Ta analiza powstała we współpracy Stowarzyszenia Demagog z Radiem ZET w ramach fact-checkingowego projektu przedwyborczego.

[Aktualizacja 19.01.2024] Z początkiem 2024 roku nazwę oceny „częściowy fałsz” zmieniliśmy na „częściowa prawda”. Z tego powodu nazwę oceny zmieniliśmy także w opublikowanych wcześniej analizach wypowiedzi.

Kołodziejczak: Jak będę miał 70 pełnomocników, to wyjaśnią mi, jak to działa

29 czerwca popołudniowym gościem Radia ZET był lider AgroUnii Michał Kołodziejczak. AgroUnia planuje start w wyborach parlamentarnych. Pod jaką nazwą? Na początku czerwca partia Michała Kołodziejczaka, zarejestrowana od ponad roku, zmieniła nazwę na Polskę Praworządną. Lider ugrupowania tłumaczy, że zadecydowały o tym względy formalne.

Beata Lubecka z Radia ZET postanowiła przepytać Michała Kołodziejczaka z zasad funkcjonowania ważnych instytucji państwa. Na pytanie o to, czy premier może wpływać na decyzje Rady Polityki Pieniężnej, polityk odpowiedział: – Wie pani, jak będę miał ponad 70 doradców i pełnomocników, tak jak pan Morawiecki, to pewnie też mi przedstawią, w jaki sposób dokładnie to działa.

Polityk sprecyzował potem, że jego zdaniem premier Mateusz Morawiecki ma ponad 70 pełnomocników (a nie pełnomocników i doradców). Ilu faktycznie ich ma?

Ilu pełnomocników ma premier?

Dokładny wykaz osób pełniących funkcję pełnomocnika rządu i Prezesa Rady Ministrów znajdziemy na stronie kancelarii premiera. W dniu publikacji tej analizy (30 czerwca 2023 roku) na liście znajdowało się 60 stanowisk.

Nieprawdą jest zatem, że premier Mateusz Morawiecki ma ponad 70 pełnomocników. Ma ich 13, a gdy policzymy wszystkich pełnomocników rządu, to: 60. Nie zmienia to jednak faktu, że przy Radzie Ministrów pełnomocników jest aż kilkadziesiąt.

Czym zajmują się pełnomocnicy?

W 2023 roku rząd zyskał trzech nowych pełnomocników: ds. legislacji i edukacji prawniczej, ds. polityki surowcowej państwa i ds. spraw polsko-ukraińskiej współpracy rozwojowej. Tylko jeden z nich (ds. legislacji i edukacji prawniczej) jest pełnomocnikiem premiera.

Najwcześniej powołanym (w 2015 roku) jest pełnomocnik ds. wspierania reform na Ukrainie. Po nazwach tych widać, że pełnomocnicy zajmują się często różnymi międzyresortowymi zagadnieniami polityki państwa.

Znajdziemy wśród nich także ludzi od konkretnych inwestycji i przedsięwzięć. Mamy więc pełnomocnika ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego, a także pełnomocnika ds. koordynacji działań przygotowawczych do organizacji III Igrzysk Europejskich – Kraków, Małopolska 2023.

Liczba pełnomocników w poprzednich latach

W przeszłości liczbę pełnomocników w rządzie opisywał portal Konkret24. Według ich ustaleń w 2015 roku, jeszcze przed zmianą władzy, pełnomocników było 16. Następnie – na początku kolejnego roku, już za czasów Zjednoczonej Prawicy – powołanych pełnomocników było 13.

W czerwcu 2020 roku pełnomocników miało już być 46, z czego 9 było pełnomocnikami premiera. W listopadzie 2021 roku: 57 pełnomocników, z czego 16 to pełnomocnicy premiera, a w  lipcu 2022 roku pełnomocników w rządzie było już 67.

Kto może zostać pełnomocnikiem?

W myśl ustawy o Radzie Ministrów pełnomocnikiem rządu może zostać sekretarz stanu i podsekretarz stanu. W szczególnych przypadkach można powołać na to stanowisko wojewodę (jeżeli zakres działań ma zasięg regionalny).

Pełnomocnika powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów. Jego kompetencje, sposób sprawowania kontroli nad wykonywanymi przez niego zadaniami oraz wsparcie dla niego są ustalane na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów.