Wypowiedź Waldemara Kraski oceniamy jako prawdę, ponieważ w sezonie 2019/2020 na grypę zaszczepiło się 4,12 proc. Polaków, a w poprzednim sezonie odsetek ten również był bliski czterem procentom, wspomnianym przez wiceministra.

Wypowiedź

W programie „Rozmowa w samo południe w RMF FM” 27 lipca pojawił się wiceminister zdrowia Waldemar Kraska, który podczas dyskusji związanej z obecną sytuacją pandemii COVID-19 wypowiedział się na temat tego, jak często Polacy szczepią się na grypę sezonową, podkreślając bardzo niski poziom tej zaszczepialności.

Szczepienia przeciwko grypie

Zgodnie z informacjami Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego szczepionka na grypę nie jest obowiązkowa oraz nie jest finansowana z budżetu Ministra Zdrowia. Szczepienie na grypę jest jednak rekomendowane ze względów klinicznych, indywidualnych i epidemiologicznych. Według Państwowego Zakładu Higieny szczepienia na grypę zaleca się między innymi:

• przewlekle chorym dzieciom (powyżej 6. miesiąca życia) i dorosłym, szczególnie chorującym na niewydolność układu oddechowego, astmę oskrzelową, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, niewydolność układu krążenia, chorobę wieńcową (zwłaszcza po przebytym zawale serca), niewydolność nerek, nawracający zespół nerczycowy, choroby wątroby, choroby metaboliczne, w tym cukrzycę, choroby neurologiczne i neurorozwojowe,
• osobom w stanach obniżonej odporności (w tym pacjentom po przeszczepie narządów lub tkanek),
• dzieciom z grup ryzyka od 6. miesiąca do 18. roku życia,
• kobietom w ciąży lub planującym ciążę,
• wszystkim osobom od 6. miesiąca życia, w szczególności zdrowym dzieciom w wieku od 6. miesiąca życia do 18. roku życia (ze szczególnym uwzględnieniem dzieci w wieku od 6. do 60. miesiąca życia),
• osobom w wieku powyżej 55 lat,
• osobom mającym bliski kontakt zawodowy lub rodzinny z dziećmi w wieku poniżej 6. miesiąca życia,
• pensjonariuszom domów spokojnej starości, domów pomocy społecznej oraz innych placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku.

Warto jednak zaznaczyć, że wirusy grypy cechują się wysokim stopniem zmienności, więc co sezon modyfikowany musi być także skład szczepionki, aby móc ochronić ludzi przed szczepami wirusa grypy krążącymi w danym momencie. Z tego powodu, wedle rekomendacji PZH, szczepienie musi być powtarzane w każdym sezonie epidemicznym, zaś optymalny czas na przyjęcie szczepienia to okres przed wystąpieniem szczytu zachorowań. Wynika to z tego, że potrzebny jest nam czas na wykształcenie się odporności, co zajmuje około 2-3 tygodni.

Na poniższym wykresie widzimy wizualizację tych rekomendacji, z zaznaczeniem, że szczyt zakażeń w ciągu 3 ostatnich lat zwykle występował pomiędzy styczniem a marcem, co oznacza, że odpowiedni moment na przyjęcie szczepionki przypada między wrześniem a grudniem.

Źródło: NIZP-PZH

Jaki procent Polaków szczepi się przeciwko grypie?

Informacje na temat szczepień na grypę w społeczeństwie są udostępniane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Poniżej przedstawiamy, jaki odsetek Polaków zaszczepił się w poszczególnych sezonach:

• 2019/2020 – 4,12 proc.,
• 2018/2019 – 3,9 proc.,
• 2017/2018 – 3,64 proc.,
• 2016/2017 – 3,25 proc.

W ostatnich latach odsetek osób szczepiących się na grypę oscylował wokół 3-4 proc. Dla porównania w sezonie 2001/2002, kiedy odnotowano najwyższy stan zaszczepienia, wynosił on 10,57 proc.

Instytut dostrzega niski trend w przyjmowaniu szczepionki:

Zainteresowanie Polaków szczepieniami przeciw grypie od wielu lat jest niestety niewielkie. Pod względem stanu zaszczepienia przeciw grypie jesteśmy na jednym z ostatnich miejsc w Europie.

Szczepienia wśród seniorów

Do zaszczepienia się na grypę szczególnie zachęcane są osoby starsze, chociażby poprzez państwową pomoc w opłaceniu szczepionki dla osób powyżej 65. roku życia. Od sezonu 2018/2019 dla seniorów z tej grupy wiekowej szczepienie zaczęło być dostępne wraz z 50-procentową odpłatnością z budżetu państwa.

Poniżej przedstawiamy dane Eurostatu dotyczące odsetka zaszczepionych na grypę osób powyżej 65. roku życia wedle stanu na rok 2017.

Źródło: Eurostat

Średnia unijna wyniosła w 2017 roku 44,3 proc., a najwięcej zaszczepionych osób powyżej 65. roku życia było w Wielkiej Brytanii. Powyższa statystyka nie zawiera danych dla Austrii, Belgii, Bułgarii, Cypru, Grecji i Polski. Dane dla Danii są za rok 2016, natomiast dane o Niemczech dotyczą szczepień osób powyżej 60. roku życia, a nie 65.

Informacji na temat odsetka seniorów zaszczepionych w Polsce dostarczają badania „The public health value of vaccination for seniors in Europe” opublikowane w 2018 roku. Zgodnie z nimi w 2018 roku w Polsce szczepienie na grypę przyjęło 15 proc. osób powyżej 65. roku życia. Wyniki badania zostały zwizualizowane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny. Poniżej przedstawiamy materiał podsumowujący te dane:

Źródło: NIZP-PZH

Podsumowanie

W sezonie 2019/2020 na grypę zaszczepiło się 4,12 proc. Polaków, a w poprzednim sezonie odsetek ten również był bliski czterem procentom, dlatego wypowiedź uznajemy za prawdziwą.