Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Elektrownia atomowa w Choczewie. Czy chcą jej mieszkańcy?
Elektrownia atomowa w Choczewie. Czy chcą jej mieszkańcy?
Na tych terenach, gdzie ma być energetyka jądrowa, to poparcie jest najwyższe w całym kraju, to jest powyżej 80 proc.
- Według najnowszych dostępnych wyników badań (2019) 71 proc. mieszkańców gmin lokalizacyjnych uważało, że w Polsce powinna powstać elektrownia atomowa. 67 proc. popierało budowę elektrowni w ich sąsiedztwie.
- W październiku 2021 roku, według informacji spółki Polskie Elektrownie Jądrowe sp. z o.o., przeprowadzono kolejne badania w tych gminach. Poparcie dla budowy elektrowni w bezpośrednim sąsiedztwie wyrażało wtedy 63 proc. ich mieszkańców. Pełny raport z tych badań nie jest jednak dostępny.
- Ministerstwo Klimatu i Środowiska w odpowiedzi na prośbę o udostępnienie raportu poleciło nam kontakt z firmą Polskie Elektrownie Jądrowe sp. z o.o.
- Spółka stwierdziła, że wciąż oczekuje na najnowsze wyniki badań lokalnych, a w kwestii komentarza do słów minister Moskwy odesłała nas do Ministerstwa.
- Nie dysponujemy aktualnymi wynikami badań poparcia dla budowy elektrowni jądrowych w gminach, w których mają być one wybudowane. Dlatego wypowiedź minister Moskwy oceniamy jako nieweryfikowalną.
Gdzie powstaną elektrownie atomowe?
Pątnów w województwie łódzkim i Choczewo w województwie pomorskim – w tych dwóch miejscowościach mają powstać pierwsze w Polsce elektrownie jądrowe. Ostateczne decyzje w tej sprawie podjęto na przełomie października i listopada br. Elektrownię w Pątnowie wybudujemy we współpracy z Koreą, a w Choczewie – ze Stanami Zjednoczonymi.
Mimo że wójt Choczewa deklaruje, że elektrowni atomowej się nie boi, to w samej gminie wciąż można zobaczyć wyraźne oznaki niezadowolenia. Dziennikarz RMF FM Piotr Salak zapytał minister klimatu i środowiska Annę Moskwę o problem braku poparcia dla atomu w gminach lokalizacyjnych. Według minister Moskwy poparcie w tych gminach jest najwyższe w całym kraju i sięga 80 proc.
Poparcie dla atomu przekroczyło 80 proc.
Już w listopadzie 2021 roku, według danych Ministerstwa Klimatu i Środowiska, budowę elektrowni atomowej w Polsce popierało 74 proc. badanych. W porównaniu do badań z poprzedniego roku poparcie to wzrosło o blisko 12 pkt proc.
Nowsze badania opinii publicznej opublikowano już po analizowanej wypowiedzi minister Moskwy. Na początku listopada br., według sondażowni United Surveys oraz IBRiS, poparcie dla atomu w skali kraju przekroczyło 80 proc.
W 2021 roku lokalne poparcie wynosiło 63 proc.
Rolę inwestora elektrowni atomowych w Polsce pełni spółka Polskie Elektrownie Jądrowe (spółka PEJ). Jej zadaniem jest również budowanie poparcia dla tych inwestycji.
W kwietniu i maju 2022 roku przedstawiciele spółki przeprowadzili spotkania informacyjne z mieszkańcami pomorskich gmin Choczewo, Gniewino i Krokowa, które wskazywano jako możliwe lokalizacje elektrowni. Z odpowiedzi firmy na najczęściej zadawane przez obywateli pytania wynika, że spółka PEJ co roku zleca badania opinii mieszkańców tych gmin. W ostatnich latach przeprowadzała je firma PBS Sp. z o.o. (s. 13).
Jak wyjaśnia spółka PEJ, w roku 2020 sondażu nie przeprowadzono ze względu na pandemię SARS-CoV-2. Udało się to dopiero w październiku 2021 roku (s. 13). W swoich odpowiedziach firma deklarowała, że zna wyniki tych badań:
„Z badania przeprowadzonego przez PBS Sp. z o.o. na zlecenie spółki PEJ w październiku 2021 roku wynika, że poparcie mieszkańców trzech gmin lokalizacyjnych dla budowy elektrowni jądrowej w ich bezpośrednim sąsiedztwie utrzymuje się na wysokim poziomie – 63%”.
Najnowsze opublikowane badania pochodzą z 2019 roku
Zarówno na stronie agencji badawczej PBS, jak i na stronie spółki PEJ nie opublikowano raportu z badań przeprowadzonych w 2021 roku. Najnowszy opublikowany raport pochodzi sprzed pandemii, z roku 2019.
W 2019 roku 71 proc. mieszkańców gmin Choczewo, Gniewino i Krokowa popierało budowę elektrowni jądrowej w Polsce (s. 5). Najwyższym poparciem dla atomu wyróżniali się mieszkańcy Gminy Gniewino (91 proc.). W gminie Choczewo oraz Korkowa poparcie dla inwestycji było niższe (odpowiednio 68 proc. i 60 proc.).
Za budową elektrowni w pobliżu miejsca zamieszkania opowiedziało się 67 proc. mieszkańców tych gmin: 87 proc. mieszkańców Gniewina, 64 proc. – Choczewa i 55 proc. – Krokowej.
Gdzie jest raport z ostatnich badań?
Badania z 2019 roku nie wskazywały na poparcie przekraczające 80 proc., o którym mówi minister Moskwa. Podobnie jak też informacja o wyniku badań z października 2021 roku. Jednocześnie źródła te nie pozwalają na określenie aktualnego poziomu poparcia w Choczewie i Pątnowie, gdzie mają powstać elektrownie.
O udostępnienie najnowszych wyników badań poprosiliśmy Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Polskie Elektrownie Jądrowe. Ministerstwo odpowiedziało, że nie przeprowadza badań opinii bezpośrednio w gminach lokalizacyjnych, i skierowało nas do spółki PEJ.
Z kolei spółka PEJ potwierdziła, że ostatni opublikowany raport z badań pochodzi z 2019 roku, a w 2020 roku badania nie zostały przeprowadzone. Spółka jednak nie udostępniła raportu z badań z 2021 roku. W odpowiedzi poinformowała nas jedynie, że „oczekuje na najnowsze wyniki badań lokalnych, uwzględniające dynamikę zmian poglądów opinii publicznej m.in. ze względu na obecną sytuacją geopolityczną i występujący kryzys energetyczny”. W sprawie samych słów minister Moskwy spółka nie udzieliła komentarza i skierowała nas do Ministerstwa.
Ze względu na brak dostępu do najnowszych wyników badań opinii publicznej w gminach lokalizacyjnych nie jesteśmy w stanie zweryfikować słów minister Moskwy. Dlatego jej wypowiedź oceniamy jako nieweryfikowalną.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter