Maksymalna kwota wpłat od jednego obywatela na rzecz komitetu wyborczego wynosi w przypadku obecnych wyborów prezydenckich 39 tys. zł. W związku z tym wypowiedź Szymona Hołowni uznajemy za prawdziwą.

Kandydat w czwartek 25 czerwca wziął udział w programie „Gość Radia ZET”. W trakcie rozmowy pojawił się temat finansowania jego kampanii wyborczej. Szymon Hołownia zwrócił uwagę, że żaden obywatel nie może go wesprzeć kwotą przekraczającą 39 tys. zł.

Finansowanie kampanii wyborczych

Kwestia pozyskiwania środków finansowych przez komitety wyborcze regulowana jest w Kodeksie wyborczym, którego ujednolicony tekst został wydany w Obwieszczeniu Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 lutego 2019 roku. W rozdziale piętnastym, zatytułowanym „Finansowanie kampanii wyborczej”, znaleźć możemy artykuł 134, którego drugi paragraf głosi:

Suma wpłat od obywatela polskiego na rzecz danego komitetu wyborczego nie może przekraczać 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177), obowiązującego w dniu poprzedzającym dzień ogłoszenia aktu o zarządzeniu wyborów

Tak więc maksymalna kwota, którą łącznie na kampanię może przelać polski obywatel, jest powiązana z obecnie obowiązującą minimalną kwotą wynagrodzenia za pracę, a konkretnie wynosi 15-krotność tej płacy. Jako że Szymon Hołownia odniósł się do trwającej obecnie kampanii, należy sprawdzić, ile wynosi płaca minimalna w czerwcu 2020 roku.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 10 września 2019 roku płaca minimalna wynosi aktualnie 2 600 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa to 17 zł. Zatem jeśli obliczymy 15-krotność płacy minimalnej, otrzymamy dokładnie kwotę 39 tys. zł, co jest zgodne ze słowami Szymona Hołowni.

Limit wpłat od kandydatów

Warto odnieść się także do innych zapisów w Kodeksie wyborczym. Dalsza część artykułu 134, a dokładnie paragraf trzeci, brzmi następująco:

Kandydat na posła, kandydat na senatora, kandydat na Prezydenta Rzeczypospolitej oraz kandydat na posła do Parlamentu Europejskiego będący obywatelem polskim może wpłacić na rzecz komitetu wyborczego sumę nieprzekraczającą 45-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu poprzedzającym dzień ogłoszenia aktu o zarządzeniu wyborów.

Oznacza to, że każdemu polskiemu obywatelowi kandydującemu na urząd posła, senatora, prezydenta lub europosła przysługuje możliwość wpłacenia na rzecz komitetu wyborczego o wiele większej kwoty niż wspomniane 39 tys. zł. W takiej sytuacji wartość wpłaty może wynieść maksymalnie 45-krotność obecnie obowiązującej płacy minimalnej. Jeśli pomnożymy aktualną kwotę (dla przypomnienia – 2 600 zł) przez tę liczbę, otrzymamy 117 tys. zł.

Podsumowując, każdy polski obywatel ma prawo wpłacić na kampanię wyborczą wybranego komitetu maksymalnie 39 tys. zł. Wyższy limit obowiązuje samych kandydatów na urząd posła, senatora, prezydenta lub europosła – kwota wzrasta wtedy do 117 tys. zł. 

Kwestia wyższego limitu wpłat dla kandydatów nie wpływa jednak w sposób znaczący na kontekst wypowiedzi Szymona Hołowni, traktującej o źródłach finansowania jego kampanii prezydenckiej.

Nadwyżka wpłat

Dotychczas skupiliśmy się na maksymalnych kwotach, jakie na kampanie wyborcze mogą wpłacać Polacy. Warto również wspomnieć o tym, co dzieje się, gdy ta maksymalna suma zostanie przekroczona. 

Kodeks wyborczy jasno określa, że wszystkie środki finansowe komitetu wyborczego muszą być gromadzone wyłącznie na jednym rachunku bankowym (art. 134, par. 1). Tym samym kwoty wpłat mogą być zebrane w jednym miejscu – w takiej sytuacji, jeśli jakiś polski obywatel spróbuje wpłacić na kampanię wyborczą więcej niż przysługująca mu prawnie możliwa kwota, nadwyżka sumy ponad dopuszczalny limit przepada na rzecz Skarbu Państwa (art. 134, par. 4).