Krytyka Fit for 55 

Polityka klimatyczna UE oraz unijny system handlu uprawnieniami do emisji CO2 (ETS) są w ostatnich tygodniach tematami, które rozgrzewają debatę publiczną. Politycy opozycji utrzymują, że Polska na sprzedaży uprawnień zarabia miliardy euro, lecz pieniądze te nie są przeznaczane na transformację energetyczną.

Nieco z innej perspektywy na pakiet klimatyczny Fit for 55 spojrzał Kazimierz Smoliński. Polityk PiS na antenie TVP przytoczył wyliczenia z raportu Banku Pekao „Wpływ pakietu Fit for 55 na polską gospodarkę”. Z szacunków ma wynikać, że w kolejnych latach Polska będzie stratna na skutek reformy klimatycznej w ramach UE.

„Luka klimatyczna może” wynieść ponad 250 mld euro

Szacunki wskazują, że w perspektywie do 2030 roku dodatkowe koszty wynikające z polityki klimatycznej UE sięgną 338 mld euro (scenariusz ograniczenia emisji o 40 proc.) lub 527,5 mld euro (scenariusz ograniczenia emisji o 55 proc.). 

Źródło: Bank Pekao

Z kolei dodatkowe przychody mają wynieść odpowiednio 103,6 mld euro (scenariusz Fit for 40) lub 219,5 mld euro (scenariusz Fit for 55). Scenariusz Fit fot 55 przewiduje również pożyczkę na kwotę 34 mld euro, co daje łącznie sumę 253,5 mld euro.

Źródło: Bank Pekao

Dane mają charakter szacunkowy

Autorzy raportu zaznaczają, że przyjęte koszty dotyczące polityki klimatycznej mają charakter orientacyjnych szacunków. Wynika to z faktu, że wiele szczegółów pakietu Fit for 55 (np. kształt węglowego podatku granicznego) nie zostało jeszcze ostatecznie ustalone.

Ponadto koszty związane Fit for 55 nie są zadane odgórnie. Jest to element presji ekonomicznej, która ma nakłonić gospodarstwa domowe oraz przedsiębiorstwa do zmiany swoich zachowań (np. sposobów przemieszczania się i wdrażania technologii niskoemisyjnych). Oznacza to, że im większe zmiany zostaną zaimplementowane, tym mniejsze będę koszty Fit for 55.

Fit for 55 to nie tylko pieniądze

Należy również zwrócić uwagę, że raport koncentruje się wyłącznie na aspekcie czysto ekonomicznym. Jak we wstępie zaznaczają autorzy:

Polska jest w stanie udźwignąć koszty Fit for 55?

Warto podkreślić, że ekonomiści z Banku Pekao oceniali w mediach, że Polska jest w stanie udźwignąć koszt realizacji Fit for 55. 

W ich opinii polska gospodarka jest w stanie poradzić sobie z wysokimi wydatkami, którymi w dużej mierze będą inwestycje. Kluczową kwestią jest, kto je sfinansuje oraz czy najuboższe gospodarstwa otrzymają wsparcie finansowe.

Istota Fit for 55

Fit for 55 to, mówiąc ogólnie, pakiet unijnych aktów prawnych, mających na celu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Podwyższa on cel redukcji emisji w UE na 2030 roku z 40 do 55 proc. w stosunku do poziomu z 1990 roku. Nie został one jednak jeszcze formalnie przyjęty.

Proponowane zmiany wiążą się z dużo wyższą trajektorią cen uprawnień do emisji CO2  w systemie ETS oraz stopniowym rozszerzaniem tego systemu na emisje z budynków i transportu drogowego. 

W efekcie wzrosną ceny energii elektrycznej, ciepła sieciowego oraz paliw, co zwiększy presję na dekarbonizację gospodarki. Będzie to wymagało szybkiej rozbudowy alternatywnych źródeł energii (np. OZE) czy wdrożenia technologii wychwytu i zagospodarowania dwutlenku węgla.