniami Rosji – największego importera tego zboża. W tym roku Rosja miała jeszcze zwiększyć eksport, co w obliczu sytuacji, w której światowa podaż przewyższa popyt, doprowadziło do spadku cen pszenicy na giełdzie międzynardowej MATIF, a także w Polsce.

Rosja króluje na rynku pszenicy

Dane Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) potwierdzają, że Rosja jest największym eksporterem pszenicy. Najnowsze statystyki FAO za rok 2021 wskazują, że rosyjski eksport pszenicy osiągnął wartość 7,3 mld dolarów, co pozwoliło nieznacznie wyprzedzić USA (7,28 mld dolarów).

Rosja była również największym eksportem w poprzednich latach, a jej przewaga nad pozostałymi państwami była znaczącą. Przykładowo: w 2020 roku Rosja sprzedała za granicę 37 mln t pszenicy, czyli o 11 mln t więcej od Stanów Zjednoczonych, będących na drugim miejscu.

Rosja mimo wojny nadal przewodzi stawce

Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych szacuje, że Rosja będzie największym eksporterem pszenicy w sezonie 2022/2023. Jej eksport może wynieść 39 mln t. Pod koniec 2022 roku agencja Reuters donosiła, że pod tym względem koniec roku był dla Rosji niemal rekordowy.

Eksperci zwracają uwagę, że zwiększony wolumen eksportu może wynikać ze zwiększonej produkcji na skutek rosnącego zapotrzebowania na zboże. Rosja ma również korzystać gospodarczo na ograniczeniu eksportu ukraińskiego zboża przez Morze Czarne.

Zmienne ceny pszenicy

Ukraina, podobnie jak Rosja, należy do jednych z największych eksporterów pszenicy na świecie. Z tego powodu blokada ukraińskiego eksportu płodów rolnych przez cztery miesiące odbiła się negatywnie na światowych cenach zboża. Cena pszenicy skoczyła do góry o ⅓ między lutym a majem 2022 roku.

Ukraińskie zboże udało się uwolnić po zawarciu tzw. porozumienia zbożowego między Ukraina i Rosją. Równolegle Rosja zaczęła zwiększać eksport własnego zboża. W konsekwencji tych dwóch zdarzeń ceny pszenicy spadły. W marcu br. jej cena osiągnęła najniższy poziom od 2021 roku.

Ośrodek Studiów Wschodnich wskazuje, że wśród przyczyn wzrostu eksportu pszenicy leży m.in. to, że Rosja korzysta w dużej mierze ze zgromadzonych w przeszłości zapasów. Już w 2022 roku rosyjscy producenci korzystali z wcześniej sprowadzonego materiału siewnego. Ponadto od trzech lat Kreml stosuje tymczasowe kwoty na eksport zbóż oraz cła eksportowe ograniczające wielkości dostaw za granicę, co ma przeciwdziałać nadmiernemu wzrostowi cen na rynku wewnętrznym.