[Aktualizacja 08.03.2024] 9 czerwca 2021 roku oceniliśmy wypowiedź Michała Kołodziejczaka jako fałsz. W trakcie pracy nad inną analizą, dotyczącą podobnej tematyki, zauważyliśmy, że popełniliśmy błąd. Dane podane przez nas w 2021 roku nie zgadzają się danymi o sprzedaży pestycydów obecnie dostępnymi w bazie Eurostatu. Ponadto odkryliśmy dane FAO, które, w odróżnieniu od danych Eurostatu, ściśle dotyczą zużycia pestycydów. Dlatego zaktualizowaliśmy artykuł i zmieniliśmy ocenę tej wypowiedzi.

Aktualizacja 08.03.2024

O zużyciu pestycydów na świecie informuje Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) – wyspecjalizowana agencja ONZ. W systemie FAOSTAT sprawdziliśmy dane dotyczące Polski, Niemiec i Holandii.

Dodatkowo na podstawie danych Eurostatu, dotyczących powierzchni użytków rolnych [archiwizacja danych 6 marca 2024 roku] oraz sprzedaży pestycydów [archiwizacja danych 6 marca 2024 roku] policzyliśmy, ile kilogramów sprzedanych pestycydów przypada na 1 ha użytków rolnych w Polsce, w Niemczech i w Holandii.

Zużycie pestycydów: Polska, Niemcy, Holandia

Dane FAO wskazują, że w Polsce w 2019 roku zużyto 2,13 kg pestycydów na 1 hektar upraw. 1,8 razy więcej zużyto ich w Niemczech (3,8 kg/ha), a prawie 4,8 razy więcej w Holandii (10,19 kg/ha).

Z kolei w 2020 roku polscy rolnicy zużyli 2,32 kg pestycydów na hektar upraw. 1,8 razy więcej zużyto ich w Niemczech (4,14 kg/ha), a 4,7 razy więcej w Holandii (10,86 kg/ha).

Informacje o zużyciu pestycydów wskazują więc, że w Niemczech rzeczywiście zużyto ich dwa razy więcej. Za to Holandii zużycie było pięć razy większe niż w Polsce, choć Michał Kołodziejczak twierdzi, że trzy razy więcej.

Sprzedaż pestycydów na hektar użytków rolnych

Z danych Eurostatu wynika, że w 2019 roku sprzedano:

• w Polsce: 24 253 221 kg pestycydów na 14 550 350 ha użytków rolnych, co daje 1,68 kg pestycydów na 1 ha,
• w Niemczech: 45 180 977 kg pestycydów na 16 666 000 ha użytków rolnych, co daje 2,7 kg pestycydów na 1 ha (1,6 razy więcej niż w Polsce),
• w Holandii: 9 199 841 kg pestycydów na 1 816 320 ha użytków rolnych, co daje 5,07 kg pestycydów na 1 ha (3 razy więcej niż w Polsce).

Z danych Eurostatu wynika również, że w 2020 roku sprzedano:

• w Polsce: 24 253 221 kg pestycydów na 14 754 860 ha użytków rolnych, co daje 1,67 kg pestycydów na 1 ha,
• w Niemczech: 47 973 603 kg pestycydów na 16 595 000 ha użytków rolnych, co daje 2,89 kg pestycydów na 1 ha (1,7 razy więcej niż w Polsce),
• w Holandii: 9 866 878 kg pestycydów na 1 814 450 ha użytków rolnych, co daje 5,44 kg pestycydów na 1 ha (3,3 razy więcej niż w Polsce).

Dane Eurostatu bardziej niż dane FAO odpowiadają liczbom podanym przez Michała Kołodziejczaka. Nie dotyczą one jednak ściśle zużycia pestycydów, lecz ich sprzedaży w przeliczeniu na hektar. Jednocześnie potwierdzają one, że pestycydy są bardziej popularne w Niemczech i Holandii niż w Polsce.

Koniec aktualizacji 08.03.2024. Poprzednia wersja analizy:

Zużycie pestycydów w Polsce, Niemczech i Niderlandach

Na podstawie danych Eurostatu, dotyczących powierzchni obszarów rolnych oraz zużycia pestycydów w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej, jesteśmy w stanie policzyć liczbę kilogramów zużytych pestycydów, przypadającą na tysiąc hektarów w wymienionych przez Michała Kołodziejczyka krajach. W Polsce w ostatnich latach zużywano:

• w 2017 roku: 478 kg pestycydów na 1000 ha,
• w 2018 roku: 550 kg na 1000 ha,
• w 2019 roku: 472 kg na 1000 ha.

W tych samych latach w Niemczech zużywano kolejno:

• w 2017 roku: 795 kg pestycydów na 1000 ha,
• w 2018 roku: 702 kg pestycydów na 1000 ha,
• w 2019 roku: 613 kg pestycydów na 1000 ha.

Natomiast w Niderlandach zużycie wynosiło kolejno:

• w 2017 roku: 2 640 kg pestycydów na 1000 ha,
• w 2018 roku: 2 356 kg pestycydów na 1000 ha,
• w 2019 roku: 2 145 kg pestycydów na 1000 ha.

W Polsce w latach 2017–2019 zużywano średnio 500 kg pestycydów na 1000 ha, w Niemczech było to 703 kg pestycydów na 1000 ha, a Niderlandach – 2 380 kg pestycydów na 1000 ha. W Polsce zużywano zatem:

• w 2017 roku: o 1,6 raza mniej pestycydów niż w Niemczech i o 5,5 raza mniej niż w Niderlandach,
• w 2018 roku: 1,27 raza mniej pestycydów niż w Niemczech i o 4,2 raza mniej niż w Niderlandach,
• w 2019 roku: 1,29 raza mniej pestycydów niż w Niemczech i o 4,5 raza mniej niż w Niderlandach.

W wartościach nominalnych zużycie pestycydów wynosi:

• Polska:
  • 2017: 6 927 315 kg,
  • 2018: 7 991 707 kg,
  • 2019: 6 867 376.
• Niemcy:
  • 2017: 13 266 132 kg,
  • 2018: 7 991 707 kg,
  • 2019: 10 217 440 kg.
• Niderlandy:
  • 2017: 4 724 858 kg,
  • 2018: 4 293 319 kg,
  • 2019: 3 897 028 kg.

Czym są pestycydy?

Słowo pestycydy pochodzi z połączenia dwóch łacińskich słów: pestis (szkodnik) i cedeo (niszczyć), i oznacza wszystkie związki chemiczne, przeznaczone do zwalczania organizmów niebezpiecznych dla człowieka lub wytwarzanych przez niego produktów. Natomiast w węższym ujęciu – to wszelkie związki służące do ochrony upraw roślinnych przed szkodnikami.

Pestycydy dzieli się ze względu na zwalczane organizmy (owady, rośliny, grzyby, a także organizmy żyjące w glebach, ziarnie, pomieszczeniach), budowę chemiczną (związki organiczne i nieorganiczne), a także ze względu na trwałość w środowisku (bardzo trwałe – ponad 20-30 lat, trwałe – 2-5 lat, umiarkowanie trwałe – 1-18 miesięcy oraz nietrwałe – 1-12 tygodni). Na szczeblu UE sprawy rejestracji i oceny substancji niebezpiecznych, a także udzielania zezwoleń oraz wprowadzania ograniczeń ich dotyczących reguluje rozporządzenie REACH. Jak czytamy na stronie Parlamentu Europejskiego, w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, a w szczególności nowych strategii „chemikalia na rzecz zrównoważonego rozwoju”, „od pola do stołu” i „różnorodność biologiczna”, prawodawstwo UE dotyczące tych kwestii zostanie w najbliższej przyszłości poddane przeglądowi.

Artykuł powstał w ramach projektu „Fakty w debacie publicznej”, realizowanego z dotacji programu „Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy”, finansowanego z Funduszy EOG.