Rząd reaguje na wzrost ceny węgla

W związku z rosnącymi cenami węgla kamiennego rząd zadecydował o wsparciu gospodarstw domowych w postaci dodatku węglowego. Inicjatywa przewiduje przyznanie 3 tys. zł tym gospodarstwom domowym, które ogrzewają posiadłość wspomnianym surowcem.

Warunkiem koniecznym do przyznania dodatku węglowego jest uzyskanie wpisu lub zgłoszenie źródła ogrzewania do centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB). Inicjatywa nie przewiduje kryterium dochodowego.

Sejm przegłosował ustawę o dodatku węglowym

Ustawa o dodatku węglowym została przyjęta przez Sejm 5 sierpnia. Izba niższa polskiego parlamentu odrzuciła poprawkę Senatu dotyczącą rozszerzenia dodatku na inne źródła energii.

Zdaniem opozycji przyznanie wsparcie dla gospodarstw domowych ogrzewających się węglem dyskryminuje pozostałych obywateli (np. używających paliw ekologicznych). Wątpliwości w tej materii wyraził także Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO), który zwrócił się z prośbą do resortu klimatu i środowiska o zabranie głosu w sprawie.

Co czwarte gospodarstwo ogrzewa się węglem

Dodatek węglowy może trafić nawet do ponad ¼ gospodarstw domowych w Polsce. Szacuje się, że na świadczenie zostanie przeznaczone 11,5 mld zł.

Z szacunkowych danych Ministerstwa Klimatu i Środowiska wynika bowiem, że węgiel kamienny stanowi podstawowe źródło ogrzewania dla 3,8 mln z 15 mln gospodarstw domowych w Polsce (statystyki za 2020 rok, pobrane z portalu Otwarte Dane 9 sierpnia 2022 roku).

Co więcej, w jakimkolwiek celu grzewczym z węgla korzysta 4,3 mln gospodarstw domowych.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2018 roku 36,7 proc. gospodarstw domowych używało węgla kamiennego. GUS oszacował liczbę gospodarstw domowych w Polsce w tym czasie na 14,4 mln. Oznacza to, że z węgla korzystało około 5,5 mln gospodarstw.

Zainteresowanie węglem spada

Pomiędzy 2012 a 2018 rokiem odsetek gospodarstw domowych wykorzystujących węgiel kamienny spadał.

Źródło: GUS

Najnowsze szacunki Ministerstwa Klimatu i Środowiska potwierdzają tę tendencję. Zmniejsza się również udział węgla w strukturze zużycia energii i w gospodarstwach domowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. W 2018 roku wynosił on 32,3 proc., w 2019 roku zmniejszył się do 28,6 proc., a w 2020 roku – do 25,5 proc.

Polska ewenementem na skalę UE

Biorąc pod uwagę źródła ogrzewania gospodarstw domowych w Unii Europejskiej, Polacy w największym stopniu korzystają z węgla kamiennego i innych paliw stałych. Średnio w państwach UE węgiel stanowił zaledwie 2,8 proc. w końcowym zużyciu energii w gospodarstwach domowych.

Wynik ten zawyżają jednak cztery państwa: Polska (24,6 proc.), Irlandia (11,6 proc.), Czechy (8,9 proc.) i Bułgaria (4,2). Ponadto próg 2 proc. został przekroczony na Litwie (2,4 proc.). W pozostałych 22 państwach węgiel odpowiada za mniej niż 1 proc. zużycia energii w gospodarstwach domowych.

W 2020 roku 40,3 proc. zużytego w Polsce węgla i innych paliw stałych służyło do ogrzewania mieszkań. To ponownie najwyższy wynik w UE. Na drugim miejscu znalazła się Irlandia (17,2 proc.), a na trzecim Czechy (14,2 proc.).

Głównym źródłem energii w UE dla gospodarstw domowych jest gaz ziemny (31 proc.). W Polsce korzysta z niego 18 proc. gospodarstw domowych.