Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
6 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
6 min czytania
Ile spraw wpływa rocznie do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich?
Ile spraw wpływa rocznie do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich?
W zeszłym roku do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęło 75 tys. próśb o wsparcie, o pomoc prawną.
Prawda
Wypowiedź uznajemy za zgodną z prawdą, gdy:
- istnieją dwa wiarygodne i niezależne źródła (lub jedno, jeśli jest jedynym adekwatnym z punktu widzenia kontekstu wypowiedzi) potwierdzające zawartą w wypowiedzi informację,
- zawiera najbardziej aktualne dane istniejące w chwili wypowiedzi,
- dane użyte są zgodnie ze swoim pierwotnym kontekstem.
Prawda
Wypowiedź uznajemy za zgodną z prawdą, gdy:
- istnieją dwa wiarygodne i niezależne źródła (lub jedno, jeśli jest jedynym adekwatnym z punktu widzenia kontekstu wypowiedzi) potwierdzające zawartą w wypowiedzi informację,
- zawiera najbardziej aktualne dane istniejące w chwili wypowiedzi,
- dane użyte są zgodnie ze swoim pierwotnym kontekstem.
- W roku 2020 do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęło od obywateli łącznie 72 428 wniosków o wsparcie i pomoc prawną (z czego 31 100 dotyczyło spraw nowych, a więc Rzecznik nie musiał działać, jedynie udzielał obywatelom informacji lub porady).
- Wiele z tych wniosków dotyczyło spraw powiązanych z pandemią koronawirusa (np.: zgodności z prawem zakazu gromadzenia się i przemieszczania, konieczności poddawania się kwarantannie i izolacji czy skarg na działania sanepidu), a także skarg na policję.
- W ubiegłym roku mieliśmy do czynienia z widocznym (niemal o 20 proc.) wzrostem zgłoszeń do Rzecznika, ponieważ w latach 2015-2019 do Biura wpływało średnio 52-59 tys. wniosków. Ponadto w 2020 roku Biuro otrzymało najwięcej wniosków od momentu swojego powołania w 1987 roku.
- Liczba podana przez Śmiszka jest zbliżona do faktycznej ilości próśb, które otrzymało Biuro RPO i mieści się w marginesie błędu, więc wypowiedź oceniamy jako prawdziwą.
Kontekst wypowiedzi
Krzysztof Śmiszek był 9 lipca gościem audycji „Wywiad Polityczny” na antenie TOK FM. Rozmowa toczyła się wokół najgłośniejszych wydarzeń politycznych ostatnich dni, m.in. planowanej przez Prawo i Sprawiedliwość reformy mediów i nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji, która miałaby sprawić, aby spółki z siedzibą w Polsce nie mogły być kontrolowane przez podmioty spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Więcej o tym temacie pisaliśmy w niedawnej analizie.
Karolina Lewicka zapytała polityka Lewicy również o Marcina Wiącka – niedawno powołanego przez Sejm na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich. Śmiszek podkreślił, jak istotna jest funkcja RPO w naszym państwie i przywołał statystyki dotyczące ilości spraw i próśb o pomoc, które otrzymuje Biuro Rzecznika.
Raport Biura RPO
Zgodnie z art. 212 Konstytucji RP Rzecznik Praw Obywatelskich co roku przedstawia parlamentowi informację o swojej działalności oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela. W najnowszym Raporcie Rocznym RPO zatytułowanym „Polska w 2020” możemy przeczytać, że w zeszłym roku do Biura Rzecznika wpłynęło dokładnie 72 428 spraw, a 38 298 osób zadzwoniło do Biura RPO po informacje. W samym raporcie podkreślono znaczący wzrost spływających wniosków, bo o 20 proc. w porównaniu do poprzedniego roku.
Najczęściej obywatele zwracali się do biura RPO w sprawach powiązanych z pandemią koronawirusa, więc pytano o:
- zgodność z prawem zakazu gromadzenia się i przemieszczania;
- konieczność poddawania się kwarantannie i izolacji, zwłaszcza po powrocie z zagranicy
- skargi na działania sanepidu,
- naruszenia zasad bezpieczeństwa epidemicznego,
- skargi przedsiębiorców na podział środków w ramach udzielanej pomocy finansowej od państwa.
Nowym zjawiskiem były skargi kierowane do Rzecznika w sprawie organizacji wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej w stanie epidemii.
Co istotne, odnotowano duży wzrost wniosków dotyczących nieprawidłowości w toku postępowań przygotowawczych oraz skarg na policję. Obywatele krytykowali nieprawidłowe przeprowadzanie interwencji przez funkcjonariuszy policji (np.: postrzelenie, dopuszczenie naruszenia miru domowego). Sporo spraw dotyczyło zarzutu pobicia przez funkcjonariusza policji podczas interwencji, zdarzały się również sprawy dotyczące nieprawidłowości w prowadzonym przez policję postępowaniu przygotowawczym. Wiele z tych skarg wpływało w związku z zachowaniem policjantów podczas jesiennych protestów. Dużo spraw było ponadto związanych z niejasnością praw i przepisów wydanych w celu walki z pandemią, na podstawie których obywatele byli karani przez policję.
Sam Rzecznik w raporcie zaznaczył, że rok 2020 był wyjątkowo trudny pod względem ochrony podstawowych wolności lub praw człowieka, szczególnie z powodu konieczności szybkiego wprowadzania restrykcji pandemicznych oraz lockdownu. Nowe przepisy były niejasne i wątpliwe, co RPO podsumował słowami:
„Swoistym symbolem nieudolności legislacyjnej jest to, że ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych zawiera jednostki redakcyjne oznaczone jako „art. 15zzzzzze”, zaś ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi zawiera dwa art. 48a”.
Spośród 72 428 pism i sygnałów od obywateli, które otrzymało w tym roku Biuro RPO, zidentyfikowano 31 tys. nowych spraw do załatwienia, ponieważ w wielu z nich Rzecznik nie musiał działać i jedynie udzielał obywatelom informacji lub porady. Ostatecznie w 2020 roku RPO rozpatrzył 36 051 spraw (część z poprzednich lat).
Działalność RPO w poprzednich latach
Adam Bodnar piastował stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich od 2015 roku, więc warto zobaczyć, ile spraw od obywateli wpływało do jego biura w poprzednich latach jego kadencji. W tym celu znów powinniśmy zajrzeć do wydawanych corocznie raportów z informacją o działalności RPO.
Adam Bodnar został wybrany na to stanowisko w lipcu 2015 roku. W tamtym roku obywatele pisali do Biura 57 627 razy, a ponadto przyjęto 5 656 osób. Dodatkowo w ramach bezpłatnej infolinii udzielono porad i wyjaśnień 38 074 osobom. Rzecznik podjął też 506 spraw z własnej inicjatywy, skierował 286 wystąpień problemowych do innych instytucji oraz złożył 21 wniosków do Trybunału Konstytucyjnego.
W roku 2016 do Biura RPO skierowano łącznie 52 551 wniosków, w tym 24 360 wniosków w sprawach nowych. Ponadto pracownicy Biura przyjęli 5 195 osób, a w ramach bezpłatnej infolinii udzielono porad i wyjaśnień 36 782 osobom.
Rok później, czyli w roku 2017, do Biura wpłynęło 52 836 spraw (z czego 22 800 nowych), a dodatkowo przyjęto 4 713 interesantów oraz przeprowadzono 34 212 rozmów telefonicznych, udzielając wyjaśnień i porad.
W roku 2018 Biuro otrzymało od obywateli łącznie 57 546 zgłoszeń, z czego niemal 25 266 dotyczyło spraw nowych, a w 2019 roku obywatele potrzebowali pomocy od Rzecznika w 59 524 sprawach (z czego 27 113 nowych). Ponadto 4 385 osób zgłosiło się osobiście do Biura Rzecznika, a z 32 395 osobami przeprowadzono rozmowy telefoniczne. Na poniższym wykresie możemy zobaczyć, jak wiele spraw (w tym spraw nowych) wpływało do Biura RPO w latach 1988–2020. Wyraźnie widać, że ubiegly rok był rekordowy pod tym względem.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
